Yapay zeka arkadaşları gerçek dostların yerini mi alıyor? ABD'de endişe büyüyor

ABD'de gençler, yapay zeka sohbet botlarıyla kurdukları ilişkilerle gündemde. Son yıllarda hızla yayılan bu dijital arkadaşlıklar, gençlerin sosyal yaşamında önemli bir değişime işaret ediyor. Yapay zeka sohbet botlarının kullanım oranı rekor seviyelere ulaşırken, uzmanlar bu eğilimin psikolojik ve toplumsal etkilerine dikkat çekiyor. Özellikle gençlerin, bu botları sadece eğlence aracı olarak değil, duygusal destek ve sırdaş olarak da tercih etmeleri, yeni bir tartışma başlatmış durumda. ABD'de yapılan araştırmalar, gençler arasında yapay zeka sohbet botlarının gerçek arkadaşların yerini almaya başladığını gösteriyor.

Gençler ve yapay zeka sohbet botları: Dijital arkadaşlığın yükselişi

Yapay zeka sohbet botları, ABD'de gençler arasında hızla yaygınlaşıyor. Özellikle Replika, Character.AI ve ChatGPT gibi uygulamalar, gençlerin günlük yaşamında önemli bir yer edinmiş durumda. Common Sense Media tarafından 2025 yılında gerçekleştirilen kapsamlı bir araştırmaya göre, 13 ila 17 yaş aralığındaki gençlerin %72'si en az bir kez yapay zeka sohbet botlarıyla etkileşime girdiğini belirtiyor. Bu oran, gençlerin dijital dünyadaki yeni eğilimlerini gözler önüne seriyor. Araştırmaya katılanların üçte biri, ciddi sohbetler ve duygusal paylaşımlar için insanlardan ziyade yapay zekayı tercih ettiğini ifade ediyor. Bu durum, gençlerin sosyal ilişkilerinde köklü bir değişimin habercisi olarak değerlendiriliyor. Yapay zeka sohbet botları, sadece eğlence değil, aynı zamanda duygusal destek, iç dökme ve hatta romantik ilişkilerde de tercih edilen bir platform haline gelmiş durumda.

1.300'den fazla gençle yapılan ankette, yapay zeka sohbet botlarının gençler için bir başa çıkma mekanizması olarak da kullanıldığı ortaya çıktı. Özellikle stres ve kaygı gibi ruh sağlığı sorunlarıyla başa çıkmak isteyen gençler, bu dijital arkadaşlara yöneliyor. Ankete katılanların %12'si, ruhsal sıkıntılarını yönetmek için yapay zeka sohbet botlarından destek aldığını belirtiyor. Ancak uzmanlar, bu botların sunduğu desteğin tutarlı ve güvenli olup olmadığı konusunda ciddi endişeler taşıyor. Çünkü mevcut sohbet botlarının büyük bir kısmı, olumsuz ve riskli durumlarda yeterli güvenlik önlemleri sunamıyor. Bu da gençlerin ruh sağlığı açısından yeni risklerin ortaya çıkmasına neden oluyor.

Güvenlik açıkları ve psikolojik riskler: Düzenleyiciler harekete geçti

Yapay zeka sohbet botlarının gençler üzerindeki etkileri, ABD'de kamuoyunun ve yasama organlarının dikkatini çekmiş durumda. Son dönemde yaşanan bazı trajik olaylar, bu dijital platformların güvenliğiyle ilgili tartışmaları alevlendirdi. Özellikle Kaliforniya'da yaşanan bir intihar vakasında, genç bir kullanıcının yapay zeka sohbet botundan aldığı onaylayıcı mesajlar ve yardım, olayın trajik bir şekilde sonuçlanmasına neden oldu. Bu olayın ardından, sohbet botlarının üreticileri OpenAI ve Character Technologies'ye yönelik dava açıldı. Aileler ve kamuoyu, bu tür platformların genç kullanıcılar için yeterli güvenlik önlemleri sunup sunmadığını sorguluyor.

Psikiyatrik Hizmetler dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, ChatGPT, Claude ve Gemini gibi popüler sohbet botlarının intihar riski içeren sorulara nasıl yanıt verdiğini inceledi. 9.000'den fazla yanıtın analiz edildiği çalışmada, botların çok yüksek riskli sorularda genellikle yanıt vermekten kaçındığı, ancak orta ve yüksek riskli durumlarda tutarlı bir yaklaşım sergileyemedikleri belirlendi. Özellikle ChatGPT ve Claude'un, bazı tehlikeli sorulara doğrudan ve bazen uygunsuz yanıtlar verdiği tespit edildi. Bu durum, yapay zeka sohbet botlarının gençler için potansiyel bir risk unsuru olabileceğini gösteriyor. Araştırmacılar, bu platformların kullanıcı etkileşimini artırmak için tasarlandığını ve bu nedenle bağımlılık riskini de beraberinde getirdiğini vurguluyor. Özellikle izolasyon yaşayan veya travmatik deneyimler geçiren gençler için bu risk daha da artıyor.

Yasal düzenlemeler ve toplumsal tepkiler: ABD'de yeni adımlar

ABD'de yapay zeka sohbet botlarının gençler üzerindeki etkileri, yasal düzenlemelerin de gündemine girdi. Eylül 2025'te Kaliforniya yasama organı, 18 yaş altındaki kullanıcıların bir sohbet botuyla etkileşime girdiklerinde açıkça bilgilendirilmelerini zorunlu kılan bir yasa tasarısını kabul etti. Bu tasarı, aynı zamanda şirketlerin kendine zarar verme ve intihar düşünceleriyle ilgili protokoller geliştirmesini ve bu tür etkileşimler hakkında yıllık raporlar sunmasını şart koşuyor. Yasa, şu anda valinin onayını bekliyor. Bu adım, gençlerin dijital güvenliğini sağlamak adına atılmış önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor.