Bilim insanları Theia'nın kökenini ortaya çıkardı

Güneş Sistemi'nin erken döneminde yaşanan en önemli olaylardan biri, Theia adlı dev bir cismin proto-Dünya ile çarpışmasıdır. Bu kozmik çarpışma, milyarlarca yıl önce meydana gelerek iki gök cismini de tamamen değiştirmiş ve sonuç olarak bugün bildiğimiz Dünya ile Ay'ın oluşmasına neden olmuştur. Enkaz bir araya geldikten sonra, bir yörüngede kilitlenmiş iki ayrı nesne ortaya çıktı: Dünya ve Ay. Ancak bu olayın en büyük sorusu, Theia'nın nereden geldiği ve nasıl proto-Dünya'nın yoluna çıktığı sorusudur.

Theia'nın gizemli kökeni ve konumu

Bilim insanları uzun yıllardır Theia'nın kökenini araştırıyor ve sonunda yanıtlara ulaşmaya başladılar. İç Güneş Sistemi'nin daha sıcak ve daha rahat sınırları içinde bu cismin ortaya çıkmış olduğu görülmektedir. Daha spesifik olarak, Theia bugün bulunduğumuz yerden Güneş'e daha yakın bir yerde oluşmuş olabilir; belki de kendi bebek gezegenimizi oluşturmak için biriken malzemenin çoğundan daha yakın bir konumda. Bu içgörüler, Max Planck Güneş Sistemi Araştırmaları Enstitüsü ve Chicago Üniversitesi'nden araştırmacılar tarafından yönetilen yakın tarihli bir çalışma sayesinde ortaya çıktı. Araştırmacılar, Theia ve proto-Dünya'nın komşu olmuş olabileceğini ileri sürmektedir. Bu hipotez, Güneş Sistemi'nin ilk döneminde gök cisimlerinin nasıl dağıldığını anlamamız açısından devrim niteliğindedir.

İzotop analizi ile Theia'nın malzeme kaynağı belirlendi

Araştırmacılar, çeşitli izotopların oranlarını kontrol etmek için Dünya, Ay ve meteoritlerden alınan örnekleri detaylı biçimde analiz ettiler. İzotoplar, çekirdeklerinde daha az veya ek nötronlar bulunan belirli bir elementin daha hafif veya daha ağır versiyonlarıdır. Max Planck Güneş Sistemi Araştırmaları Enstitüsü'nün kozmokimyacısı Thorsten Kleine, bir cismin bileşiminin, köken yeri de dahil olmak üzere tüm oluşum tarihini arşivlediğini açıklamıştır. Zaman verildiğinde, soğuyan bir gezegeni oluşturan malzemeler, kütlelerindeki, erime noktalarındaki, çözünürlüklerindeki ve diğer minerallere olan yakınlıklarındaki farklılıklara bağlı olarak bir şekilde yerleşir. Örneğin demir ve zirkonyum, Dünya'nın katmanları boyunca değişen konsantrasyonlarda bulunur. Demir, demiri seven metal molibden ile birlikte, hızla proto-Dünya'nın çekirdeğinin derinliklerine batmış, ortaçağ ejderhasının hazinesinde saklanan değerli mücevherler gibi toplanmış olurdu.

Ancak zirkonyum, Dünya'nın tüm varlığı boyunca mantoda kalmış ve çekirdeğe batmamıştır. Şu anda Dünya'nın mantosunda bulunan demirin çoğunun, gezegenin yeniden oluşumundan sonra gelmiş olması mantıklıdır; belki de dünyayı parçalayan bir kozmik çarpışma tarafından teslim edilmiştir. Ama o demir taşıyan cismin kendisi nereden geldi sorusu, araştırmacıları daha derinlemesine araştırmalara yöneltmiştir. Güneş Sistemi'nin farklı bölgelerinden alınan izotop oranlarını karşılaştırmak, araştırmacıların Theia için potansiyel bir 'malzeme listesi' çıkarmasına ve kökenini izlemesine olanak sağladı.

Güneş Sistemi'ndeki kimyasal imzalar ve Theia'nın yeri

Milyarlarca yıl önce Güneş'i ve onun öngezegen diskini oluşturan dev moleküler bulut içindeki varyasyonlar, farklı elementlerin ve izotopların birikmesini desteklemiş olurdu. 'Kötü karıştırılmış kek hamuru' gibi, bu oranlar yerinde kaldı ve o konumdaki malzemeden doğan herhangi bir nesne için etkili bir şekilde kimyasal bir imza sağladı. Ay'ın demir, krom, kalsiyum, titanyum ve zirkonyum kimyasal imzası Dünya'nınkiyle eşleşiyor ve bu durum araştırmacıları Güneş Sistemi'nde başka yerlerde açıklayıcı izotop oranları aramaya zorluyor. Meteoritler konuma özgüdür ve ilkel durumları nedeniyle kozmik zaman kapsülleri olarak hizmet ederler.