Bilim insanları açıkladı; Krom takviyeleri gerçekten işe yarıyor mu?

Krom metalini çoğunlukla banyo ve mutfak armatürlerinde parlayan, ışıltılı bir malzeme olarak tanıyabiliriz. Ancak bu element aynı zamanda insan vücudu için de gerekli midir sorusu, bilim dünyasında uzun süredir tartışılmaktadır. Üç değerlikli krom adı verilen formda bu metal, multivitamin haplarına eklenmekte ve çeşitli şirketler tarafından atletik performansı artırabileceği ile kan şekerini düzenlemede yardımcı olabileceği iddiasıyla satılmaktadır. Ancak metallerin biyolojide nasıl işlev gördüğüne ilişkin uzun yıllar araştırma yapan biyokimya profesörleri, bu iddiaların arkasında yeterli bilimsel kanıt olmadığını ortaya koymaktadır.

Temel eser elementler nedir ve krom neden bu kategoriye girdi

İnsan vücudunun sağlıklı kalabilmesi için diyette temel eser elementler denilen maddeler bulunması gerekir. Demir, çinko, manganez, kobalt ve bakır gibi metalleri içeren bu elementler, optimal işlev için yalnızca çok küçük miktarlarda gereklidir. Sözcüğün ima ettiği gibi, 'eser' kelimesi bu maddelerin minimum dozlarda kullanılması gerektiğini vurgular. Onlarca yıllık araştırmalar, bu eser elementlerin çoğunun gerçekten sağlık için gerekli olduğunu göstermiştir. Örneğin demir, kanınızda oksijen taşımak için vazgeçilmezdir ve yaşam için gerekli tüm işlevleri yerine getiren karmaşık moleküller olan birçok protein, düzgün çalışabilmek için demire ihtiyaç duyar. Demir eksikliği anemiye yol açar ve bu durum yorgunluk, halsizlik, baş ağrısı ile kırılgan tırnaklarla sonuçlanır. Demir takviyeleri bu semptomları tersine çevirmeye yardımcı olabilir. Biyokimyacılar, demirin proteinlerin sadece insanlar için değil tüm canlı organizmalar için gerekli kimyasal reaksiyonları gerçekleştirmesine tam olarak nasıl yardımcı olduğunu tespit etmişlerdir. Araştırmacılar demirin gerekli olduğunu bilmekle kalmaz, aynı zamanda neden gerekli olduğunu da açıklayabilirler.

Krom eksikliğinin hiçbir hastalığa neden olmadığı ortaya çıktı

Ancak aynı şey krom için söylenemez. Krom eksikliği, yani vücudunuzda çok az veya hiç krom olması, son derece nadir bir durumdur ve araştırmacılar düşük krom seviyelerinin neden olduğu açıkça tanımlanmış herhangi bir hastalığı tespit etmemişlerdir. Tüm gıdalar gibi temel metaller de sindirim sistemi tarafından emilmelidir. Ancak bağırsaklar alınan kromun yalnızca yaklaşık yüzde birini emer. Diğer temel metaller daha verimli bir şekilde emilir; örneğin ortalama bir kişi alınan demirin belirli formlarının yaklaşık yüzde yirmibir emer. Önemli bir nokta ise, birçok çalışmaya rağmen bilim insanları henüz biyolojik işlevini yerine getirmek için kroma ihtiyaç duyan herhangi bir protein bulmamıştır. Aslında, yalnızca bir proteinin kroma bağlandığı bilinmektedir ve bu protein büyük olasılıkla böbreklerinizin kanınızdan kromu uzaklaştırmasına yardımcı olur. İnsanlar üzerindeki bazı çalışmalar, krom takviyelerinin kan glikoz seviyelerini bir dereceye kadar düzenlemede rol oynayabileceğini öne sürse de, vücudunuza ekstra krom eklemenin şekeri parçalama ve kullanma yeteneğini önemli ölçüde iyileştirebileceğine dair araştırmalar sonuçsuz kalmıştır.

1950'lerdeki kusurlu sıçan deneyleri krom mitini başlattı

Peki krom nasıl temel bir eser metal olarak kabul edilmeye başlandı? Krom mineralinin sağlık için gerekli olabileceği fikri, beslenme uzmanlarının iyi sağlığı korumak için hangi eser metallerin gerekli olduğu hakkında çok az şey bildikleri 1950'lerdeki çalışmalara dayanmaktadır. Etkili bir çalışma, laboratuvar sıçanlarını Tip 2 diyabet semptomlarını tetikleyen bir diyetle beslenmeyi içeriyordu. Diyetlerini krom ile takviye etmek sıçanları Tip 2 diyabetten iyileştirmiş gibi görünüyordu ve tıp araştırmacıları, krom mineralinin bu hastalık için bir tedavi sağlayabileceği önerisiyle cezbedildi. Krom takviyesinin kan şekerini düzenlemek için önemli olduğuna dair günümüzdeki yaygın iddiaların kaynağı bu erken dönem deneylerle doğrudan ilişkilidir. Ne yazık ki, bu araştırmalar bugünün standartlarına göre çok kusurluydu. Sonuçlarının rastgele şansa bağlı olmadığını göstermek için gereken istatistiksel analizlerden yoksundular. Ayrıca, başlangıçta sıçanların diyetinde ne kadar krom olduğunu ölçmek de dahil olmak üzere önemli kontrollerden yoksundular.