Kedilerde demansın 8 şaşırtıcı işareti: Evcil dostunuz risk altında mı?

Kedilerde demans, son yıllarda Türkiye'de evcil hayvan sahiplerinin gündemine yeni yeni girmeye başlayan önemli bir sağlık sorunu olarak öne çıkıyor. İnsanlarda olduğu gibi, kedilerde de yaşlanmaya bağlı olarak bilişsel yeteneklerde gerileme görülebiliyor. Ancak çoğu kedi sahibi, bu durumun hayvanlarında da ortaya çıkabileceğini bilmiyor. Bilimsel araştırmalar, kedilerde demansın sanılandan çok daha yaygın olduğunu ve belirtilerinin çoğu zaman gözden kaçtığını gösteriyor. Özellikle yaşlı kedilerde görülen davranış değişiklikleri, çoğunlukla başka hastalıklara atfedilse de, bu belirtiler kedilerde demansın habercisi olabiliyor. Uzmanlar, kedilerde demansın erken teşhis edilmesinin, hem hayvanın yaşam kalitesini artırmak hem de hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak açısından büyük önem taşıdığını vurguluyor.

Kedilerde demans nedir ve kimler risk altında?

Kedilerde demans, tıbbi adıyla kedi bilişsel disfonksiyon sendromu, yaşlanmaya bağlı olarak kedinin zihinsel yeteneklerinde meydana gelen bozulmaları tanımlar. Bu durum, genellikle başka bir hastalıkla açıklanamayan davranış değişiklikleriyle kendini gösterir. Araştırmalar, 15 yaşına ulaşan kedilerin yarısından fazlasında demans belirtilerinin görüldüğünü ortaya koyuyor. Ancak bu belirtiler, daha genç, yedi yaşındaki kedilerde bile tespit edilebiliyor. Türkiye'de yapılan gözlemler ve uluslararası anketler, 11 ile 14 yaş arasındaki kedilerin yaklaşık %28'inin demansla ilişkili en az bir davranış değişikliği sergilediğini gösteriyor. Bu oranlar, kedilerde demansın ne kadar yaygın ve göz ardı edilen bir problem olduğunu ortaya koyuyor. Özellikle yaşlı kedilerde ortaya çıkan bu sendrom, hem hayvanın hem de sahibinin yaşamını olumsuz etkileyebiliyor.

Demansın kedilerdeki belirtileri: Hangi işaretlere dikkat edilmeli?

Kedilerde demansın sekiz temel belirtisi bulunuyor ve bunların birçoğu insanlarda görülen semptomlarla benzerlik taşıyor. İlk olarak, alışılmadık sesler çıkarma dikkat çekiyor. Kediniz, özellikle geceleri yüksek sesle miyavlamaya başlayabilir veya daha önce sessiz olduğu durumlarda aniden seslenebilir. İkinci olarak, kedinin insanlarla ve çevresiyle olan etkileşimlerinde değişiklikler gözlenebilir. Demansı olan kediler bazen daha fazla ilgi arayabilir, sahibine daha çok yaklaşabilir veya tam tersi şekilde daha az etkileşimli ve sinirli olabilirler. Üçüncü belirti ise uyku düzeninde değişikliklerdir. Kediniz gece huzursuzlaşabilir, gündüzleri ise normalden fazla uyuyabilir. Dördüncü olarak, tuvalet alışkanlıklarında değişiklikler ortaya çıkabilir; kediniz kum kabı dışına tuvaletini yapmaya başlayabilir. Beşinci belirti ise kafa karışıklığı ve dağınıklıktır. Kediniz yönünü kaybedebilir, duvarlara boş boş bakabilir, nesnelerin arkasında sıkışabilir veya kapının yanlış tarafına gidebilir. Altıncı belirti, aktivite seviyesinde değişikliklerdir. Kedinizin oyun oynama isteği azalabilir, keşfetme davranışları gerileyebilir ve kendine bakım süresi kısalabilir. Yedinci olarak, kaygılı davranışlar ortaya çıkabilir. Kediniz daha önce rahat olduğu ortamlarda bile endişeli görünebilir, sık sık saklanabilir veya kaçmaya çalışabilir. Sekizinci ve son belirti ise öğrenme sorunlarıdır. Demansı olan kediler, daha önce öğrendikleri görevleri yerine getirmekte zorlanabilir, mama kabını bulamayabilir veya yeni şeyler öğrenmekte güçlük çekebilirler. Bu belirtiler, kedilerde demansın anahtar kelimesi olan "bilişsel disfonksiyon"un en belirgin göstergeleridir ve sahiplerin bu işaretlere dikkat etmesi büyük önem taşır.

Diğer hastalıklarla karışabilen belirtiler ve veteriner kontrolünün önemi

Kedilerde görülen demans belirtileri, çoğu zaman artrit, böbrek hastalığı gibi diğer yaygın sağlık sorunlarının semptomlarıyla karıştırılabiliyor. Bu nedenle, kedinizde davranış değişiklikleri fark ettiğinizde, mutlaka bir veteriner hekime başvurmanız gerekiyor. Veterinerler, demans ile diğer hastalıkları ayırt etmek için gerekli tetkikleri yaparak doğru teşhisi koyabilir. Ayrıca, kedilerde demansın kesin bir tedavisi bulunmamakla birlikte, hastalığın etkilerini azaltmak ve ilerlemesini yavaşlatmak için çeşitli yöntemler uygulanabiliyor. Bu noktada, veterinerin önerileri doğrultusunda çevresel ve beslenme ile ilgili değişiklikler yapmak, kedinizin yaşam kalitesini artırabilir. Özellikle yaşlı kedilerde, davranış değişikliklerinin altında yatan sebebin demans olup olmadığını anlamak için düzenli veteriner kontrolleri büyük önem taşıyor. Erken teşhis, hem kedinin hem de sahibinin bu süreci daha sağlıklı bir şekilde yönetmesini sağlıyor.