Toksik alg çoğalması Nevada gölünde girdap oluşturuyor

Fatih Coşgun - Kasım 18, 2025 23:30 | Son Güncelleme Tarihi: Kasım 18, 2025 23:30

Uzaydan çekilen 2024 uydu fotoğrafları, Nevada'daki Pyramid Gölü'nün sularında toksik siyanobakterilerin alışılmadık yoğunlukta çoğaldığını ve girdap oluşturduğunu gösteriyor. Araştırmacılar, bu mikroorganizmaların gölde en az 9 bin yıldır bulunduğunu belirtirken, yerel yetkililer halk ve hayvanları uyarmıştır.

Kapat

HABERİN DEVAMI

Uzay teknolojisinin sağladığı görüntüler, Nevada'nın Pyramid Gölü'nde meydana gelen olağanüstü bir doğa olayını gözler önüne sermiştir. 2024 yılında çekilen uydu fotoğrafları, gölün sularında toksik siyanobakterilerin son derece yoğun bir şekilde çoğaldığını ve su yüzeyinde belirgin girdaplar oluşturduğunu ortaya koymaktadır. Bu çarpıcı görüntüler, bilim insanlarının dikkatini çekerek, söz konusu mikroorganizmaların gölde en az 9 bin yıldır var olduğu yönündeki teorileri güçlendirmiştir.

Pyramid Gölü'nün coğrafi özellikleri ve konumu

Reno şehrinin kuzeydoğusunda konumlanan Pyramid Gölü, yaklaşık 175 mil kare, yani 453 kilometre kare büyüklüğünde bir su kütlesidir. En geniş noktasında yaklaşık 27 mil, diğer bir deyişle 43 kilometre genişliğe ulaşan bu göl, adını güney yarısında yer alan küçük bir adada bulunan piramit benzeri kaya oluşumundan almıştır. Tek bir nehir tarafından beslendiği halde çıkışı olmayan endoreik bir göl olması, su döngüsünde önemli bir rol oynamaktadır. Bu yapısal özelliği nedeniyle, fazla su buharlaştığında çözünmüş tuzlar geride kalarak, gölün tuzluluğu çoğu göl ve su kaynağından çok daha yüksek seviyelere çıkmaktadır. Ayrıca hafif alkalin yapısı bulunan gölün pH değeri yaklaşık 9 olup, bu değer kabartma tozunun pH seviyesine benzerlik göstermektedir.

Toksik siyanobakterilerin mevsimsel çoğalması ve özellikleri

Pyramid Gölü'nde alg çoğalmaları belirli mevsimsel dönemlerde, özellikle Eylül ve Ekim ayları arasında yoğunlaşmaktadır. Bu dönemlerde artan sıcaklıklar ve besin mevcudiyeti, mikroorganizmaların hızlı bir şekilde üremesine ortam hazırlamaktadır. Gölde baskın olan alg türü Nodularia spumigena olup, NASA'nın Dünya Gözlemevi tarafından yapılan araştırmalara göre, bu mavi-yeşil siyanobakteri yüksek tuzluluklu sularda gelişme göstermektedir. Azot bağlama kapasitesine sahip olan bu bakteri, nodularin gibi güçlü toksinler üretme potansiyeline sahiptir. Bu toksinler karaciğeri etkileyebilmekte ve insanlar ile diğer hayvan türlerinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. 2024 yılında yaşanan çoğalma olayı sırasında, yerel yetkililer halkı ve evcil hayvanlarını suyun yakınına bile yaklaşmamalarından uyarmıştır.

2024 yılının rekor kırıcı alg patlaması

Uydu fotoğraflarında yakalanan 2024 yılı çoğalması, yakın geçmişteki en şiddetli olaylarından biri olarak kaydedilmiştir. 15 Ekim tarihinde, fotoğrafın çekilmesinden yaklaşık bir hafta sonra, bu alg patlaması zirveye ulaşmıştır. Ancak bu kadar yoğun bir çoğalmanın neden meydana geldiği konusu bilim insanları tarafından henüz tam olarak açıklanabilmiş değildir. Araştırmacılar, iklim değişikliği, besin kirliliği ve su sıcaklığındaki dalgalanmalar gibi çeşitli faktörlerin rol oynayabileceğini düşünmektedir. Bu belirsizlik, gölün ekosistemi ve insan sağlığı açısından potansiyel riskleri daha da artırmaktadır.

Lahontan Gölü'nün antik mirası ve jeolojik geçmiş

Pyramid Gölü'nün tarihçesi, çok daha eski bir dönemin izlerini taşımaktadır. Yaklaşık 8 bin mil kare, yani 21 bin kilometre kare bir alanı kaplayan Lahontan Gölü, Pyramid Gölü'nden yaklaşık 45 kat daha büyük bir tarih öncesi su kütlesi olmuştur. Son buzul çağı olarak bilinen Pleistosen döneminin sonunda, yaklaşık 12 bin yıl önce iklim değişikliğinden etkilenen bu antik göl, giderek küçülmeye başlamıştır. Yaklaşık 3 bin yıl sonra, Lahontan Gölü esasen tamamen ortadan kaybolmuş ve Pyramid Gölü, bu devasa su kütlesinin en büyük kalan kalıntısı haline gelmiştir. ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu'nun verilerine göre, 26 bin ile 13 bin yıl önce Lahontan Gölü'nün çekilen sularından büyüyen tufa adı verilen kalsiyum karbonat sütunları, günümüzde Pyramid Gölü'nün en belirgin coğrafi özellikleri arasında yer almaktadır. Bu çarpıcı sütun benzeri yapılar, gölün adını aldığı piramit benzeri kaya oluşumunu da içermektedir.

Siyanobakterilerin antik kökenleri ve balık türlerinin korunması

1990 yılında yapılan kapsamlı bir araştırma, 1972 ve 1986 yılları arasında Pyramid Gölü'nde meydana gelen 15 ardışık Nodularia spumigena çoğalmasının eğilimlerini analiz etmiştir. Araştırmacılar, bu siyanobakterinin bir zamanlar Lahontan Gölü'nde çoğaldığını ve o zamandan beri kalan sularında varlığını sürdürmüş olabileceğini teorileştirmişlerdir. Bu bulgu, alg çoğalmasının 9 bin yıllık bir geçmişe sahip olabileceğini desteklemektedir. Pyramid Gölü ayrıca cui-ui olarak bilinen Chasmistes cujus türü balıklara ev sahipliği yapmaktadır. Bu nesli tükenmekte olan balık türü, Dünya'nın başka hiçbir yerinde bulunmamakta ve yalnızca bu gölde yaşamaktadır. Söz konusu balıklar esas olarak Nodularia spumigena gibi alg türleriyle beslenirler ve muhtemelen antik çağlarda Lahontan Gölü'nde de yaşamış olabilirler. Toksik alg çoğalmaları, bu nadir balık türünün yaşam alanını tehdit etmekte ve türün korunması açısından önemli bir risk oluşturmaktadır.

Pyramid Gölü'nde yaşanan toksik alg çoğalması olayları, iklim değişikliği ve çevre kirliliğinin doğal ekosistemler üzerindeki etkilerini gösteren önemli bir örnek teşkil etmektedir. Uydu teknolojisinin sağladığı veriler, bu tür olayların izlenmesi ve çevre koruma çalışmalarının planlanması açısından kritik bir rol oynamaktadır. Gelecekte benzer olayların önlenmesi için, su kalitesinin iyileştirilmesi, besin kirliliğinin azaltılması ve iklim değişikliğine karşı alınan önlemlerin artırılması gerekmektedir.

Etiketler:

siyanobakteriler alg çoğalması Nevada çevre uydu görüntüsü