ANASAYFA
TV PROGRAMLARI
PROGRAMLAR
YAYIN AKIŞI
CANLI YAYIN
24 RADYO
REKLAM
İLETİŞİM VE KÜNYE

Geyiklerin parlayan işaretleri bilim insanlarını şaşırttı

Talha Gül - | Son Güncelleme Tarihi:
Geyiklerin parlayan işaretleri bilim insanlarını şaşırttı

Georgia Üniversitesi'nden araştırmacılar, beyaz kuyruklu geyiklerin çiftleşme mevsiminde bıraktıkları işaretlerin ultraviyole ışıkta parlayan bir görsel dil oluşturduğunu keşfetti. Geyiklerin görebildiği bu gizli iletişim sistemi, insanların gözüyle görülemez.

Kapat

HABERİN DEVAMI

Çiftleşme döneminde erkek beyaz kuyruklu geyikler, kendilerini rakiplerinden ayırt etmek ve karşı cinsin dikkatini çekmek için çeşitli işaretler bırakırlar. Boynuzlarını ağaçlara sürterek ve orman zeminini kazıyarak bu işaretleri oluştururlar. Daha sonra bu alanlara işeyerek koku tabanlı bir mesaj iletirler. Ancak bu fiziksel ve koku işaretçilerinin arkasında, insanların algılayamadığı çok daha karmaşık bir sistem gizlidir. Ecology and Evolution dergisinde yayınlanan yeni araştırma, geyiklerin bu işaretlerinin aynı zamanda parlayan bir özelliğe sahip olduğunu ve böylece diğer geyiklerin düşük ışık koşullarında onları görebildiğini ortaya koymaktadır.

Geyiklerin ultraviyole görüşü ve gizli dil

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Georgia Üniversitesi'nden araştırmacılar, geyiklerin birbirleriyle iletişim kurma yöntemlerini daha derinlemesine anlamak amacıyla bir çalışma başlattılar. Geyiklerin koku yoluyla haberleşmek için bu işaret levhalarını kullandığı uzun zamandır bilinmektedir, ancak araştırma ekibi insanların göremediği başka bir görsel boyutun varlığından şüpheleniyordu. İnsan gözünün aksine, geyikler ultraviyole ışınları algılayabilir ve bu ışınları görebilirler. İnsanların gözlerinde bu ışınları engelleyen bir filtre bulunurken, geyiklerde böyle bir filtre yoktur. Şafak saatleri ve alacakaranlıkta aktif olan geyikler için bu özellik oldukça faydalıdır çünkü bu saatlerde çevre ortamında daha yüksek miktarda ultraviyole ışığı bulunur.

Araştırma yöntemi ve ormanda yapılan gözlemler

Georgia Üniversitesi'nden bilim insanları, geyiklerin bu gizli iletişim sistemini incelemek için özel ekipmanlarla ormana çıktılar. Geceleri ultraviyole el fenerleri ve sensörler kullanarak, işaret levhalarının ışığa nasıl tepki verdiğini gözlemlediler. Araştırma ekibi ilk olarak sonbaharın başında bir saha ziyareti gerçekleştirdi ve ardından üreme mevsiminin hazırlık aşamasında ikinci bir ziyaret yaptı. Bu iki saha çalışması sırasında toplam 146 işaret levhasını incelediler; bunların 109'u ağaca sürterek yapılan işaretler, 37'si ise kazıyarak yapılan işaretlerdi. Çalışma yazarları, inceledikleri tüm işaretçilerin fotolüminesan özelliğe sahip olduğunu ve diğer geyikler tarafından görülebildiğini tespit ettiler.

Geyikler ağaçları boynuzlarıyla sürtdüklerinde, güneşten gelen ultraviyole ışığı bu alanlara çarptığında, ağaç kabuğunun üst katmanını soyarlar. Bu işlem sırasında lignin ve terpenleri adı verilen bitki kimyasalları ortaya çıkar ve bu maddeler ultraviyole ışıkta parlayan bir görünüm kazanır. Bu parlayan bitki kimyasalları çevredeki diğer ağaç kabuklarında doğal olarak bulunmadığından, işaret levhası olarak kullanılan alanlar çevre ortamından belirgin biçimde öne çıkar ve geyiklerin dikkatini çeker.

Araştırmacılar ayrıca geyik idrarıyla ıslanmış kazımaların çevredeki orman zemininden daha parlak bir şekilde parladığını keşfettiler. Bu fenomenin nedeni, geyik idrarının porfirinler ve amino asitler gibi fotolüminesan özelliğe sahip kimyasallar içermesidir. Bunun yanı sıra, çiftleşme mevsiminden hemen önceki Ekim ve Kasım aylarında yapılan ağaca sürme işaretleri, mevsimin başında yapılan Eylül ayındaki işaretlerden önemli ölçüde daha parlak bir şekilde parlamaktadır. Bu bulgu, geyiklerin üreme dönemine yaklaştıkça bu görsel işaretleri daha belirgin hale getirdiklerini göstermektedir.

Geyiklerin görünmez iletişim sisteminin biyolojik anlamı

Araştırmanın bulguları, geyiklerin insanların göremediği tamamen gizli bir görsel dile sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Araştırma ekibine göre, bu parlayan işaretler tıpkı uyarı fişekleri gibi davranır ve belirli bir biyolojik amaca hizmet eder. Bu amaç, diğer geyiklerin düşük ışık koşullarında, özellikle şafak ve alacakaranlık saatlerinde bu işaretleri görebilmelerine yardımcı olmaktır. Geyikler bu parlayan işaretleri kullanarak, rakipleri uyarır ve çiftleşme döneminde kendilerinin varlığını ve gücünü gösterir. Aynı zamanda dişi geyiklerin dikkatini çekmek için de bu görsel dili kullanırlar.

Bu araştırma, memeli ekolojisi alanında çevre ortamındaki fotolüminesansın ilk nicelleştirmesini sunmaktadır. Ayrıca fotolüminesansa biyolojik işlev atamak için gerekli olan beş kriterden en az dördünü karşılayan ilk çalışmadır. Bu bulgular, hayvan iletişimi ve davranışı konusundaki bilimsel anlayışımızı genişletmektedir. Geyiklerin bu gizli görsel dili, milyonlarca yıl boyunca evrim yoluyla geliştirdikleri sofistike bir iletişim sistemidir ve insanlar tarafından keşfedilene kadar tamamen bilinmiyordu.


Etiketler:
geyik araştırması ultraviyole ışık hayvan iletişimi Georgia Üniversitesi fotolüminesan