Giderek büyüyen araçlar neden sorun haline geliyor?

Hüseyin Cihad Önal - Aralık 04, 2025 20:47 | Son Güncelleme Tarihi: Aralık 04, 2025 20:48

Birleşik Krallık ve Avrupa'da araçlar giderek daha büyük, daha ağır hale gelirken, Paris başta olmak üzere şehirler bu trendi durdurmak için agresif ücret politikaları uygulamaya başladı.

Kapat

HABERİN DEVAMI

Son yıllarda Avrupa'nın başlıca şehirlerinde gözlemlenen araç boyutlarındaki artış, yerel yönetimleri ciddi tedbirler almaya zorlayarak yeni bir tartışmanın odağı haline geldi. Tüketicilerin büyük araçlara olan ilgisinin artması, aynı zamanda şehir merkezlerindeki trafik, kirlilik ve güvenlik sorunlarını derinleştirmiş durumda. Bu gelişme, özellikle dar sokaklara ve sınırlı alanlara sahip eski Avrupa şehirlerinde ciddi zorluklar yaratıyor.

Paris'in radikal park ücreti uygulaması

Fransa'nın başkenti Paris, bu soruna karşı en radikal adımı atmış bulunuyor. Ekim 2024'te gerçekleştirilen bir halk oylamasının ardından, şehrin merkezinde ağır araçların park etme ücretleri dramatik biçimde yükseltildi. Daha önce bir saatlik park için 6 avro olan ücret, 18 avroya çıkarılırken, altı saatlik park ücreti 75 avrodan 225 avroya yükseldi. Bu üç katlık artış, büyük araçların şehir merkezine gelmesini caydırmak amacıyla tasarlanmış bir politika olarak değerlendirilmektedir.

Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo, oylamadan önce yaptığı açıklamada, araç boyutu ile çevre kirliliği arasındaki doğrudan ilişkiye dikkat çekmiş ve yeni kısıtlamaların hava kalitesini iyileştireceğini vurgulamıştır. Belediye yönetimi, uygulamadan birkaç ay sonra şehir sokaklarında park eden ağır araçların sayısında yüzde 66'lık bir düşüş kaydedildiğini açıklayarak, politikanın başarılı olduğunu iddia etmiştir. Bu sonuç, diğer Avrupa şehirlerinin de benzer adımlar almaya teşvik etmiştir.

Birleşik Krallık'ta benzer adımlar atılıyor

Paris'in uygulaması, Birleşik Krallık'taki yerel yönetimlerin de dikkatini çekmiştir. Cardiff Konseyi, 2.400 kilogramdan fazla ağırlığa sahip araçlar için park izni maliyetini artırmaya karar vermiş durumdadır. Bu ağırlık sınırı, kabaca iki Ford Fiesta'nın toplam ağırlığına eşdeğerdir ve çoğu modern SUV ile büyük sedan modelleri kapsamaktadır.

İşçi Partisi kontrolündeki Cardiff yönetimi, bu kararın gerekçesini açıklamış ve daha ağır araçların tipik olarak daha fazla emisyon ürettiğini, yollarda daha fazla aşınma ve yıpranmaya neden olduğunu belirtmiştir. Ayrıca, trafik kazaları durumunda bu araçların önemli ölçüde daha yüksek bir risk oluşturduğu vurgulanmıştır. Başlangıçta yüksek ücretler yalnızca belirli araç modelleri için geçerli olacak olsa da, Cardiff'in zaman içinde ağırlık eşiğini düşürmeyi planladığı bilinmektedir. Diğer İngiliz şehirlerinin de benzer politikaları değerlendirme aşamasında olduğu rapor edilmektedir.

Araç boyutlarının tarihsel artışı

Araçların giderek büyümesi, son zamanlarda ortaya çıkan yeni bir fenomen değildir. Thatcham Research tarafından sağlanan verilere göre, 2018'den bu yana Birleşik Krallık'ta satışa sunulan yeni modellerin ortalama genişliği 182 santimetreden 187,5 santimetreye yükselmiştir. Aynı dönemde, araçların ortalama ağırlığı 1.365 kilogramdan 1.592 kilograma çıkmıştır. Bu artış, sadece son birkaç yıla ait değil, daha uzun bir trendin parçasıdır.

Uluslararası Temiz Ulaşım Konseyi tarafından derlenen kapsamlı veriler, Avrupa pazarlarında 2001 ile 2020 yılları arasında araçların ortalama genişliğinin yaklaşık 10 santimetre arttığını göstermektedir. Aynı dönemde araçların uzunluğu ise 19 santimetreden fazla artmıştır. Bu eğilim, otomotiv endüstrisinin tasarım ve pazarlama stratejilerinin nasıl değiştiğini açıkça ortaya koymaktadır.

Büyük araçlara olan talep ve sahiplerin savunması

Tüketiciler açıkça büyük araçları sevmektedir ve bu araçların satışları istikrarlı biçimde artmaktadır. Büyük araçlar pratik, güvenli ve şık olarak algılanmakta, bu da onların pazardaki popülaritesini açıklamaktadır. Ancak bu tercihler, şehir merkezlerindeki sorunları derinleştirmektedir.

Guildford'da yaşayan ve üç çocuk babası olan Matt Mansell, büyük araçlara olan bağımlılığını açıklamıştır. Bir teknoloji şirketi ve gayrimenkul geliştirme işi yürüten Mansell, müşterilerini ve çocuklarını taşımak için Land Rover Defender 110'una ihtiyacı olduğunu belirtmiştir. Mansell'e göre, çocuklarını tüm ekipmanlarıyla birlikte taşıyabilecek yeterli alana sahip olmak zorunludur. Ayrıca, kapı veya üç metrelik bir boru parçası gibi büyük nesneleri taşıyabilme kapasitesi de önemlidir. Mansell, bu araçların fayda sağladığını ancak sunulabilir olduğunu da kabul etmektedir.

Şehir merkezlerindeki alan sorunu ve gelecek endişeleri

Birleşik Krallık'ın kalabalık şehirlerinde, genellikle dar yollar ve sınırlı alan bulunmaktadır. Bu koşullar altında, araç boyutlarının sürekli artması, trafik akışını zorlaştırmakta ve güvenlik risklerini artırmaktadır. Eleştirmenler, bu eğilimin endişe verici olduğunu ve Britanya'nın eski şehir merkezlerinde yeterli alan olmadığını savunmaktadırlar.

Araç boyutlarındaki bu artış, sadece park etme ve trafik sorunlarıyla sınırlı değildir. Daha ağır araçlar, yol altyapısında daha fazla hasar oluşturmakta, bakım maliyetlerini artırmaktadır. Ayrıca, trafik kazalarında daha ağır araçlar, diğer araç ve yayaların maruz kaldığı hasarı önemli ölçüde artırmaktadır. Bu nedenlerle, şehir yönetimleri araç boyutlarını kontrol etmeyi, gelecekteki trafik ve çevre sorunlarını önlemenin bir yolu olarak görmektedir. Paris'in başarılı uygulaması, bu stratejinin etkili olabileceğini göstermiş ve diğer şehirler için bir model oluşturmuştur.

Etiketler:

araç boyutu şehir planlama Paris park ücreti çevre kirliliği trafik yönetimi