İsveç'in en kuzeyindeki kasaba madencilik için taşınıyor

Özkan Özcan - Aralık 30, 2025 11:25 | Son Güncelleme Tarihi: Aralık 30, 2025 11:40

İsveç'in en kuzeyindeki Kiruna kasabası, demir cevheri madeninin genişlemesi nedeniyle mevcut konumundan üç kilometre doğuya taşınıyor. Yaklaşık 6 bin kişiyi ve 2 bin 700 evi etkileyen bu proje, 2035 yılına kadar tamamlanması planlanıyor.

Kapat

HABERİN DEVAMI

Kuzey Kutup Dairesi'nin 145 kilometre kuzeyinde yer alan ve ülkenin en kuzeyindeki yerleşim alanı olma özelliğini taşıyan Kiruna kasabası, devlete ait LKAB madencilik şirketinin cevher çıkarma faaliyetlerini genişletme kararı nedeniyle köklü bir değişim yaşamaya hazırlanıyor. Bu taşınma süreci, sadece bir kasabanın fiziksel olarak yer değiştirmesi değil, aynı zamanda binlerce insanın yaşamlarını yeniden şekillendirmesi anlamına geliyor. Kiruna kasabası, mevcut yerinin yaklaşık üç kilometre doğusunda yeni bir konuma yerleştirilecek ve bu proje, 2004 yılında başlayarak 2035 yılına kadar devam edecek.

Taşınmanın boyutu ve finansal yönü

Kiruna kasabası taşınma projesi, yaklaşık 6 bin sakinini ve 2 bin 700 evi kapsayan geniş bir operasyondur. Proje kapsamında yapılan tazminat ödemeleri toplam 2,1 milyar avroyu bulmuştur. Sakinlerin çoğu, evlerinin piyasa değerinin yüzde 125'ine eşit nakit tazminat almak yerine, LKAB tarafından sağlanan yeni evleri tercih etmiştir. Bu seçim, birçok kişinin madencilik şirketine güvenini ve yeni yerleşim alanında yaşama istekliliğini göstermektedir. Taşınma projesi, 2004 yılında başladığında, 113 yıllık Kiruna Kilisesi'nin sağlam bir şekilde taşınması küresel medyada geniş yer bulmuş ve projenin ciddiyetini ortaya koymuştur.

Taşınma sürecinde ortaya çıkan zorluklar

Kiruna kasabası taşınma projesi, finansal yönü kadar karmaşık siyasi ve hukuki sorunlarla da karşı karşıya bulunmaktadır. Kiruna Belediye Meclisi Başkanı Mats Taaveniku, belediye ile LKAB arasında ve belediye ile merkezi hükümet arasında ciddi anlaşmazlıklar yaşandığını belirtmiştir. Belediyenin sınırlı arazi kaynakları, devletten parseller satın almaya zorunlu kılmıştır. Bu durum, İsveç'te Kuzey Kutup Dairesi'nin üzerindeki arazinin çoğunluğuna sahip olan devlet ile yerel yönetim arasında gerginlik yaratmıştır. LKAB'ın kamu ilişkileri kıdemli başkan yardımcısı Niklas Johansson, arazi satın alımının yerli Sami nüfusunun ren geyiği otlatma hakları, savunma çıkarları ve doğa koruma konularında anlaşmazlıklara yol açtığını açıklamıştır.

İklim koşulları ve yaşam kalitesi endişeleri

Kiruna kasabası taşınma projesinin insani boyutu, sadece ekonomik ve siyasi sorunlarla sınırlı değildir. Birçok sakin, nesillerdir sahip oldukları evlerinden ayrılmaktan duygusal açıdan etkilenmektedir. Yeni şehrin konumu ve tasarımı ise başka zorluklar ortaya çıkarmaktadır. Gothenburg Üniversitesi tarafından yapılan bilimsel bir çalışma, yeni kasabanın ızgara düzeni ve güneş ışığını engelleyen yüksek binalar nedeniyle kış aylarında 10 derece Celsius'a kadar daha soğuk olabileceği konusunda uyarı vermiştir. Zaten kış sıcaklıklarının düzenli olarak eksi 15 ile eksi 25 derece Celsius arasında değiştiği bir kasaba için, bu ek soğuk, hem sakinlerin sağlığını hem de şehrin altyapısını önemli ölçüde etkileyebilir. Yer değiştirmeyi 25 yıldır yakından takip eden Gothenburg Üniversitesi'nden kıdemli öğretim görevlisi Jennie Sjöholm, bu iklimsel değişikliklerin kasabanın yaşanabilirliğine ciddi sonuçlar doğurabileceğini vurgulamıştır.

Kiruna kasabası taşınma projesi, modern dönemin en kapsamlı şehir taşınma operasyonlarından biri olarak tarihe geçmektedir. Proje, sadece fiziksel bir yer değiştirme değil, aynı zamanda sosyal, ekonomik, siyasi ve çevresel boyutları olan karmaşık bir dönüşüm süreci temsil etmektedir. Taşınmanın tamamlanmasına kadar geçecek olan on yıllık süre içinde, Kiruna kasabası ve sakinleri, bu benzersiz zorlukların üstesinden gelmek için çeşitli stratejiler geliştirmek zorunda kalacaktır.

Etiketler:

Kiruna kasabası madencilik operasyonları şehir taşınması LKAB İsveç