Korkutan istatistik! Kadınlarda en ölümcül kanser türü değişti

Hasan Köseoğlu - Aralık 11, 2025 10:52 | Son Güncelleme Tarihi: Aralık 11, 2025 16:20

Almanya'da ilk kez akciğer kanseri, kadınlarda kanser kaynaklı ölümlerin başında yer almaya başladı. Son 25 yılda kadınlarda akciğer kanseri ölüm vakaları neredeyse iki katına çıkarken, hastalık vakalarının sayısı da yirmi yıl içinde iki katına yükseldi.

Kapat

HABERİN DEVAMI

Uzun yıllar boyunca meme kanseri, kadınlar için en tehlikeli kanser türü olarak biliniyordu. Ancak son istatistikler, durumun önemli ölçüde değiştiğini gösteriyor. Başka bir hastalık türü artık meme kanserini geride bırakmış durumda. Federal İstatistik Ofisi'nin 2024 yılı verilerine göre, Almanya'da akciğer kanseri, kadınlarda kanser nedeniyle ölümlerin başında yer almaya başladı. Bu gelişme, tıp dünyasında uzmanları ciddi biçimde alarma geçirmiş bulunuyor.

Akciğer kanseri: Kadınlarda ölüm oranlarının dramatik artışı

Geçmiş on yıllarda akciğer kanseri, yaygın olarak erkekleri etkileyen bir hastalık olarak görülüyordu. Ancak günümüzde bu algı tamamen değişmiştir. Giderek artan sayıda kadın akciğer kanserine yakalanıyor ve bu hastalıktan hayatını kaybediyor. 2024 yılında Almanya'da toplam 18.707 kadın akciğer kanserinden öldü. Bu rakam, daha önceki yıllarla karşılaştırıldığında rekor seviyeye ulaşmıştır. Aynı dönemde meme kanserinden kaynaklanan ölüm vakaları 18.537 olmuştur. Böylece akciğer kanseri, ilk kez meme kanserini geride bırakarak kadınlarda en sık görülen kanser kaynaklı ölüm nedeni olmuştur.

Çeyrek asır öncesine kıyasla yapılan karşılaştırmalar, durumun ne kadar ciddi olduğunu ortaya koymaktadır. Ölüm vakalarının sayısı neredeyse iki katına çıkmıştır. Yaşa göre düzeltilmiş veriler incelendiğinde, demografik değişimlerden bağımsız olarak yüzde 45'lik bir artış görülmektedir. Bu durum, sadece ölüm oranlarıyla sınırlı değildir. Yeni hastalık vakalarının sayısı da endişe verici biçimde artmıştır. Yirmi yıl içinde, 2000 yılında yaklaşık 12.000 olan yeni vaka sayısı, 2022 yılında yaklaşık 24.000'e ulaşmıştır. Bu iki katına çıkma, akciğer kanserinin kadınlar arasında giderek daha yaygınlaştığını açıkça göstermektedir.

Erkeklerde düşüş, kadınlarda artış: Zıt trendler

Akciğer kanseri istatistikleri incelendiğinde, erkekler ve kadınlar arasında tamamen zıt bir eğilim görülmektedir. Erkeklerde yıllardır akciğer kanseri vakaları azalmakta, ancak kadınlarda ise artmaya devam etmektedir. Her ne kadar yılda yaklaşık 33.000 vaka ile hala daha fazla erkek akciğer kanserine yakalanıyor olsa da, erkeklerde 2000 yılından bu yana yaşa göre düzeltilmiş veriler incelendiğinde yüzde 30'dan fazla bir düşüş kaydedilmiştir. Bu ters yönlü gelişme, sağlık uzmanlarını derin bir endişeye sokmuştur.

Lübeck Üniversitesi'nden epidemiyolog Alexander Katalinic, bu durumu açıklamış ve önemli bir gözlem paylaşmıştır. Katalinic'e göre, kadınlarda 2000 yılında yaklaşık 12.000 olan yeni hastalık vakaları, 2022 yılında yaklaşık 24.000'e yükselmiştir. Bu yirmi yıllık dönemde yaşanan iki katına çıkma, akciğer kanserinin kadınlar arasında hızla yayıldığını göstermektedir. Bu trend, gelecek yıllarda daha da kötüleşebilecek potansiyele sahiptir.

Sigara içme davranışı: Akciğer kanserinin temel nedeni

Akciğer kanseri vakalarındaki bu dramatik artışın arkasında birçok faktör bulunmaktadır. Ancak en belirleyici faktör, hiç şüphesiz sigara içme davranışıdır. Tarihsel veriler incelendiğinde, erkekler 1970'li yıllardan itibaren sigara tüketimini azaltmaya başlamışlardır. Aynı dönemde, kadınlarda tütün tüketimi ise belirgin şekilde artmıştır. Bu zıt yönlü gelişmelerin sonuçları, on yıllar sonra kendini göstermiştir. Bugün, kadınlarda artan akciğer kanseri vakaları, geçmiş on yıllarda yaşanan sigara tüketiminin artışının doğrudan bir sonucudur.

Günümüzde, klasik sigara tüketimi kadınlar arasında azalmaya başlamış olsa da, yeni tehditler ortaya çıkmıştır. E-sigaralar, nargile ve tütün ısıtıcılarının artan kullanımı, sigara içme davranışındaki olumlu trendi zayıflatmaktadır. Özellikle genç kadınlar arasında bu ürünlerin popülaritesi, gelecek yıllarda akciğer kanseri vakalarının daha da artmasına neden olabilir. Hamburg Kanser Kayıt Merkezi başkanı Alice Nennecke, bu konuda uyarıda bulunmuş ve önemli bir çağrıda bulunmuştur. Nennecke, akciğer kanserinin artık bir erkek hastalığı olmadığına dair geniş bir farkındalığa ihtiyaç olduğunu vurgulamıştır. Özellikle genç kadınlar için hedeflenmiş daha fazla aydınlatma kampanyasının başlatılması gerektiğini belirtmiştir.

Erken teşhis eksikliği: Yüksek ölüm oranlarının bir başka nedeni

Akciğer kanserinde yüksek ölüm oranlarının bir başka önemli nedeni, hastalığın genellikle geç keşfedilmesidir. Meme kanseri için yıllardır organize erken teşhis programları ve tarama sistemleri mevcuttur. Ancak akciğer kanseri için şimdiye kadar böyle sistematik bir tarama programı bulunmamaktadır. Çoğu zaman, hastalığın belirtilerini fark eden kişiler, tümörün ilerlemiş aşamada olduğunu öğrenirler. Bu noktada, iyileşme şansları genellikle oldukça düşüktür. Erken teşhis yapılmış akciğer kanserinde tedavi başarısı çok daha yüksek olmasına rağmen, geç teşhis edilen vakalarda prognoz kötüdür.

Neyse ki, bu durumda yakında bir değişiklik yaşanacaktır. Risk grupları için düşük dozlu bilgisayarlı tomografi (LDCT) kullanılarak ülke çapında bir tarama programı şu anda hazırlık aşamasındadır. Bu program, 2026 yılında başlaması planlanmaktadır. Uluslararası çalışmalar göstermektedir ki, bu tür tarama programları sayesinde tümörler çok daha erken keşfedilebilir. Erken teşhis, tedavi seçeneklerini artırır ve başarı oranlarını yükseltir. Ayrıca, ölüm oranı ve hastalık yükü belirgin şekilde azaltılabilir. Bu yeni tarama programı, akciğer kanserinden kaynaklanan ölümleri önemli ölçüde düşürebilecek potansiyele sahiptir.

Önleme ve aydınlatma: Uzmanların ortak çağrısı

Tıp dünyasının önde gelen uzmanları, akciğer kanseri ile mücadelede önleme ve aydınlatmanın daha fazla önem kazanması gerektiği konusunda hemfikirdir. Alice Nennecke, birçok insanın kişisel riskini hala hafife aldığını belirtmiştir. Oysa sigarayı bırakma, tıbbi danışmanlık almak ve hedeflenmiş önlem yoluyla çok şey başarılabilir. Özellikle genç kadınlar için bu tür müdahaleler, akciğer kanseri riskini önemli ölçüde azaltabilir. Sigara bırakma programları, sağlık eğitimi ve risk faktörleri hakkında bilgilendirme, hastalığın yayılmasını kontrol altına almada kritik rol oynayacaktır.

Sonuç olarak, akciğer kanseri artık sadece erkekleri etkileyen bir hastalık değildir. Kadınlarda giderek artan vaka sayıları ve ölüm oranları, bu konuda acil müdahalenin gerekliliğini göstermektedir. Erken teşhis programlarının başlatılması, sigara ve diğer tütün ürünlerinin kullanımının azaltılması, ve özellikle genç kadınlara yönelik aydınlatma çalışmalarının yapılması, akciğer kanserinin yayılmasını kontrol altına almada hayati önem taşımaktadır. Sağlık otoriteleri, bu konuda daha aktif bir rol almalı ve toplumun tamamı, akciğer kanserinin gerçek tehditini anlamalıdır.

Etiketler:

akciğer kanseri kadın sağlığı kanser istatistikleri sigara ve kanser erken teşhis