ANASAYFA
TV PROGRAMLARI
PROGRAMLAR
YAYIN AKIŞI
CANLI YAYIN
24 RADYO
REKLAM
İLETİŞİM VE KÜNYE

Tuvalete girmekten korkan milyonlar; Parkopresis sosyal kaygısı nasıl tedavi edilir?

Ayşegül Gedik - | Son Güncelleme Tarihi:
Tuvalete girmekten korkan milyonlar; Parkopresis sosyal kaygısı nasıl tedavi edilir?

Parkopresis olarak bilinen tuvalet kaygısı, insanların evde olmadıkları yerlerde tuvalete gitmesini engelliyerek ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Araştırmalar, bu durumun oldukça yaygın olduğunu ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabileceğini gösteriyor.

Kapat

HABERİN DEVAMI

Tuvalet kaygısı, utangaç bağırsaklar veya çekingen bağırsak sendromu olarak da bilinen parkopresis, evde olmayan ortamlarda tuvalete gitmede yaşanan ciddi zorluktur. Almanca kökenli Heimscheißer terimi, bu durumun ne kadar yaygın olduğunu göstermektedir. Parkopresis yaşayan hastalar, okulda, işte veya herhangi bir halka açık mekanda tuvalete girme düşüncesinden bile sıkıntı ve kaygı hissetmektedirler. Bazı olgularda, tatil dönemlerinde dahi bu sorunun ortaya çıktığı gözlemlenmiştir.

Avustralya'da yapılan bir araştırmada 714 üniversite öğrencisinin katılımıyla gerçekleştirilen çalışma, öğrencilerin yüzde 14'ünün kaygı nedeniyle halka açık tuvaletten kaçındığını ortaya koymaktadır. Aynı araştırmada öğrencilerin yüzde 3'ünün ise kontaminasyon korkusu sebebiyle bu tuvaletleri kullanmaktan çekindiği tespit edilmiştir. Bu rakamlar, parkopresis sorunun ne derece yaygın olduğunu açıkça göstermektedir.

Parkopresis yaşayan kişiler, evden uzakta bir tuvalete girmek zorunda kaldıklarında hızlı kalp atışı, aşırı terleme, mide bulantısı, titreme ve bağırsak hareketi geçirmede ciddi zorluk yaşayabilmektedirler. Bu fiziksel belirtiler, durumun sadece psikolojik değil aynı zamanda fizyolojik etkilerinin de olduğunu göstermektedir.

Parkopresis tetikleyicileri ve psikolojik kökleri

Parkopresis genellikle algılanan incelemenin ezici korkusuyla tetiklenmektedir. 316 Avustralyalı üniversite öğrencisini kapsayan bir araştırma, parkopresis kaygısına yol açan en yaygın nedenin bağırsak hareketleri için olumsuz algılanma korkusu olduğunu belirlemiştir. İnsanlar, başkalarının bağırsak hareketi geçirmek için çok uzun süre aldıklarını düşüneceklerinden korkmakta veya bu süreçte üretilen sesler ve kokular hakkında endişe duymaktadırlar.

Psikologlar parkopresis kaygısını bir tür sosyal kaygı bozukluğu olarak değerlendirmektedirler. Yapılan araştırmalar, parkopresis hastalarının kendileri hakkında 'Eğer işimde başarısız olursam, o zaman bir insan olarak başarısızım' gibi olumsuz düşüncelere sahip olma eğiliminde olduklarını ortaya koymaktadır. Sonuç olarak, parkopresis yaşayan insanlar başkaları tarafından yargılanmaktan korkmakta ve bu korku davranışlarını şekillendirmektedir.

Parkopresis'in sağlık üzerine ciddi etkileri

Tuvaletini tutmak, kolondan daha fazla su emildiği için daha sert ve daha kuru hale gelmesine yol açmaktadır. Bu durum, zamanla kronik kabızlık sorunlarına neden olabilmektedir. Kronik kabızlık, hemoroidlerden kanama, anal fissürden kaynaklanan ağrı ve rektal prolapsus gibi ciddi komplikasyonların riskini önemli ölçüde artırmaktadır. Rektal prolapsus, kolonun bir parçasının anüsten dışarı kayması anlamına gelmekte ve zamanla fekal inkontinansa yol açabilmektedir.

Birleşik Krallık'ta yaşanan çarpıcı bir vaka, tuvaleti kullanma fobisi olan bir genç kızın sık sık tuvaletini iki aya kadar tuttuğunu bildirmiştir. Bu durum, tuvalet ile dolu devasa bir kolona yol açmış ve sonunda göğüs boşluğunu sıkıştırmıştır. Göğüs boşluğunun sıkışması kalp krizine neden olmuş ve 16 yaşındaki genç kız talihsiz bir şekilde hayatını kaybetmiştir. Bu örnek, parkopresis'in ne kadar ciddi sonuçlara yol açabileceğini göstermektedir.

Tuvalet kullanım davranışı ve yaşam tarzı değişiklikleri

Tuvalet kullanım davranışı konusunda uygun eğitim, parkopresis tedavisinin önemli bir parçasıdır. Bir Türk çalışması, tuvalette beş dakikadan fazla zaman geçirmenin hemoroidler ve anal fissürlerle ilişkili olduğunu bulmuştur. Parkopresis kaygısı olan insanlar, kabızlığın bu komplikasyonlarından muzdarip olmaya daha yatkındırlar ve bu da parkopresis kaygısını daha da kötüleştirebilmektedir.

Yeterli diyet lifi almak parkopresis tedavisinde kritik önem taşımaktadır çünkü lif, tuvaletinizi daha yumuşak ve geçmesi daha kolay hale getirmektedir. Bu, bağırsak hareketi geçirme etrafındaki stresi önemli ölçüde azaltabilmektedir. Avustralya'da, yetişkin erkekler için minimum günlük diyet lifi gereksinimleri günde 30 gram ve yetişkin kadınlar için günde 25 gramdır. Parkopresis hastalarının sağlıklı ve düzenli bağırsak hareketleri için yararlı bir uygulama 'SEN' tekniğidir: altı dakika maksimum tuvalet oturma, yeterli lif tüketimi ve tuvaleti yakarken zorlanmama.

Hidrate kalmak ve kabızlığı kötüleştirebilecek opiyatlar gibi ilaçların farkında olmak da parkopresis yönetiminde yardımcı olmaktadır. Uygun tuvalet kullanım davranışının farkındalığı, parkopresis'ten muzdarip olanlar için önemlidir çünkü bağırsak hareketlerine aşırı derecede takılı kalabilirler ve sonunda bağırsak hareketlerini her yönden daha kolay hale getirebilecek temel yaşam tarzı önlemlerini benimsemeyebilirler.

Parkopresis tedavisi: psikolojik yaklaşımlar

Bilişsel davranışçı terapi, parkopresis hastalarına ilk basamak tedavi olarak önerilmektedir. Bu terapi, olumsuz düşünce kalıplarını belirlemeye ve ele almaya yardımcı olmaktadır. Genellikle, insanlar kademeli maruz kalma yaklaşımı benimserler. Bu yöntem, hastanın kaygıyı azaltmak ve güven oluşturmak için giderek daha zor halka açık tuvalet durumlarıyla yüzleştiği yapılandırılmış adım adım bir süreci içermektedir.

Parkopresis'in üstesinden gelmede yapılacak en önemli şey, eğitimli bir sağlık uzmanından yardım istemektir. Doktorunuzla konuşarak başlamak, semptomlarınızın parkopresis'ten mi yoksa potansiyel olarak başka ciddi bir sindirim probleminden mi kaynaklanma olasılığını değerlendirmek açısından kritiktir. Pratisyen hekiminiz, kabızlığa yardımcı olabilecek ilaçlar reçete etmeye yardımcı olabilir ve sizi olumsuz düşünce kalıplarını değiştirmeye yardımcı olmak için bilişsel davranışçı terapi düzenleyebilecek bir psikoloğa yönlendirebilir.

Rutin olarak tuvaleti tutmak sağlık açısından zararlı olduğundan, okulda veya seyahat ederken tuvalet yapmak konusunda stresli hissediyorsanız, nedenini anlamak ve sorunla mücadele etmek için zaman ayırmaya değerdir. Parkopresis, uygun tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kontrol altına alınabilen bir durumdur.


Etiketler:
parkopresis tuvalet kaygısı sosyal kaygı bozukluğu sindirim sağlığı psikolojik tedavi