Yapay zeka balonu patlarsa ne olur? İngiltere Merkez Bankası alarm veriyor

İngiltere Merkez Bankası, yapay zeka sektöründeki hızlı büyüme ve aşırı değerlemelerin finansal sistem için ciddi riskler oluşturduğu konusunda kamuoyunu uyarmıştır. Merkez bankasının yayımladığı finansal istikrar raporu, büyük teknoloji şirketlerinin hisse değerlerinde potansiyel olarak keskin bir düzeltme yaşanabileceğini ve bunun geniş ekonomik sonuçlar doğurabileceğini belirtmektedir. Raporda, Birleşik Krallık'taki hisse fiyatlarının 2008 yılındaki küresel mali krizinden bu yana en gergin seviyelere yaklaştığı, aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri'ndeki değerlemelerin 1990'ların sonunda yaşanan dotcom balonu öncesi dönemine benzediği vurgulanmıştır.

Yapay zeka şirketlerinin değerlemesi endişe yaratıyor

Merkez bankasının raporunda özellikle dikkat çekilen husus, yapay zeka teknolojisine odaklanan şirketlerin değerlemelerinin diğer sektörlere kıyasla çok daha gergin seviyelerde bulunmasıdır. Bu durum, yatırımcıların yapay zeka sektörüne yönelik aşırı iyimserliğinin bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir. Sektör analitikleri, önümüzdeki beş yıl içinde yapay zeka altyapısına yapılacak harcamaların 5 trilyon doları aşabileceğini tahmin etmektedir. Bu muazzam yatırım tutarının yaklaşık yarısının dış kaynaklardan, özellikle de borç yoluyla finanse edileceği belirtilmektedir. Yapay zeka firmalarının kendileri tarafından finanse edilen kısım dışında kalan büyük bir bölümün kredi piyasalarından karşılanması, finansal sistem için önemli bir risk faktörü oluşturmaktadır.

Borç ve finansal istikrar arasındaki bağlantı

Merkez bankası, yapay zeka firmaları ile kredi piyasaları arasında kurulan derin bağlantıların finansal istikrar açısından ne denli kritik olduğunu vurgulamıştır. Raporda belirtildiği üzere, bu firmalar arasındaki artan bağlantılar ve karşılıklı bağımlılıklar, varlık fiyatlarında bir düzeltme meydana gelmesi halinde kredilerdeki kayıpların hızla yayılabileceği anlamına gelmektedir. Böyle bir senaryoda, finansal istikrar riskleri önemli ölçüde artabilir ve sistemik sorunlara dönüşebilir. Merkez bankası, bu tür bir krizin 2008 yılındaki mali krizin yayılma mekanizmasına benzer şekilde gerçekleşebileceği konusunda uyarı vermektedir. Yapay zeka balonu korkuları, sadece İngiltere'de değil, uluslararası düzeyde de giderek artan bir endişe konusu haline gelmiştir.

Dotcom balonu ile benzerlikler ve farklar

İngiltere Merkez Bankası, yapay zeka sektöründeki gelişmeleri 1990'ların sonunda yaşanan dotcom balonu ile karşılaştırmıştır. O dönemde, internet teknolojisinin yeni ve devrim niteliğinde olması nedeniyle, erken dönem internet şirketlerinin değerleri gerçekçi olmayan seviyelere yükselmiş ve 2000'in başlarında balonun patlaması sonucunda birçok şirket iflas etmiştir. Ancak Merkez Bankası Başkanı Andrew Bailey, yapay zeka şirketleri ile dotcom dönemindeki şirketler arasında önemli bir fark bulunduğunu belirtmiştir. Bailey'e göre, günümüzün yapay zeka firmalarının çoğu, dotcom dönemindeki şirketlerin aksine, pozitif nakit akışlarına sahiptir ve sadece umut üzerine kurulmamıştır. Bununla birlikte, Bailey, yapay zeka sektöründeki rekabetin tüm şirketlerin eşit oranda kazanç sağlayacağı anlamına gelmediğini ve bazı firmaların diğerlerinin pazarına girebileceğini vurgulamıştır.