Ufacık kara delik vücudunuzdan geçerse ne olur?

Özkan Özger - Kasım 26, 2025 21:42 | Son Güncelleme Tarihi: Kasım 26, 2025 21:44

Vanderbilt Üniversitesi'nden fizikçi Robert Scherrer, mikroskobik bir kara deliğin insan vücudundan geçmesi durumunda ne gibi hasarlar oluşacağını hesapladı. Araştırmaya göre, belirli bir kütlenin altındaki kara delikler beklenenden çok daha az zarar verebilir.

Kapat

HABERİN DEVAMI

Kara delik teorisinin pratik uygulaması

Son yıllarda kara delik birleşmelerinden kaynaklanan kütleçekimsel radyasyonun gözlemlenmesi ve ilk kara delik görüntülerinin elde edilmesi, bu gizemli kozmik nesnelere olan ilgiyi yeniden canlandırmıştır. Bu gelişmeler, bilim insanlarını kara delikler hakkında daha derinlemesine sorular sormaya itmiştir. Vanderbilt Üniversitesi'nden fizikçi Robert Scherrer, bu meraktan yola çıkarak, 1970'lerde okuduğu bir bilim kurgu hikayesini hatırlamıştır. O hikayede bir insanın içinden geçen bir kara delik nedeniyle öldüğü anlatılıyordu. Scherrer, bunun gerçekten mümkün olup olmayacağını öğrenmek için kapsamlı hesaplamalar yapmaya karar vermiştir. Sonuçlar, genel kanıdan oldukça farklı ve ilginç bulguları ortaya koymuştur.

İlkel kara delikler ve karanlık madde

Yıldız-altı kütlelere sahip olan küçücük kara delikler, evrenin yapısında önemli bir rol oynayabilecek gizemli karanlık maddenin olası bir açıklaması olarak kabul edilmektedir. Bu sözde ilkel kara delikler, yalnızca tek bir yolla oluşmuş olabilir: Büyük Patlama'nın hemen ardından, erken evrendeki aşırı yoğunluk koşullarından. Bilim insanları, bu tür kara deliklerin oluşması için gerekli olan koşulların, o dönemde evrene hakim olan türbülanslı ortamda bile son derece nadir olacağını düşünmektedir. Eğer bu ilkel kara delikler gerçekten varsa, evrenin toplam kütlesine yaptıkları katkı oldukça sınırlı olacaktır. Ancak teorik olarak mümkün oldukları için, bu olasılık doğal olarak ilginç ve sorgulanması gereken soruları gündeme getirmektedir.

Scherrer'in araştırması, bu soruların bazılarına cevap vermeyi amaçlamıştır. Örneğin, bu kara deliklerden birinin bir insana çarpma ihtimalinin ne kadar olduğu, hasara neden olmak için ne kadar büyük olması gerektiği ve bu hasarın nasıl görüneceği gibi sorular, hesaplamaların merkezinde yer almıştır. Fizikçi, bu soruları yanıtlamak için detaylı matematiksel analizler gerçekleştirmiştir.

Minimum hasar eşiği ve şok dalgaları

Scherrer'in bulguları gerçekten akıl almaz nitelikte sonuçlar ortaya koymaktadır. İlkel bir kara deliğin vücudunuzdan geçerken önemli hasara neden olması için gereken minimum kütle, yaklaşık 140 katrilyon gram yani 140 milyar metrik tondur. Bu ağırlık, Toutatis asteroidinden yaklaşık yedi kat daha fazladır. Bu kütlede bile, kara delik inanılmaz derecede küçüktür ve sadece 0.4 pikometre Schwarzschild çapına sahiptir. Bağlam sağlamak gerekirse, bir hidrojen atomunun çapı yaklaşık 106 pikometredir, yani kara delik bir atomdan milyonlarca kat daha küçüktür.

Eğer böyle bir kara delik saniyede yaklaşık 200 kilometre hızla vücudunuzdan geçerse, Scherrer'in hesaplamalarına göre, etrafındaki dokuyla fazla etkileşime girmeyecektir. Ancak bu hız, kuru havadaki ses hızından önemli ölçüde daha hızlıdır. Kara deliğin arkasında oluşan süpersonik şok dalgası, tıpkı 0.22 kalibrelik bir merminin verdiği balistik şok gibi, kurbanın etini yırtarak geçecektir. Şaşırtıcı bir şekilde, 100 milyar ton ağırlığında bir kara delik bile, 0.22 kalibrelik bir mermiden daha az hasar verebilecektir.

Gelgit kuvveti ve spagettileşme fenomeni

Yeterli kütleye sahip bir kara deliğin insana zarar verebileceği tek yol, şok dalgası değildir. Kara delikler, etkilenecek kadar yakına gelen nesneler üzerinde güçlü bir çekim kuvveti uygularlar. Ancak bu çekim eşit olarak dağılmaz; kara deliğe daha yakın olan kısım daha güçlü çekilir. Bu durum, gelgit kuvveti olarak bilinen bir gradyan oluşturur. Gelgit kuvveti nesneleri uzatır ve parçalarına ayırır, bu da spagettileşme olarak adlandırılan bir süreçtir.

Ancak bu çekim kuvveti, insan vücudunun ölçeğinde oldukça zayıftır. Etinizi ve onu oluşturan atomları bir arada tutan elektromanyetik kuvvetler, bu ölçeklerde çekimden çok daha güçlüdür. Her gün neredeyse 6 sekstilyon metrik ton kütleye sahip bir gezegen üzerinde yaşamakta ve hücreleriniz parçalanmamaktadır. İlkel bir kara deliğin gelgit kuvvetlerinin vücudunuza ciddi şekilde zarar vermesi için, insan vücudundaki en hassas dokuyu etkilemek amacıyla en az 7 kentilyon gram, yani 7 trilyon metrik ton kütleye sahip olması gerekir. Bu kütlenin hedefi, beyin gibi kritik bir organdır. Bu ağırlık, Iris asteroidinin kütlesiyle karşılaştırılabilir düzeydedir.

Yalnızca bu minimum eşikte, kara deliğin çekimi dokuyu önemli ölçüde zarar verici ölçeklerde uzatacak ve spagettileştirecek kadar güçlü olacaktır. Bu noktada, süpersonik iz muhtemelen kendi başına yeterli hasarı vermiş olacaktır. Her iki durumda da, böyle bir karşılaşma hiç de hoş bir deneyim olmayacaktır. Ancak yıldızları yiyebildikleri gibi kara deliğin sizi içten dışa tamamen yutması kadar kötü değildir.

Çarpışma olasılığı ve evrensel zaman ölçeği

Endişelenecek fazla bir şey olmadığı gerçeğine gelince, bu kara deliklerin kıtlığı göz önüne alındığında, eğer varlarsa, Scherrer bir kara delik-insan çarpışmasının sıklığını yaklaşık her kentilyon yılda bir olarak tahmin etmiştir. Bu zaman dilimi, evrenin mevcut 13.8 milyar yıllık yaşından kat kat fazladır. İnsanlık, muhtemelen böyle bir çarpışmanın gerçekleşmesi için yeterince uzun süre bile var olmayacaktır. Evrenin kendisinin bile o kadar uzun sürmesi mümkün değildir.

Scherrer, kendi araştırmasının sonuçlarını özetlerken, ilkel kara deliklerin teorik olarak mümkün olduğunu ancak var bile olmayabileceklerini belirtmiştir. Yeterince büyük bir ilkel kara delik, bir asteroit boyutunda veya daha büyük olursa, vücudunuzdan geçerse ciddi yaralanmaya veya ölüme neden olabilir ve bir kurşun yarası gibi davranır. Daha küçük bir ilkel kara delik vücudunuzdan geçebilir ve siz bunu fark bile etmeyebilirsiniz. Ancak, bu kara deliklerin yoğunluğu o kadar düşüktür ki böyle bir karşılaşma esasen asla olmayacaktır. Sonuç olarak, bu kozmik tehdit, teorik ilgi dışında pratik bir endişe kaynağı değildir.

Etiketler:

kara delik fizik Vanderbilt Üniversitesi Robert Scherrer evren