Kızıl gezegene buzdan şehirler! NASA'nın yeni planı ortaya çıktı

Mars'a ulaşma çalışmaları benzeri görülmemiş bir hızla ilerlemektedir. Hem Amerika Birleşik Devletleri hem de Çin, 2030'lu yıllar içerisinde kızıl gezegene insan görevleri göndermeyi planlamaktadır. Ancak bu uzak gezegende yaşamak, Ay'daki yaşamdan radikal biçimde farklı zorluklar sunmaktadır. Mesafeler çok daha büyük, seyahat süreleri aylar boyunca uzamakta ve Dünya'dan taşınan her kilogram malzeme hem maliyeti hem de lojistik karmaşıklığını önemli ölçüde artırmaktadır. Bu nedenle, Mars'taki ilk insan yerleşimleri Dünya'dan getirilen malzemelerle inşa edilmeyecektir. Bunun yerine, araştırmacılar kızıl gezegendeki mevcut kaynakları kullanarak Dünya ile malzeme alışverişini en aza indirmeyi hedeflemektedir.

Buz: Mars'ta bir fırsata dönüşen sorun

Yıllarca farklı yapı inşa yöntemleri tartışılmıştır. Bazı uzmanlar radyasyondan korunmak için doğal mağaraları kazmayı önerirken, diğerleri Mars'ın yüzey toprağı olan regoliti üç boyutlu yazıcılarla işleyerek temel yapılar oluşturmayı savunmuştur. Daha yakın zamanlarda ise bir grup bilim insanı oldukça sezgiye aykırı fakat basit bir fikri gündeme getirmiştir: Dünyada Kuzey Kutbu bölgelerinde görülen iglolara benzer şekilde, Mars'ta buz kubbeler inşa etmek. Bu fikir ilk bakışta garip görünse de, buz malzemenin Mars koşullarında sunduğu avantajlar oldukça dikkat çekicidir. Buz, belirli Mars bölgelerinde bol miktarda bulunmakta, yüksek basınca dayanabilmekte ve diğer yapı malzemelerinden farklı olarak güneş ile kozmik radyasyona karşı mükemmel bir koruma kalkanı işlevi görmektedir. Aynı zamanda, görünür ışığın yapının içine geçmesine izin vermesi, bitki yetiştiriciliği ve uzun izolasyon dönemlerinde astronotların ruh sağlığı için kritik bir faktördür.

Buz kubbeler projesi ve simülasyon sonuçları

Amerikan Jeofizik Birliği'nin yıllık toplantısında sunulan araştırmalara göre, buz kubbeler yapıları bir hektara kadar geniş yüzeylere ulaşabilmektedir. Bu yapılar, farklı bilimsel deneylerin yapılacağı alanlar, astronotların yaşayabileceği bölmeler ve tarım alanlarına ayrılmış kısımlar içerecek şekilde tasarlanmıştır. Yapılan simülasyonlar çarpıcı sonuçlar ortaya koymaktadır. Buz kubbeler, Mars'ın yüzey sıcaklığını yaklaşık eksi yirmi derece Celsius civarında stabilize edebilmektedir. Gezegendeki ortalama sıcaklığın eksi yüz yirmi derece Celsius civarında olduğu düşünüldüğünde, bu sıcaklık artışı hayati bir öneme sahiptir. Ayrıca, buz yapısı DNA'ya zarar veren ultraviyole radyasyonunu etkili biçimde engellerken, bitkilerin fotosentez yapması için gerekli olan görünür ve kızılötesi ışınların geçmesine izin vermektedir.

Buz kubbeler projesi her ne kadar umut verici olsa da, uygulanması açısından ciddi zorluklar bulunmaktadır. Büyük ölçekli buz şehirleri inşa etmek, muazzam hacimlerde malzemenin işlenmesini gerektirmektedir. Mars'ın kutup bölgelerinde bol buz rezervleri bulunsa da, bu buzu yapısal bloklara dönüştürmek zaman ve enerji açısından yoğun bir süreç olacaktır. Araştırmacılar, Uluslararası Uzay İstasyonu'ndakine benzer bir enerji kaynağı kullanılması durumunda, günde yalnızca yaklaşık on beş metrekare yapı işlenebileceğini tahmin etmektedir. Bu hesaplama, buz kubbeler üzerine kurulacak herhangi bir yerleşimin orta ve uzun vadede dikkatli biçimde planlanması gerektiğini göstermektedir.