Uzmanlar şaşkın; O kanser türü gençlerde hızla yayılıyor!

Cihat Çelik - Aralık 07, 2025 17:31 | Son Güncelleme Tarihi: Aralık 07, 2025 17:32

Tarihsel olarak yaşlı insanları etkileyen apandis kanseri, son yıllarda X ve Y kuşağında alarmı veren bir artış gösteriyor. ABD'deki araştırmalar, genç nesillerin bu nadir kanser türüne yakalanma riskinin yaşlı kuşaklardan üç ila dört kat daha yüksek olduğunu ortaya koymaktadır.

Kapat

HABERİN DEVAMI

Sindirim sisteminin bir parçası olan apandis organında gelişen kanser, son iki dekatta genç nüfus arasında endişe verici bir yükseliş trendine girmiştir. Vanderbilt Üniversitesi'nde çalışan epidemiyolog ve moleküler biyolog Andreana Holowatyj tarafından yürütülen kapsamlı araştırmalar, bu nadir hastalığın gençler arasında neden bu kadar hızlı yayıldığını anlamaya çalışmaktadır. Geçmiş dönemlerde apandis kanseri neredeyse tamamen yaşlı hastalarda görülürken, günümüzde her üç hastadan biri 50 yaşın altında tanı almaktadır.

Apandis kanseri vakaları dramatik şekilde artıyor

Holowatyj'un 2020 yılında gerçekleştirdiği ulusal analiz, Birleşik Devletler'de kötü huylu apandis kanseri insidansının 2000 ile 2016 arasında yüzde 232 oranında arttığını ortaya koymaktadır. Bu artış sadece belirli bir yaş grubunda değil, tüm nesiller boyunca gözlemlenmiştir. Özellikle endişe verici olan bulgular, 1976 ile 1984 arasında doğan Amerikalılar için apandis kanseri vakalarının, 1941 ile 1949 arasında doğanlara kıyasla üç katına çıktığını göstermektedir. Daha genç bir kohort olan 1981 ile 1989 arasında doğanlar için bu artış dört katına ulaşmıştır. Bu istatistikler, apandis kanseri riskinin her geçen kuşakla daha da yükselmekte olduğunu açıkça göstermektedir.

Apandis kanseri neden bu kadar tehlikeli ve gözden kaçıyor?

Apandis kanseri, hastalığın sinsi ilerlemesi nedeniyle tanı konması oldukça zordur. Karın ağrısı, şişkinlik ve pelvik ağrı gibi uyarı işaretleri, sindirim sorunları veya kolorektal kanser gibi çok daha yaygın olan diğer durumlarla kolayca karıştırılabilir. Apandisin iltihaplanması olan apandisit, organla ilişkili en yaygın komplikasyondur ve çok nadir durumlarda apandis çıkarıldığında kanser bulunur. Karşılaştırma olarak, yılda yaklaşık 150.000 kişiyi etkileyen kolorektal kanserler ile karşılaştırıldığında, apandis kanseri yılda sadece yaklaşık 3.000 vaka ile sınırlıdır. Bu nadir görülüş sıklığı, hastalığın araştırma ve halk farkındalığından yoksun kalmasına neden olmaktadır.

Apandis kanseri teşhisinin zorluğu, hastalığın çeşitli biçimlerde ortaya çıkabilmesinden kaynaklanmaktadır. Bazen fıtık, fibroid veya kist gibi görünebilir ve kadınlarda endometrial lezyonlarla karıştırılabilir. Holowatyj'un açıklamasına göre, apandis tümörleri kolorektal kanserlerden farklı moleküler özellikler taşır, farklı şekilde ortaya çıkar ve yayılır, çoğu kolorektal tümörün yanıt verdiği kemoterapiye yanıt vermez ve orantısız bir şekilde genç yetişkinleri etkiler. Şu anda apandis kanseri için standartlaştırılmış tarama kılavuzları bulunmamakta ve mevcut tedaviler sınırlıdır. Apandisiti ameliyatsız yönetmek daha yaygın hale geldikçe, apandis kanserleri daha da kolayca gözden kaçabilmektedir.

Uzmanlar nedeni hakkında teoriler geliştiriyor

Bilim insanları, apandis kanseri vakalarındaki bu dramatik artışın nedenini tam olarak belirleyememişlerdir. Ancak Holowatyj ve meslektaşları, diyet ve fiziksel aktivite gibi sağlık davranışlarındaki değişikliklerin, kalıtsal gen varyantlarının ve plastik veya kimyasal kirlilik gibi olası çevresel maruziyetlerin durumun gelişimine katkıda bulunabileceğinden şüpheleniyorlar. Diğer son çalışmalar, son yıllarda genç insanlarda kanserde genel bir artış bulmuştur; 2023 çalışmasına göre 50 yaş altındaki teşhis oranı üç on yılda neredeyse yüzde 80'e sıçramıştır. 2022 uluslararası incelemesi, gastrointestinal kanserlerin öncü olduğunu ve en önemli artışların bağırsak, apandis, safra kanalı ve pankreas kanserlerinde görüldüğünü bulmuştur.

Uzmanlar, diyetin ve kötü uykunun bu artışta rol oynayabileceğine inanmaktadır; aşırı işlenmiş gıdalar ve alkol tüketimi özellikle şüpheli görülmektedir. İçme suyunu kirleten sözde sonsuza kadar kimyasallar ve mikroplastikler de genel olarak kanserlerle ilişkilendirilmiştir. Colorado Üniversitesi cerrahi onkoloğu Steven Ahrendt, kolon kanserinin genç yetişkinlerde insidansının arttığını bildiğini ve aynı faktörlerin apandis kanseri olan hastalarda da işlediğini düşündüğünü belirtmiştir.

Apandis kanseri farkındalığı ve erken teşhis kritik önem taşıyor

Holowatyj, apandis kanseri nadir olsa da, bu semptomlara sahip bireylerin bir sağlık uzmanına görünmesinin önemli olduğunu vurgulamaktadır. Bir apandis kanseri teşhisinin olasılığını ekarte etmek veya erken teşhis koymak, bu endişe verici trende hangi faktörlerin katkıda bulunabileceğini öğrenmeye devam ederken bu kanser türü için hayati önem taşımaktadır. Holowatyj ve meslektaşları, apandis kanseri riskinin en yüksek olduğu kişilerin kim olduğunu ve nedenini incelemeye devam etmeyi planlamaktadırlar. Vanderbilt laboratuvar web sitesinde yapılan açıklamada, ekibin nadir bir kanser olarak apandis kanserinin sınırlı ilgi görmesine rağmen, hastalarımız için bu hastalığı anlamamızda belirgin ilerlemeler sağlamaya tutkuyla bağlı olduğu ifade edilmiştir. Diğer kanserlerde kaydedilen önemli ilerlemeyi düşündüğümüzde, apandis kanseri araştırmasında büyük bir boşluk bulunmaktadır ve bu boşluğun kapatılması gençlerin sağlığı için kritik bir görevdir.

Etiketler:

apandis kanseri genç nesil sağlığı kanser araştırması tıbbi gelişmeler sağlık endişeleri