Zelenskiy'e kim oy verir?
Ukrayna'da barış arayışları önümüzdeki dönemde kritik ilerlemeler kaydedebilir.
Elbette bu sadece bir ihtimal.
Olacak mı göreceğiz.
Ukrayna tarafı Trump'ın barış planında kendince bazı değişiklikler yaptı.
Plan 20 maddeye dönüştü ve ABD tarafına iletildi.
Şimdi de "Kore modeli" konuşulmaya başlandı.
Avrupa ise sürecin dışında kalmamak için toplantı üzerine toplantı yapıyor.
Toprak meselesi hala en hassas konu.
Zelenskiy, bu konuda kararı kendisinin değil, Ukrayna halkının verebileceğini söylüyor.
Bu da bizi seçim ya da referanduma, yani sandığa götürüyor.
ABD Başkanı Trump, geçenlerde Putin'in ağzıyla Kiev'e bir mesaj göndermişti.
Ukrayna'da seçim yapılması gerektiğini belirtmişti.
"Belki de Zelenskiy kazanır" deyince, aslında hesapların onun kaybetmesi üzerine yaptığını anlamış olduk.
Ukrayna'da cumhurbaşkanlığı seçiminin aslında 2024'te yapılması gerekiyordu.
Ancak anayasa gereği savaş hali nedeniyle yapılmadı.
Putin de Zelenskiy'nin meşru olmadığını, seçim yapılması gerekmesine rağmen yapmadığını söylüyor.
Çünkü Rusya'nın resmi söylemine göre Ukrayna'da bir savaş yok.
"Özel askeri operasyon" var.
Adına "savaş" demeyince savaş olmaktan çıkmıyor elbette.
Ama bu yazıda asıl değinmek istediğim başka.
Zelenskiy, daha önce de seçim yapmaktan ya da makamı kaybetmekten çekinmediğini söylemişti.
"Güvenlik ortamı sağlanırsa 60 ila 90 günde seçim yaparız" diyor.
Bahsettiğiyse Rusya ile ateşkes imzalanması.
Yani Rusya'nın kendisini ve iktidarını meşru muhatap olarak kabul etmesi.
Bu Moskova'nın yanaşmadığı bir adım.
Zelenskiy ikinci bir çıkış yaptı.
Ateşkesin kalıcı değil, seçim süresince de olabileceğini söyledi.
Kısmi geri adım denilebilir ancak Rusya iççin sonuç değişmiyor.
Putin'in Zelenskiy'i meşru muhatap kabul etmesi gerekecek.
Diyelim ki bir şekilde anlaşma sağlandı ya da orta yol bulundu.
Benim merak ettiğim şu:
Bugün Ukrayna'da seçim olsa kim kazanır?
Zelenskiy 2019'daki cumhurbaşkanlığı seçiminde oyların yüze 73'ünü almıştı.
Özellikle yolsuzlukla mücadele mesajlarıyla kitleleri arkasında toplamıştı.
Arkasından yapılan genel seçimde, Zelenskiy'nin partisi "Halkın Hizmetkarları" parlamentoda çoğunluğu elde etmişti.
Zelenskiy geldiğimiz noktada çok ciddi yolsuzluk iddialarının odağında.
Hatta en yakınındaki isimlerden biri bu sebeple görevinden oldu.
2019'da Ukrayna halkının yüzde 80'i Zelenskiy'e güveniyordu.
Bu oran, Rusya'nın 2022'de başlayan geniş çaplı saldırılarından hemen önce yüzde 37'ye kadar düştü.
Savaşın başlamasıyla ise yüzde 90'a yükseldi.
Gelelim günümüze...
Ukraynalı kamuoyu araştırma şirketi Info Saphiens, tam da bununla ilgili bir anket yapmış.
"Yarın seçim olsa kime oy verirsiniz" diye sormuşlar.
O ankete göre, şu anda bir sonraki seçimde Zelenskiy'e oy vereceğini söyleyenlerin oranı yüzde 20,3 seviyesinde.
2019'da göre çok sert bir düşüş var.
Ancak bu düşüş Zelenskiy adına her şeyin bittiği anlamına gelmiyor.
Çünkü ankete göre, yüzde 21'i bile bulamayan oy oranına rağmen, Zelenskiy hala en popüler aday.
Ondan daha yüksek bir orana ulaşabilen yok.
En yakın isimse şu anda Ukrayna'nın İngiltere Büyükelçisi olan, eski Genelkurmay Başkanı Valeriy Zalujnıy...
Oy oranı yüzde 19 seviyesinde.
Lakin onun da zaten yakında siyasete girmek gibi bir niyeti yok.
Zaten savaş sürerken seçim yapılmasına da karşı.
Üçüncü sırada ise Ukrayna Askeri İstihbaratı'nın başındaki General Kirilo Budanov var.
Oy oranıysa sadece yüzde 5.
Aslında ilk üçte Devlet başkanı ve Başkomutan Zelenskiy'nin yanında iki askeri figürün bulunması, seçmenlerin ülke savunmasına ve savaş stratejisine verdiği önemin de yansıması.
Dahası, halk arasında Rus işgali sürerken seçim yapılmasını destekleyenlerin oranı sadece yüzde 12.
Dikkat edin savaş değil, işgal sürerken...
Özetle Zelenskiy bir sonraki seçime aday olursa, Trump ve Putin'in planları tutmayacak gibi.
Bu bir açıdan Avrupa'yı da rahatlatan bir gelişme.
Laikin Zelenskiy, daha önce yaptığı açıklamalarda yeniden aday olmayı düşünmediğini söylemişti.
Anlaşılan o ki hem ülkesi adına, hem kendi akıbeti adına bu savaştan "onurlu bir çıkış" arıyor.
Ama belli mi olur, belki de fikrini değiştirir.
Elbette bu sadece bir ihtimal.
Olacak mı göreceğiz.
Ukrayna tarafı Trump'ın barış planında kendince bazı değişiklikler yaptı.
Plan 20 maddeye dönüştü ve ABD tarafına iletildi.
Şimdi de "Kore modeli" konuşulmaya başlandı.
Avrupa ise sürecin dışında kalmamak için toplantı üzerine toplantı yapıyor.
Toprak meselesi hala en hassas konu.
Zelenskiy, bu konuda kararı kendisinin değil, Ukrayna halkının verebileceğini söylüyor.
Bu da bizi seçim ya da referanduma, yani sandığa götürüyor.
ABD Başkanı Trump, geçenlerde Putin'in ağzıyla Kiev'e bir mesaj göndermişti.
Ukrayna'da seçim yapılması gerektiğini belirtmişti.
"Belki de Zelenskiy kazanır" deyince, aslında hesapların onun kaybetmesi üzerine yaptığını anlamış olduk.
Ukrayna'da cumhurbaşkanlığı seçiminin aslında 2024'te yapılması gerekiyordu.
Ancak anayasa gereği savaş hali nedeniyle yapılmadı.
Putin de Zelenskiy'nin meşru olmadığını, seçim yapılması gerekmesine rağmen yapmadığını söylüyor.
Çünkü Rusya'nın resmi söylemine göre Ukrayna'da bir savaş yok.
"Özel askeri operasyon" var.
Adına "savaş" demeyince savaş olmaktan çıkmıyor elbette.
Ama bu yazıda asıl değinmek istediğim başka.
Zelenskiy, daha önce de seçim yapmaktan ya da makamı kaybetmekten çekinmediğini söylemişti.
"Güvenlik ortamı sağlanırsa 60 ila 90 günde seçim yaparız" diyor.
Bahsettiğiyse Rusya ile ateşkes imzalanması.
Yani Rusya'nın kendisini ve iktidarını meşru muhatap olarak kabul etmesi.
Bu Moskova'nın yanaşmadığı bir adım.
Zelenskiy ikinci bir çıkış yaptı.
Ateşkesin kalıcı değil, seçim süresince de olabileceğini söyledi.
Kısmi geri adım denilebilir ancak Rusya iççin sonuç değişmiyor.
Putin'in Zelenskiy'i meşru muhatap kabul etmesi gerekecek.
Diyelim ki bir şekilde anlaşma sağlandı ya da orta yol bulundu.
Benim merak ettiğim şu:
Bugün Ukrayna'da seçim olsa kim kazanır?
Zelenskiy 2019'daki cumhurbaşkanlığı seçiminde oyların yüze 73'ünü almıştı.
Özellikle yolsuzlukla mücadele mesajlarıyla kitleleri arkasında toplamıştı.
Arkasından yapılan genel seçimde, Zelenskiy'nin partisi "Halkın Hizmetkarları" parlamentoda çoğunluğu elde etmişti.
Zelenskiy geldiğimiz noktada çok ciddi yolsuzluk iddialarının odağında.
Hatta en yakınındaki isimlerden biri bu sebeple görevinden oldu.
2019'da Ukrayna halkının yüzde 80'i Zelenskiy'e güveniyordu.
Bu oran, Rusya'nın 2022'de başlayan geniş çaplı saldırılarından hemen önce yüzde 37'ye kadar düştü.
Savaşın başlamasıyla ise yüzde 90'a yükseldi.
Gelelim günümüze...
Ukraynalı kamuoyu araştırma şirketi Info Saphiens, tam da bununla ilgili bir anket yapmış.
"Yarın seçim olsa kime oy verirsiniz" diye sormuşlar.
O ankete göre, şu anda bir sonraki seçimde Zelenskiy'e oy vereceğini söyleyenlerin oranı yüzde 20,3 seviyesinde.
2019'da göre çok sert bir düşüş var.
Ancak bu düşüş Zelenskiy adına her şeyin bittiği anlamına gelmiyor.
Çünkü ankete göre, yüzde 21'i bile bulamayan oy oranına rağmen, Zelenskiy hala en popüler aday.
Ondan daha yüksek bir orana ulaşabilen yok.
En yakın isimse şu anda Ukrayna'nın İngiltere Büyükelçisi olan, eski Genelkurmay Başkanı Valeriy Zalujnıy...
Oy oranı yüzde 19 seviyesinde.
Lakin onun da zaten yakında siyasete girmek gibi bir niyeti yok.
Zaten savaş sürerken seçim yapılmasına da karşı.
Üçüncü sırada ise Ukrayna Askeri İstihbaratı'nın başındaki General Kirilo Budanov var.
Oy oranıysa sadece yüzde 5.
Aslında ilk üçte Devlet başkanı ve Başkomutan Zelenskiy'nin yanında iki askeri figürün bulunması, seçmenlerin ülke savunmasına ve savaş stratejisine verdiği önemin de yansıması.
Dahası, halk arasında Rus işgali sürerken seçim yapılmasını destekleyenlerin oranı sadece yüzde 12.
Dikkat edin savaş değil, işgal sürerken...
Özetle Zelenskiy bir sonraki seçime aday olursa, Trump ve Putin'in planları tutmayacak gibi.
Bu bir açıdan Avrupa'yı da rahatlatan bir gelişme.
Laikin Zelenskiy, daha önce yaptığı açıklamalarda yeniden aday olmayı düşünmediğini söylemişti.
Anlaşılan o ki hem ülkesi adına, hem kendi akıbeti adına bu savaştan "onurlu bir çıkış" arıyor.
Ama belli mi olur, belki de fikrini değiştirir.