Taze sebzeleriniz toprağın plastik kirliliğini içeriyor olabilir!

Toprakta ve su sistemlerinde bulunan minik nanoplastik parçacıkları, bitkilerin kök sisteminden geçerek yenilebilir kısımlarına kadar ulaşabiliyor. Bilim insanları tarafından gerçekleştirilen bu keşif, gıda zincirinde plastik kirliliğinin ne kadar yaygın olduğunu gösteren önemli bir bulgu niteliğinde.

Turp deneyi ve nanoplastiklerin yolculuğu

Plymouth Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, turpları polistiren nanopartikülleri içeren su bazlı bir hidroponik sistem içerisine yerleştirerek kontrollü bir ortamda deney gerçekleştirdi. Bu deneysel düzeneğin amacı, nanoplastiklerin bitki köklerinden başlayarak bitkilerin iç yapısına ne ölçüde nüfuz edebildiğini gözlemlemekti. Beş günlük deney süresi sonunda, araştırma ekibi şaşırtıcı sonuçlara ulaştı.

Nanoplastiklerin neredeyse yüzde beşi turp köklerine başarıyla yol bulmuştu. Daha da endişe verici olan bulgu ise, bu parçacıkların dörtte birinin bitkilerin yenilebilir, etli kök kısımlarında birikmesidir. Hatta nanoplastiklerin onda biri, bitkilerin iç yapısında bulunan ve normalde zararlı maddeleri süzen Casparian şeridi adlı koruyucu katmanı aşarak, yukarıdaki yapraklı sürgünlere kadar seyahat etmiştir.

Plymouth Üniversitesi'nden fizyolog Nathaniel Clark, bu bulguların önemini vurgulayarak, bitkilerin kök sisteminde yer alan Casparian şeridi adlı katmanın partiküllere karşı bir filtre görevi görmesi gerektiğini belirtmiştir. Ancak bu araştırma, nanoplastik partiküllerin bu koruyucu bariyerin ötesine geçebileceğini ilk kez bilimsel olarak kanıtlamıştır. Bu durum, nanoplastiklerin bitkilerin iç yapısında birikebileceği ve daha sonra bu bitkileri tüketen insanlara aktarılabileceği potansiyelini ortaya koymaktadır.

Gıda ürünlerindeki plastik kirliliğinin ölçeği

Araştırmanın bulguları, taze ve sağlıklı görünen gıda ürünlerinin bile ısırık başına milyonlarca plastik parçacık içerebileceğini göstermektedir. Bu parçacıkların çoğu, bir santimetrenin milyonda biri kadar küçüktür ve çıplak gözle görülemeyecek kadar minuscüldür. Nanoplastiklerin bu kadar küçük boyutlarda olması, onların vücuda girdikten sonra hücre seviyesinde etki yapabileceği anlamına gelmektedir.

Çalışmanın bazı sınırlamaları bulunmaktadır. Deney, gerçek dünya tarım koşullarını tam olarak taklit etmemiştir. Laboratuvar ortamında kullanılan sıvı çözeltideki nanoplastik konsantrasyonu, doğal toprak koşullarında tahmin edilenden daha yüksektir. Ayrıca, araştırma sadece bir plastik türü ve bir sebze türü üzerinde test edilmiştir. Buna rağmen, temel ilke açıkça ortaya konmuştur: en küçük nanoplastik parçacıkları, bitkilerdeki koruyucu bariyerleri gizlice aşabilir ve oradan yediğimiz gıdaya girebilir.