56 milyon yıl önceki gizemli iklim değişikliği, bitkileri neden durdurmak zorunda bıraktı?

Yaklaşık 56 milyon yıl öncesinde, Dünya'nın iklimi dramatik bir şekilde değişti. Atmosferdeki karbon miktarı önemli ölçüde arttığı bu dönemde, küresel sıcaklıklar yaklaşık 6 derece yükseldi ve bu ısınma süreci yaklaşık 5 bin yıl boyunca devam etti. Nature Communications dergisinde yayınlanan yeni araştırma sonuçlarına göre, bu ani iklim değişikliğinin Dünya'nın birçok bitkisini gelişemeyen bir duruma getirdiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak, bitkiler atmosferden daha az karbon emdiler ve bu durum, söz konusu tarih öncesi gezegen sıcak dalgasının 100 bin yıldan fazla sürmesine katkıda bulunmuş olabilir.

Günümüzde ise Dünya, 56 milyon yıl öncesine kıyasla yaklaşık on kat daha hızlı bir şekilde ısınmaktadır. Bu hızlı ısınma, modern bitkilerin uyum sağlamasını çok daha zorlaştırmakta ve gelecek için endişe verici bir durum oluşturmaktadır. Bitkiler, karbon tutma adı verilen bir süreç aracılığıyla iklimi düzenlemeye yardımcı olabilirler. Bu mekanizma, fotosentez yoluyla atmosferden karbondioksit yakalamayı ve bunu yapraklarında, odunlarında ve köklerinde depolamayı içerir. Ancak, ani ve hızlı küresel ısınma olayları bu önemli düzenleme işlevini geçici olarak etkileyebilmektedir.

Paleosen-Eosen döneminin iklim krizi

Paleosen-Eosen Termal Maksimum olarak resmi olarak bilinen bu hızlı küresel ısınma olayı, Dünya'nın bitki örtüsünün nasıl tepki verdiğini anlamak için araştırmacılar tarafından detaylı bir şekilde incelenmiştir. Bilim insanları, bitki evrimi, dağılımı ve karbon döngüsünü simüle eden ileri bir bilgisayar modeli geliştirmiş ve bu modelin çıktılarını üç farklı bölgeden toplanan fosil polen ve bitki özelliği verileriyle karşılaştırmışlardır. Bu karşılaştırma sayesinde, ısınma olayı boyunca yükseklik, yaprak kütlesi ve yaprak dökümü gibi bitki örtüsü değişikliklerini yeniden oluşturmayı başarmışlardır.

Araştırmanın kapsamına alınan üç bölge, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Bighorn Havzası, Kuzey Denizi ve Kuzey Kutup Dairesi'dir. Araştırmacılar, çalışmalarını fosil polen üzerine odaklamayı tercih etmişlerdir çünkü polen birçok benzersiz özelliğe sahiptir. İlk olarak, polen bol miktarlarda üretilir ve bu da araştırma için yeterli veri sağlar. İkinci olarak, hava ve su akıntıları yoluyla geniş coğrafi alanlara yayılır. Üçüncü olarak, çürümeye dayanıklı bir yapıya sahip olması nedeniyle eski jeolojik oluşumlarda mükemmel bir şekilde korunabilir ve bu da antik iklim koşullarını anlamak için değerli bilgiler sunar.

Orta enlemlerde bitki örtüsünün kayması

Kuzey Rocky Dağları arasında derin ve geniş bir vadi olan Bighorn Havzası dahil olmak üzere orta enlem bölgelerinde, araştırma bulguları bitki örtüsünün iklimi düzenleme yeteneğinin azaldığını açıkça göstermektedir. Fosil polen verileri, palmiye ve eğrelti otları gibi daha küçük bitkilere doğru bir kaymanın meydana geldiğini ortaya koymaktadır. Yaprak dökücü ağaçlar azaldıkça, alan başına yaprak kütlesi, yani yaprak yoğunluğu ve kalınlığının bir ölçüsü de artmıştır. Fosil topraklar incelendiğinde, azalmış toprak organik karbon seviyeleri tespit edilmiştir.