İki Körfez müttefiki arasında beklenmedik kriz! Yemen'de neler oluyor?

Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan tarafından gerçekleştirilen askeri operasyonun ardından Yemen'deki varlığını sonlandırma kararı aldı. Salı günü yapılan açıklamada BAE, ülkenin savunma bakanlığının "son gelişmeler ışığında" Yemen'de bulunan "terörle mücadele" birliklerini gönüllü olarak çekeceğini bildirdi. Bu karar, Suudi Arabistan'ın Mukalla limanına düzenlediği "sınırlı" hava saldırılarının hemen ardından geldi.

Saldırının nedeni: Silah sevkiyatı suçlaması

Suudi Arabistan, BAE'yi Yemen'de ulusal güvenliğini tehdit eden "son derece tehlikeli" eylemlerle suçlamıştı. Riyad'ın iddiaları, BAE'den iki geminin ayrılıkçı güçlere silah ve savaş araçları teslim ettiği yönündeydi. Suudi Dışişleri Bakanlığı'nın açıklamasında, "Krallık, ulusal güvenliğine yönelik herhangi bir tehdidin kırmızı çizgi olduğunu vurgular" denilerek, böyle bir tehditle karşılaşıldığında gerekli tüm adımları almaktan çekinmeyecekleri belirtildi. Koalisyon sözcüsü tarafından paylaşılan video, saldırının BAE'nin daha önceki yetkisiz sevkiyatlarından gelen araçları ve silahları hedef aldığını gösterdi.

Mukalla limanı içindeki üste sıralanmış düzinelerce araç, tek bir saldırıda isabet aldı. Bu operasyon, Suudi Arabistan'ın BAE'ye karşı ne kadar ciddi olduğunu gösterirken, aynı zamanda iki ülke arasındaki ilişkinin ne denli gergin hale geldiğini ortaya koydu. BAE başlangıçta suçlamaları reddetti ve saldırılara şaşkınlık ifade etse de, savunma bakanlığının çekilme kararı, Riyad'ın baskısının etkili olduğunu gösterdi.

Güney Geçiş Konseyi'nin ilerleyişi ve Suudi endişeleri

Gerilimin temelinde, BAE tarafından desteklenen Güney Geçiş Konseyi'nin (GGK) Yemen'deki faaliyetleri yatıyor. Bu ayın başlarında, GGK'ya bağlı gruplar Yemen'deki kilit eyaletlerin kontrolünü ele geçiren bir saldırı başlattı. Petrol zengini Hadramut eyaletine ilerleyen bu güçler, toplam sekiz valiliği talep etti ve güney Yemen'in bağımsız bir devlet olarak ayrılması çağrılarını yeniledi. Suudi Arabistan, BAE'nin Emirlikliler tarafından desteklenen bu askeri güce krallığın sınırında operasyonlar yürütmesi için "baskı yaptığını" söyledi.

Suudi yetkilililer, BAE'nin bu hamlesinin askeri eylemin kuzeydeki İran destekli Husi güçleriyle savaşı parçaladığını iddia etti. Yemen'deki Suudi destekli gruplar, tüm Emirati güçlerinin 24 saat içinde Yemen topraklarından ayrılması çağrısında bulundu ve BAE ile savunma paktını sona erdirdi. Bu çağrı, iki ülke arasındaki ittifakın ne kadar zayıfladığını açıkça gösterdi. Suudi Arabistan'ın askeri müdahalesi, bu çağrıya destek vermek anlamına geliyordu.

İki Körfez gücü arasındaki ilişkinin gerilemesi

Suudi Arabistan ve BAE, her ikisi de komşu petrol devleti olarak, daha önce bölgenin en sıkı ortakları arasında yer almıştı. İki ülke, Bahreyn ve Mısır ile birlikte, Körfez ülkesi Katar'a üç yıldan fazla süren abluka uygulayarak Arap bloğu içindeki en ciddi son krizi işaret ederek birleşmişti. BAE ayrıca 2019'da çekilmeden önce Yemen'deki savaşta Suudi Arabistan'ı desteklemişti. Ancak Yemen'deki çıkarların farklılaşması, iki müttefikin stratejik hedeflerinin ayrışmasına yol açtı.