Güney Kore yapay zeka konusunda dünyada ilk yasal adımı atıyor

Onur Bal - Aralık 16, 2025 16:30 | Son Güncelleme Tarihi: Aralık 16, 2025 16:36

Güney Kore, 22 Ocak'ta yürürlüğe girecek kapsamlı yapay zeka yasasıyla dünyadaki ilk ülke olmaya hazırlanıyor. Avrupa Birliği'nin AI Act'ını geliştirmesine rağmen pratik uygulamayı ertelemesi karşısında, Seul'ün bu adımı küresel teknoloji dünyasında önemli bir dönüm noktası oluşturuyor.

Kapat

HABERİN DEVAMI

Güney Kore, yapay zeka alanında gerçek anlamda yasal bir çerçevenin uygulanacağı dünyadaki ilk ülke konumuna gelmek üzere. Ülkenin ulusal meclisi tarafından kabul edilen 'Yapay Zekanın Geliştirilmesi ve Güven Temelinin Oluşturulması Hakkında' yasası, gelecek ayın başında resmi olarak yürürlüğe girecek. Bu gelişme, yapay zeka teknolojisinin hızla yaygınlaşan dünyasında devletlerin nasıl bir düzenleyici rol oynayabileceğine dair önemli bir örnek teşkil ediyor.

Avrupa Birliği, daha önceden kendi yapay zeka yasasını (AI Act) hazırlamış olsa da, bu mevzuatın pratik uygulamasını ileri bir tarihe erteleme kararı almıştır. Buna karşılık Güney Kore, teorik çerçeveden somut uygulamaya geçmeyi tercih ederek, küresel anlamda bir öncü rol üstlenmektedir. Bu durum, Seul'ün teknoloji alanında ne kadar kararlı olduğunu ve yapay zeka endüstrisini düzenlemede ne denli ciddiyetli yaklaştığını göstermektedir.

Geniş kapsamlı bir yapay zeka tanımı ve uygulama alanı

Güney Kore'nin yeni yasası, yapay zeka konusunda oldukça geniş bir tanım ve kapsam sunmaktadır. Yasada yapay zeka, insanın entelektüel yeteneklerinin elektronik ortamda gerçekleştirilmesi olarak ifade edilmektedir. Bu tanım, algılama ve dil anlama gibi temel işlevlerden başlayarak, öğrenme ve akıl yürütme gibi daha karmaşık süreçleri de kapsayan bir yapıya sahiptir. Böylece, modern yapay zeka teknolojilerinin neredeyse tüm yelpazesi yasanın etki alanına dahil olmaktadır.

Yasada ayrıca yapay zeka sistemleri, üretken yapay zeka ve yüksek riskli teknolojiler gibi ayrı kavramlar tanımlanmıştır. Bu tanımlamalar, mevcut ve geliştirilmekte olan hizmetlerin çoğunun otomatik olarak yasanın kapsamına girmesini sağlamaktadır. Sonuç olarak, yapay zeka ile ilgili neredeyse her türlü hizmet ve ürün, bu yeni mevzuatın denetim mekanizmalarına tabi olmak durumunda kalacaktır.

Kısıtlama ve destek arasında dengeli bir yaklaşım

Güney Kore'nin yapay zeka yasasını sadece kısıtlayıcı bir düzenleme olarak nitelemek yanlış olur. Avrupa Birliği'nin yaklaşımı ağırlıklı olarak risklere ve yaptırımlara odaklanırken, Güney Kore yasası bu unsurlarla birlikte devletin sektörün gelişimini destekleme yükümlülüğünü de açıkça ortaya koymaktadır. Bu dengeyi sağlamak için yasada ulusal yapay zeka komitesinin kurulması, üç yıllık temel planların hazırlanması ve vatandaşların yeni teknolojilere uyum sağlaması için gerekli önlemlerin alınması öngörülmüştür.

Yasanın bir diğer önemli yönü, etik ilkelerin oluşturulması ve uygulanmasına ilişkin hükümleridir. Ayrıca, mevzuatın her üç yılda bir gözden geçirilmesi kuralı, teknolojik gelişmelere ve uluslararası değişikliklere hızlı bir şekilde uyum sağlanmasını mümkün kılmaktadır. Bu esnek yapı, Güney Kore'nin yapay zeka alanındaki hızlı değişimlere ayak uydurabileceğini göstermektedir.

İşletmeleri zorlayan pratik gereklilikler ve endişeler

Yasanın işletmelere yönelik pratik gereklilikleri, sektörde önemli tartışmalara yol açmıştır. Yasa, güvenilirlik ve güvenliğin zorunlu sertifikasyonunu, kullanılan veri setlerine ilişkin şeffaflık gerekliliklerini ve yüksek riskli yapay zeka sistemlerinin kayıt ve kontrol rejimini getirmektedir. Bunlara ek olarak, yapay zeka yardımıyla oluşturulan içeriğin zorunlu etiketlenmesi de yasanın önemli bir bileşenidir.

Özellikle yapay zeka tarafından oluşturulan görseller, videolar ve ses dosyaları için filigran ve diğer işaretlerin kullanılması zorunluluğu, sektör temsilcileri tarafından keskin biçimde eleştirilmektedir. Endüstri temsilcileri, yapay zeka içeriğinin çoğu zaman büyük insan ekiplerinin katılımıyla oluşturulduğunu ve zorunlu 'yapay zeka tarafından üretildi' işaretinin tüketiciler tarafından olumsuz algılanabileceğini belirtmektedir. Ayrıca, bu tür etiketlemenin tam olarak nasıl uygulanması gerektiğine dair net kriterlerin bulunmaması da ek sorular yaratmaktadır.

Başlangıçta uyum sağlama zorlukları ve sektörün hazırlığı

İşletmelerin yaşadığı endişeler, yapılan araştırmalar tarafından da doğrulanmıştır. Startup Alliance tarafından gerçekleştirilen araştırmaya göre, Güney Kore'deki yapay zeka girişimlerinin yüzde doksan sekizi, henüz yeni yasanın gerekliliklerine tam olarak uyum sağlamak için gerekli sistemleri kurmamıştır. Bu durum, yasanın yürürlüğe girmesinden sonra sektörde uyum sağlama konusunda önemli zorluklar yaşanabileceğini göstermektedir.

Güney Kore'nin bu adımı, dünya çapında yapay zeka endüstrisinin gelişimini ve güvenlik ile şeffaflığa ilişkin katı gereklilikleri birleştirmenin mümkün olup olmadığını test etmek için bir tür küresel laboratuvar haline getirmektedir. Ülke, deklarasyonlardan yapay zekanın pratik yasal düzenlemesine geçen ilk ülke olarak, diğer ülkelerin yapay zeka politikalarını şekillendirmede önemli bir rol oynayacaktır. Bu deneyim, gelecekte diğer devletlerin benzer mevzuat hazırlarken referans alacağı bir model oluşturacaktır.

Etiketler:

yapay zeka mevzuatı Güney Kore AI yasası teknoloji düzenlemesi dijital politika