29 yaşındaki Musa Çetin, Manhattan Midtown South Karakolu'nda gözaltındayken hücrede baygın bulundu; kaldırıldığı Bellevue Hastanesi'nde de yaşamını yitirdi. Olay polis teşkilatı tarafından soruşturuluyor; savcılık, hücre görüntülerinin ceketle kendini asma girişimini gösterdiğini söylerken, aile "intihar" iddiasına itiraz ediyor.

Peki, ABD'de polis kaynaklı ölümler, gözaltında ölümler ne kadar sık oluyor? İşte araştırma verileri:

1-Olay anında polis müdahalesi sonucu ölümler:

Mapping Police Violence/Campaign Zero'ya göre, 2024 yılı, son on yılın en ölümcül yılı oldu. en az 1.365 kişi, polis tarafından çoğu ateşli silahlarla veya fiziksel güç, araç çarpmaları vs gibi nedenlerle öldürüldü. 2025 yılı için ise, bugüne kadar 800'ün üzerinde ölüm tespit edilmiş. Dahası veri eksikliği nedeniyle gerçek sayının çok daha yüksek olduğu da notlar arasında.

2) Gözaltında/nezarette ve cezaevlerinde ölümler:

Resmi BJS (Adalet İstatistikleri Bürosu)'nin 2022–2023

verilerinde, tutuklama sırasında ve sonrası ölümlerde, başlıca neden, kolluk güçleri olarak gösteriliyor. Dahası, 2023'te intihar payının, oldukça yüksek, %19 düzeyinde seyrettiği görülüyor. BJS verilerine göre, 2019'da sadece yerel cezaevlerinde, 1.200 ölüm kaydedilmiş ve bu ölümlerde intihar, tek başına en büyük neden olarak öne sürülmüş.

Polis şiddeti ile hayatını kaybedenlerle ilgili veri gerçeği:

ABD'de 2013'de, tüm eyaletlere, gözaltı ve cezaevi ölümlerini bildirme yükümlülüğü getirse de, Senato'nun 2022 raporu ve 2025 tarihli Marshall Project analizi, resmi verilerin eksik ve tutarsız olduğunu gösteriyor. Yani iddia şu ki, ABD'de sivil veri tabanları (Mapping Police Violence vb.) gerçek rakamı vermiyor.

Resmi istatistikler (Adalet Bakanlığı/BJS):

Federal kurumlar için (FBI, CBP vb.) 2023'de ortalama 76 "yakalama ilişkili" ölüm ve yaklaşık 495 "gözetimde ölüm" olayı raporlandı. ( Bu veriler yalnızca federal ölçekte; yani eyalet/yerel polis ile ilgili olanlar kapsam dışı.)

ABD Sayıştayı (GAO) ise, 2021'de neredeyse. 1.000 gözetimde ölümü Adalet Bakanlığı'nın verilerinde yer almadığını tespit etti; üstelik kayıtlarda zorunlu alanların %70'inin de eksik olduğu belirlendi.

ABD'de insan hak ihlallerinin boyutuna dair veriler:

ABD Adalet Bakanlığı (DOJ) yaptığı Minneapolis (2023) ve Phoenix (2024) soruşturmalarında, polisin aşırı güç kullandığını ve kanunlara aykırı ayrımcı uygulamalar uyguladığını tespit etti.

Human Rights Watch 2025 ve Amnesty, ABD'de 2024 boyunca ırksal adalet, aşırı güç ve orantısız etkilenme başlıklarını temel insan hakları sorunları arasında saydı. BM mekanizmaları da, ABD'de ırkçılık ve polis şiddeti endişelerini tekrar dile getirdi.

Louisville Metro PD (2023 bulguları): Siyahlara karşı sistematik hak ihlalleri, geçersiz arama kararları, ifade özgürlüğünün ihlali; tespit etti.

Göçmenlere/azınlıklara yönelik nefret ve şiddet:

FBI/UCR'a göre nefret suçu sayıları 2023'te son on yılın zirvesine çıktı. Her ne kadar 2024'te toplam olaylar %1,5 azalsa da, seviye tarihsel olarak yüksek kaldı. DHS değerlendirmeleri, göçmen karşıtı anlatıların ve "istila" retoriğinin, sınır ve yerel düzeyde hedef gözeten şiddet riskini artırdığını not ediyor.

Hate crime (nefret suçu) bildirimi, 2023–2024'te 11–12 bin aralığında seyretti; 2024'te tekil mağdur sayısı 14 bini aştı.

Müslüman ve Arap karşıtı vakalar 2024'te rekor düzeye çıkarak 8.658 şikâyete ulaştı (CAIR). Antisemitik vakalar da 2024'te 9.354 ile tarihî zirvede. Bu artışta 7 Ekim sürecinin etkisi net hissediliyor.

Örnek davalar:

Tyre Nichols (Memphis, Ocak 2023): Dövülme sonucu ölümü ülke çapında tepki çekti; federal ve eyalet süreçleri sürüyor.

Sonya Massey (Illinois, Tem 2024): 911'i arayan bir kadın; eve gelen bir yardımcı şerifin ateş etmesi sonucu öldü; sanık memur hakkında birinci derece cinayet davası açıldı; olay sonrası Illinois işe alım şeffaflığı yasası çıkardı.

Keenan Anderson (Los Angeles, 2023): Aşırı taser kullanımı ( şok cihazı ) iddiası; aile hukuk mücadelesi yürütüyor.

Tehdit ekosistemi: DHS'nin 2025 Tehdit Değerlendirmesi ve GAO incelemesi, ırkçı/anti-göçmen güdüler taşıyan yerli aşırılıkçıların siviller için anlamlı risk oluşturduğunu not ediyor.

Ez cümle, ABD'de gözaltı ve cezaevi ölümleri yaygın ve kronik bir sorun; özellikle nezaret/intihar başlıkları BJS verilerinde yıllardır öne çıkıyor. New York'ta aynı hafta içinde birden fazla nezaret ölümü yaşandığı basına yansıdı. Dolayısı ile, Musa Çetin'in şüpheli ölümü, gözaltı güvenliği ve hesap verebilirlik tartışmasının tam merkezinde. Çetin dosyası da bu geniş tablonun içinde, bağımsız otopsi ve kamera kayıtlarının belirleyici olacağı tipik bir soruşturma aşamasında