Uzmanlar, Yunanistan'ın İsrail'le yakınlaşma çabaları konusunda uyarılarda bulundu

Uluslararası hukuk uzmanları, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis'in İsrail ile derinleştirdiği güvenlik ve savunma işbirliğini, Filistin bağlamında uluslararası hukuk yükümlülüklerinin açık ihlali olarak nitelendirmektedir. 22 Aralık'ta Batı Kudüs'te gerçekleşen üçlü zirveye katılım ve ardından 1 Nisan 2025'te Netanyahu'yu ziyaret eden Miçotakis, Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından tutuklama kararı çıkarılan bir liderle görüşen ilk Avrupalı lider konumuna gelmiştir. Bu gelişmeler, Atina'nın bölgesel siyasi çıkarlarını uluslararası hukuk ilkelerinin üstüne koyduğu yönündeki eleştirileri artırmıştır.

Yunanistan'ın İsrail'e yardımı ve soykırıma suç ortaklığı

York Üniversitesi Osgoode Hall Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Heidi Matthews, Londra Queen Mary Üniversitesinden Prof. Dr. Neve Gordon ve Norveç Oslo Üniversitesi İnsan Hakları Merkezinde Uluslararası Hukuk ve İnsan Hakları Uzmanı Prof. Dr. Gentian Zyberi, AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

Dr Matthews, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis'in Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ve İsrail arasında düzenlenen ortak zirveye katılımının, Atina'nın uluslararası hukuka uyum pahasına bölgesel siyasi çıkarlarını sürdürmekten memnun olduğu mesajını verdiğini dile getirdi.

"Yunanistan, başta Yunan kara suları ve limanlarının askeri kargo ile çift kullanımlı malzemelerin sevkiyatında kullanılmasına izin vermek suretiyle, İsrail'in Gazze'deki soykırımına suç ortaklığı yapma geçmişine sahiptir." diyen Matthews, bu hafta Yunan avukatların Heraklion Limanı'nın "Ocean Gladiator" adlı gemi tarafından kullanılmasına itiraz ederek Yunan hükümetine resmi başvuruda bulunduğunu, bunun Silah Ticareti Antlaşması ihlali anlamına geldiğini belirtiklerini anımsattı.

Matthews, geminin İsrail'e gönderilmek üzere 1600 tondan fazla Amerikan yapımı mühimmat taşıdığını, bu sevkiyatın 7 Ekim 2023'ten bu yana yapılan en büyük sevkiyatlardan biri olarak değerlendirildiğini belirterek hukuki itirazın, geminin planlanan rotasını değiştirmesiyle sonuçlandığını bildirdi.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde (BMGK) alınan 2803 sayılı Karar'ın ardından Gazze'de "sözde bir ateşkes" oluştuğuna işaret eden Matthews, "Sözde ateşkese rağmen İsrail'in Gazze'deki soykırımı devam etmektedir. Söz konusu karar, tüm devletlerin İsrail'in Filistin üzerindeki hukuka aykırı işgali karşısındaki hukuki yükümlülüklerini ortadan kaldırmamıştır." uyarısında bulundu.

Uluslararası hukuk ihlalleri ve Miçotakis'in sorumluluğu

Diğer taraftan Uluslararası Adalet Divanının (UAD) 2024'te ve daha yakın tarihlerde verdiği kararlara atıfta bulunan Matthews, bunların üçüncü devletlerin Gazze dahil işgal altındaki Filistin topraklarında İsrail'in devam eden varlığının yarattığı hukuka aykırı durumu tanıyacak herhangi bir eylemden kaçınmakla hukuken yükümlü olduğunu açıkça ortaya koyduğunun altını çizdi.

Matthews, "Bu çerçevede, Yunanistan'ın deniz güvenliği de dahil olmak üzere güvenlik, savunma ve askeri alanlarda İsrail ile işbirliğini derinleştirmeyi kabul etmesi, Filistin bağlamında uluslararası hukuktan doğan yükümlülüklerini ihlal edecektir." uyarısını yaptı.