Milyonlarca hastanın kullandığı kalp ilacı yeni araştırmada sorgulanıyor

Kalp hastalıklarıyla mücadele eden milyonlarca kişi, kardiyovasküler sorunların riskini azaltmak amacıyla beta blokerler adı verilen ilaçları düzenli olarak kullanmaktadır. Özellikle kalp krizi geçiren hastalar için bu ilaçlar, uzun yıllar boyunca standart bir tedavi yöntemi olarak kabul görmüştür. Ancak son zamanlarda yayınlanan iki önemli çalışma, bu geleneksel yaklaşımın modern tıbbi koşullarda sorgulanması gerektiğini ortaya koymaktadır. Araştırmacılar, günümüzün gelişmiş tedavi seçenekleri göz önüne alındığında, beta blokerlerin birçok hasta için artık gerekli olmayabileceğini, hatta bazı durumlarda sağlığa zarar verebileceğini ileri sürmektedir.

Beta blokerler nasıl çalışır ve neden reçete edilir?

Beta blokerler, kalbin atış hızını ve kan basıncını düşürerek çalışan bir ilaç sınıfıdır. Bu mekanizma sayesinde kalbin oksijen ihtiyacı azalır ve organ daha az yük altında çalışır. Kalp krizi yaşayan hastalar için, bu ilaçlar kalbin iyileşmesi için gerekli zamanı sağlamak ve ikinci bir kriz riskini minimize etmek amacıyla reçete edilmiştir. Kırk yıldan fazla bir süredir tıbbi uygulamada yer alan beta blokerler, kardiyoloji alanında köklü bir tedavi geleneği oluşturmuştur. Geçmiş dönemlerde yapılan randomize kontrollü çalışmalar, bu ilaçların kalp krizi sonrası hastaların hayatta kalma oranlarını artırdığını göstermişti. Bu bulgular, beta blokerlerin kalp hastalıklarının tedavisinde temel bir rol oynamasına yol açmıştır.

Modern tıp beta blokerlerin etkinliğini sorguluyor

Ancak tıbbi teknoloji ve tedavi yöntemleri son dört dekadda önemli ölçüde ilerlemiştir. Stentler, statinler ve diğer modern kardiyovasküler müdahaleler, kalp krizi sonrası hastaların iyileşme sürecini geçmiş dönemlere kıyasla çok daha etkili bir şekilde desteklemektedir. Bu gelişmeler sonucunda, günümüzde birçok kalp hastası daha iyi ve daha hızlı bir şekilde toparlanmaktadır. İspanya ve İtalya'daki bilim insanları, bu değişen koşullar altında beta blokerlerin hala gerekli olup olmadığını test etmek amacıyla kapsamlı bir araştırma yürütmüştür. Araştırma, 109 sağlık merkezinde kalp krizi atlatmış ve sol ventrikül ejeksiyon fraksiyonu yüzde 40'ın üzerinde olan 8.438 hastayı kapsayan geniş bir örneklem üzerinde gerçekleştirilmiştir. Sol ventrikül ejeksiyon fraksiyonu, kalbin kanı ne kadar verimli pompaladığını ölçen önemli bir göstergedir; normal aralık yüzde 55-70 arasında iken, yüzde 40'ın altı ciddi bir işlev bozukluğunu işaret eder.

Çalışmaya katılan hastaların yaklaşık yarısı standart bakıma ek olarak beta blokerlerle tedavi edilirken, diğer yarısı bu ilaçlar olmadan sadece standart bakım almıştır. Ortalama 3,7 yıl süren takip periyodunun sonunda, araştırmacılar her iki grup arasında ikinci bir kalp krizi, kalp yetmezliği nedeniyle hastaneye yatış veya ölüm oranları açısından anlamlı bir fark bulamamıştır. Bu bulgu, beta blokerlerin geleneksel olarak varsayılan koruyucu etkisinin modern tedavi koşullarında geçerli olmayabileceğini göstermektedir.