ABD'de geliştirilen yeni kanser testi umut mu, risk mi?

Küresel ölçekte kanserle mücadelede kaydedilen ilerleme, beklenen hızda gerçekleşmiyor. Bu tabloya rağmen, ABD'de geliştirilen Galleri adlı yeni bir kanser testi, erken teşhis konusunda umut verici gelişmelerin habercisi olarak gündeme oturdu. Grail şirketinin imzasını taşıyan bu test, özellikle kanserin henüz belirti vermediği dönemde tespit edilmesiyle tedavi şansının artabileceği beklentisini güçlendiriyor. Ancak testin sunduğu rakamların arka planı ve gerçek hayattaki etkileri, uzmanlar tarafından dikkatle inceleniyor.

Galleri kan testi: Erken teşhiste yeni bir umut mu?

Galleri kan testi, 50 farklı kanser türüne ait biyolojik sinyalleri tespit etme iddiasıyla sağlık sektöründe büyük yankı uyandırdı. Özellikle ABD ve Kanada'da 50 yaş üzeri, daha önce kanser tanısı almamış 23.161 kişinin katılımıyla gerçekleştirilen Pathfinder 2 adlı geniş çaplı deneme, testin etkinliği hakkında önemli veriler sundu. Testin pozitif sonuç verdiği 216 kişiden 133'ünde gerçekten kanser tespit edilmesi, yüzde 62'lik bir pozitif öngörü değerine işaret ediyor. Bu oran, "pozitif test sonucu alan bir kişinin gerçekten kanser olma olasılığı nedir?" sorusuna yanıt veriyor. Ancak bu aynı zamanda, pozitif çıkan sonuçların yüzde 38'inin yanlış alarm olduğu anlamına geliyor. Yanlış pozitiflerin yol açtığı gereksiz kaygı ve ek tıbbi işlemler, testin pratikteki etkilerini sorgulatıyor.

Testin bir diğer güçlü yönü ise spesifikliği, yani sağlıklı bireylerde yanlış pozitif sonuç verme olasılığı. Galleri testi, hastalık taşımayan kişilerde yüzde 99,6 oranında doğru negatif sonuç veriyor. Bu yüksek oran, ilk bakışta güven verici görünse de, testin yaygın kullanıma girmesi halinde yanlış pozitiflerin sayısının da artabileceğini gösteriyor. Örneğin, Birleşik Krallık'ta 50 yaş üzerindeki tüm nüfusun test edilmesi halinde, 100.000'den fazla kişide yanlış pozitif sonuç çıkabileceği hesaplanıyor. Bu durum, sağlık sistemine ek yük getirebileceği gibi, bireylerde gereksiz endişelere yol açabilir.

Galleri testinin sınırları: Duyarlılık ve gerçek dünya etkileri

Galleri kan testinin en az konuşulan ancak en kritik noktalarından biri de duyarlılık oranı. Yani testin, gerçekten kanser olan bireyleri tespit etme başarısı. Pathfinder 2 denemesinde elde edilen yüzde 40,4'lük duyarlılık, testin her beş kanser vakasından üçünü gözden kaçırabileceğini gösteriyor. Bu oran, negatif sonuç alan kişilerin yanlış bir güven duygusuna kapılmasına ve teşhiste gecikmelere neden olabileceği için önemli bir endişe kaynağı. Özellikle kanserin erken evrede saptanmasının hayati öneme sahip olduğu düşünüldüğünde, testin bu sınırlaması dikkatle değerlendirilmek zorunda.