Mantar toplayıcıları hangi sırları saklıyor? İşte araştırmanın çarpıcı sonuçları

Pennsylvania'nın merkezi ve ABD'nin orta Atlantik bölgesinde yürütülen yeni bir araştırma, mantar toplayıcılarının 160 farklı yaban mantarı türünü topladığını gösterdi. Bu kapsamlı çalışma, bölgedeki mantar toplama pratiklerinin yalnızca gıda değil, aynı zamanda tıbbi, sanatsal ve bilimsel amaçlarla da sürdürüldüğünü ortaya koyuyor. Araştırma, pandemi döneminde artan ilgiyle birlikte, mantar toplayıcılarının topluluklar oluşturarak bilgi paylaşımında bulunduğunu ve vatandaş bilimi projelerine aktif biçimde katıldığını da gözler önüne seriyor.

Mantar toplayıcılarının artan ilgisi ve topluluk yapısı

COVID-19 pandemisi sırasında birçok kişi, doğayla daha fazla vakit geçirmek ve yeni hobiler edinmek amacıyla mantar toplamaya yöneldi. Özellikle Pennsylvania ve çevresinde yaşayanlar, bu dönemde doğa yürüyüşleriyle birlikte mantar toplama faaliyetlerine katılım gösterdi. Penn State Üniversitesi'nde ekoloji ve antropoloji alanında yürütülen saha çalışmaları, bu ilginin yalnızca bireysel bir uğraş olmadığını, aynı zamanda topluluklar arasında bilgi ve deneyim paylaşımını da teşvik ettiğini ortaya koydu. Mantar toplayıcıları, sosyal medya platformları ve yerel kulüpler aracılığıyla fotoğraf, not ve hatta DNA dizilimi gibi bilimsel verileri paylaşarak, bölgedeki mantar çeşitliliği hakkında önemli bir bilgi birikimi oluşturdu. Bu topluluklar, hem yeni başlayanlara rehberlik ediyor hem de sürdürülebilir toplama yöntemlerinin yaygınlaşmasına katkı sağlıyor.

160 tür mantar: gıda, tıp ve sanat için toplanıyor

Araştırmada, 2022 ve 2023 yıllarında yapılan anketlerle 800'den fazla mantar toplayıcısına ulaşıldı. Katılımcılar, toplamda 160 farklı yaban mantarı türü topladıklarını bildirdi. Mor elma mantarı ve tavuk mantarı, katılımcıların yüzde 13'ü tarafından en çok toplanan türler olarak öne çıktı. Chanterelle mantarı ise yüzde 10 oranında tercih edildi. Bunun yanı sıra, orman tavuğu, istiridye, aslan yelesi, siyah trompet, bal mantarı, hindi kuyruğu, bolete, reishi, puffball, chaga ve Dryad's saddle gibi türler de popülerliğini koruyor. Mantar toplayıcılarının büyük çoğunluğu, bu türleri gıda ve tıbbi amaçlarla topladıklarını belirtti. Hindi kuyruğu, reishi ve chaga gibi mantarlar özellikle tıbbi kullanımlarıyla dikkat çekerken, bazı toplayıcılar ise mantarları fotoğrafçılık, doğal boya ve pigment elde etme gibi sanatsal faaliyetlerde kullanıyor. Araştırmada, mantar toplamanın doğayla bağ kurma ve toplumsal paylaşım açısından da önemli bir rol oynadığı vurgulandı. Katılımcıların çoğu, topladıkları mantarları ticari amaçla satmak yerine, aileleri, arkadaşları ve komşuları ile paylaştıklarını ifade etti.

Vatandaş bilimi ve bilgi kaynakları

Mantar toplayıcılarının bilgiye ulaşma yöntemleri de araştırmanın önemli bir boyutunu oluşturdu. Anket sonuçlarına göre, yeni başlayanların dörtte biri bilgiye internet üzerinden ulaşırken, yüzde 24'ü ailelerinden, yüzde 20'si ise rehber kitaplardan yararlandıklarını belirtti. Özellikle son yıllarda, mantar tanıma uygulamalarının popülerliği hızla arttı. iNaturalist gibi uygulamalar, kullanıcıların buldukları mantarların fotoğraflarını yükleyerek topluluk üyelerinden tanımlama desteği almasına olanak tanıyor. Bu tür uygulamalar, yalnızca bireysel öğrenmeyi değil, aynı zamanda bölgedeki biyolojik çeşitliliğin belgelenmesini de sağlıyor. Mantar toplayıcıları, vatandaş bilimi projelerine katkıda bulunarak, bilimsel verilerin toplanmasına ve paylaşılmasına yardımcı oluyor. Araştırmada, mantarların bazı türlerinin zehirli olabileceği ve bu nedenle doğru tanımlamanın hayati öneme sahip olduğu da vurgulandı. Yeni bir mantar türü toplarken, birden fazla kaynaktan bilgi alınmasının önemi üzerinde duruldu.