Beyin yaşlanmasını tersine çeviren protein keşfedildi

Beyin yaşlanmasının ardındaki mekanizmaları anlamak için yapılan yeni bir araştırma, FTL1 proteinin bu süreçte merkezi bir konumda yer aldığını ortaya koymaktadır. UCSF'den bilim insanları tarafından yürütülen çalışma, hafıza ve öğrenme işlevlerinden sorumlu hipokampüs bölgesinde yaşlı ve genç farelerin beyin dokularını karşılaştırarak bu önemli bulguya ulaştı. Araştırma ekibi, FTL1'in yaşlı farelerde daha yüksek seviyelerde bulunduğunu, genç farelerde ise çok daha düşük miktarlarda yer aldığını tespit etti. Bu fark, proteinin yaşlanma sürecinde oynadığı rolün ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.

FTL1 proteinin beyin üzerindeki etkileri

Hipokampüs, yaşa bağlı gerilemenin en ciddi şekilde etkilediği beyin bölgelerinden biridir ve bu nedenle araştırmacıların dikkatini çekmektedir. FTL1 proteini, vücutta demir depolanmasıyla ilgili olduğu bilinmesine rağmen, beyin yaşlanmasıyla bağlantısı daha önce hiç ortaya konmamıştı. Araştırmacılar, ilk bulgularını doğrulamak amacıyla genetik düzenleme tekniklerini kullanarak genç farelerde bu proteini aşırı ifade ettirdiler ve yaşlı farelerde seviyesini azalttılar. Sonuçlar oldukça belirgin olmuştur: genç farelerde FTL1 seviyesi artırıldığında, hayvanlar zamanından önce yaşlanmış gibi davranmaya başladı ve hafıza ile öğrenme yeteneklerinde belirgin bozulmalar gözlendi. Tersine, yaşlı farelerde FTL1 seviyesi düşürüldüğünde, bilişsel işlevlerinde geri kazanım meydana geldi ve beyin yaşlanmasının bir kısmı etkili bir şekilde tersine çevrildi.

UCSF'den biyomedikal bilim insanı Saul Villeda, bu bulguların önemini vurgulayarak, bunun sadece yaşlanma semptomlarını geciktirmek veya önlemekten çok daha fazlasını temsil ettiğini belirtmiştir. Araştırma ekibi, bu gerçekten bir bozulma tersine çevirme olduğunun altını çizmektedir. Petri kaplarında yapılan hücre testleri, FTL1'in nöronların düzgün bir şekilde büyümesini nasıl engellediğini göstermiştir. Artan FTL1 seviyeleri, nöral tellerin tipik olarak sinir hücreleri arasında bağlantılar sağlayan ve beyin bağlantısını güçlendiren dallanma yapılarından yoksun kalmasına neden olmaktadır.

Mitokondri ve yaşlanmanın bağlantısı

Araştırmacıların yaptığı detaylı analizler, artan FTL1'in hücrelerimizin enerji üretim merkezleri olan mitokondriyi engellediğini göstermiştir. Mitokondri, yaşlanma süreciyle yakından ilişkilidir ve yaş ilerledikçe işlevleri giderek zayıflamaktadır. Bu durum, sanki yaşlandıkça giderek daha sönük hale gelen ampuller gibi düşünülebilir. Yaşlanma biyolojisini incelemenin en zorlu yönlerinden biri, vücuttaki hangi değişikliklerin yaşlanmanın doğrudan sonucu olduğunu ve hangi değişikliklerin yaşlanmayı yönlendiren temel faktörler olduğunu ayırt etmektir. Bu araştırma kapsamında yapılan kapsamlı testler sayesinde, FTL1'in bu yönlendirici faktörlerden biri olduğu açıkça görülmüştür; en azından farelerin hipokampüslerinde bu durum kanıtlanmıştır.