Bilim insanlarından kolorektal kanserde çığır açan keşif

Kolorektal kanserin bağışıklık sistemiyle olan karmaşık ilişkisi, uzun yıllardır bilim dünyasının çözmeye çalıştığı önemli bir soru olarak gündemdeydi. Amerika Birleşik Devletleri'nde faaliyet gösteren Memorial Sloan Kettering Kanser Merkezi'nde gerçekleştirilen kapsamlı bir çalışma, bu kanser türünde bağışıklık sisteminin neden alışılmışın dışında davrandığını gözler önüne serdi. Araştırma ekibi, kolorektal kanserli hastalarda düzenleyici T hücrelerinin (Treg) tümörlerdeki varlığının, diğer kanser türlerinin aksine, daha iyi bir hayatta kalma oranı ile ilişkilendirildiğini tespit etti. Bu bulgunun ardındaki nedenler ise şimdiye dek tam olarak anlaşılamamıştı.

Kolorektal kanserde Treg hücrelerinin beklenmedik rolü

Birçok katı tümör tipinde, yüksek sayıda Treg hücresinin bulunması, genellikle hastalığın kötü seyretmesiyle bağlantılıdır. Çünkü bu hücreler, bağışıklık sisteminin kanserli hücreleri tanıma ve yok etme yeteneğini zayıflatır. Ancak kolorektal kanser, bu genel kuralın istisnası olarak öne çıkıyor. Memorial Sloan Kettering Enstitüsü'nden bilim insanlarının önderliğinde yürütülen yeni araştırmada, kolorektal kanserli hastalarda tümör dokusunda bol miktarda bulunan Treg hücrelerinin, hastaların yaşam süresini uzattığı gözlemlendi. Bu durum, bilim insanlarının dikkatini çekti ve Treg hücrelerinin kolorektal kanserdeki işlevlerinin detaylı biçimde incelenmesine yol açtı. Araştırmada, yalnızca Treg hücrelerinin sayısının değil, aynı zamanda bu hücrelerin türlerinin de hastalığın gidişatını belirlemede önemli bir faktör olduğu ortaya kondu.

İki farklı Treg hücresi: Biri koruyucu, diğeri zararlı

Çalışmanın en çarpıcı bulgularından biri, kolorektal kanserde iki farklı Treg hücresi alt tipinin varlığının tespit edilmesi oldu. Araştırma ekibi, Memorial Sloan Kettering tarafından geliştirilen ve insan kolorektal kanserinin genetik ve bağışıklık özelliklerini doğru şekilde yansıtan bir fare modeli kullandı. Bu modelde, Treg hücrelerinin interlökin-10 (IL-10) üreten ve üretmeyen olmak üzere ikiye ayrıldığı belirlendi. IL-10-pozitif Treg hücreleri, tümör büyümesini baskılayıcı etki gösterirken, IL-10-negatif olanlar ise bağışıklık sisteminin kanserle savaşan hücrelerini baskılayarak tümörün gelişimini destekliyor. Deneysel olarak IL-10-pozitif hücreler ortadan kaldırıldığında, tümörlerin daha hızlı büyüdüğü gözlemlendi. Buna karşılık, IL-10-negatif Treg hücrelerinin yok edilmesi ise tümörlerin küçülmesine neden oldu. Bu bulgular, kolorektal kanserde Treg hücrelerinin işlevlerinin birbirinden tamamen farklı olabileceğini gösteriyor.

Kolorektal kanserde anahtar kelime: Treg hücreleri

Kolorektal kanser araştırmalarında öne çıkan anahtar kavramlardan biri olan Treg hücreleri, bu çalışmada hem koruyucu hem de zararlı roller üstlenebiliyor. Özellikle IL-10-pozitif Treg hücreleri, tümörün çevresindeki sağlıklı dokularda daha yoğun bulunuyor ve Th17 adı verilen başka bir T hücresi tipinin aktivitesini azaltarak tümör büyümesini sınırlandırıyor. Th17 hücreleri, interlökin-17 (IL-17) salgılayarak tümörün gelişimini teşvik eden bir rol oynuyor. Öte yandan, IL-10-negatif Treg hücreleri ise çoğunlukla tümörün içinde yer alıyor ve CD8+ T hücreleri gibi güçlü anti-kanser bağışıklık hücrelerinin işlevlerini baskılıyor. Bu durum, kolorektal kanserde bağışıklık sistemiyle ilgili tedavi stratejilerinin neden diğer kanser türlerinden farklı olması gerektiğini açıklıyor.

İmmünoterapide yeni hedef: CCR8 proteini

Çalışmanın bir diğer önemli sonucu, zararlı Treg hücrelerinin yüksek seviyelerde CCR8 adlı bir protein taşıdığının belirlenmesi oldu. Bu protein, özellikle IL-10-negatif Treg hücrelerinde yoğun olarak bulunuyor. Önceki araştırmalar, meme kanseri ve diğer bazı insan kanserlerinde de CCR8'in yüksek seviyelerde ifade edildiğini göstermişti. Bilim insanları, CCR8'i hedefleyen antikorların geliştirilmesiyle, zararlı Treg hücrelerinin seçici olarak ortadan kaldırılabileceğini ve böylece tümörün bağışıklık sistemi tarafından daha etkili şekilde saldırıya uğrayabileceğini öne sürüyor. Memorial Sloan Kettering'de başlatılan klinik çalışmalar, bu yaklaşımın hem bağımsız bir tedavi olarak hem de mevcut immünoterapilerle birlikte uygulanabilirliğini test ediyor. Bu strateji, kolorektal kanser hastalarının büyük çoğunluğu için yeni bir umut kaynağı olabilir.

Kolorektal kanserin yaygın türleri ve tedaviye direnç

Amerikan Kanser Derneği'nin verilerine göre, kolorektal kanser, hem erkekler hem de kadınlar arasında kanser kaynaklı ölümlerin ikinci en sık nedeni olarak öne çıkıyor. Araştırmada, kolorektal kanserlerin yaklaşık %80 ila %85'ini oluşturan mikrosatellit stabil (MSS) ve yeterli hata onarımına sahip (MMRp) tümörler incelendi. Bu tümörler, DNA'larında görece az hata biriktiriyor ve bu nedenle kontrol noktası inhibitörü olarak bilinen immünoterapilere karşı direnç gösteriyor. Önceki çalışmalar, yalnızca yüksek mikrosatellit instabilitesine (MSI-H) ve hata onarım eksikliğine (MMRd) sahip olan kolorektal kanserlerin bu tür tedavilere yanıt verdiğini ortaya koymuştu. Bu nedenle, MSS ve MMRp tipindeki hastalar için yeni tedavi seçeneklerinin geliştirilmesi büyük önem taşıyor. Treg hücrelerinin farklı alt tiplerinin belirlenmesi, bu hastalar için immünoterapi stratejilerinin yeniden şekillendirilmesine olanak sağlayabilir.