Buzda saklı 6 milyon yıllık hava örneği bulundu

Antarktika'nın yüzeyinin derinliklerinden çıkarılan buzul buzunun içinde, bilim insanları tarafından şimdiye kadar doğrudan tarihlendirilmiş en eski hava örnekleri keşfedildi. Woods Hole Oşinografik Enstitüsü'nden buzul bilimci Sarah Shackleton liderliğindeki araştırma ekibi, Allan Hills bölgesinde yüzlerce metre kalınlığındaki buzun altından, yaklaşık 6 milyon yıl öncesine ait değerli örnekleri ortaya çıkarmayı başardı. Bu buluntular, gezegenimizin çok uzak geçmişine ışık tutacak nitelikte olup, iklim araştırmaları alanında önemli bir dönüm noktası teşkil etmektedir.

Buzul buzunun zaman makinesi işlevi

Buzul buzunun bilim insanlarının araştırma çalışmalarında taşıdığı önemi vurgulayan Shackleton, bu doğal arşivleri "zaman makineleri" olarak nitelendirmektedir. Geçmiş dönemlerde gezegenimizin nasıl bir görünüme sahip olduğunu anlamak için bu örnekler kritik bir rol oynamaktadır. Özellikle Allan Hills çekirdekleri, araştırmacıların daha önceki tahminlerinin çok ötesine gitmelerine ve daha derinlere inebilmelerine imkan sağlamıştır. Buzul buzunun içinde hapsolmuş hava cepleri, Dünya'nın iklim tarihinin bir zaman kapsülü niteliğinde kayıtlar barındırmaktadır.

Gezegenimizin jeolojik açıdan oldukça aktif bir yapıya sahip olması, geçmiş iklim kayıtlarını bulma çalışmalarını zorlaştırmaktadır. Ancak Antarktika, bu açıdan istisnai bir konuma sahiptir. Buz ve karın sürekli birikimi, malzemeyi tuzağa düşürerek dondurmakta ve Dünya'nın iklim tarihinin korunmuş bir kaydını oluşturmaktadır. Yüzlerce metre kalınlığındaki buzdan çıkarılan dikey çekirdeklerdeki eski buzun incelenmesi sayesinde, bilim insanları gezegenimizin geçmiş çevresel koşullarını, en azından Antarktika bölgesinde olmak üzere, yeniden oluşturabilmektedir.

Mavi buz konsantrasyonunun değeri ve oluşumu

Allan Hills bölgesinde bulunan mavi buz konsantrasyonu, araştırmacılar açısından özel bir değer taşımaktadır. Zaman içinde sıkıştırılmış bu buz türü, daha büyük hava kabarcıklarını sıkıştırarak buz kristallerini büyütmektedir. Bu süreç sonucunda ortaya çıkan buzun yapısı, kırmızı dalga boylarını absorbe etmekte ve ona belirgin bir mavimsi renk kazandırmaktadır. Allan Hills'in aşınma ve süblimleşme süreçleri nedeniyle artık kar biriktirmemesi, eski buzun Antarktika'nın diğer bölümlerine kıyasla yüzeye çok daha yakın konumda kalmasını sağlamıştır.

Shackleton, bu kadar eski buzun yüzeye bu kadar yakın bir şekilde hayatta kalmasını mümkün kılan tam koşulları hala çözmeye çalıştıklarını belirtmektedir. Topografya ile birlikte, muhtemelen güçlü rüzgarlar ve şiddetli soğuğun bir kombinasyonunun rol oynadığını düşünmektedir. Rüzgarlar taze karı savurarak uzaklaştırmakta, soğuk ise buzu neredeyse durma noktasına kadar yavaşlatmaktadır. Bu eşsiz koşullar, Allan Hills'i dünyada sığ eski buz bulmak için en iyi yerlerden biri haline getirmekle birlikte, aynı zamanda bir saha sezonunu geçirmek için en zorlu yerlerden biri olmasını da sağlamaktadır.