Avustralya gençleri sosyal medyadan korumaya çalışıyor...

Avustralya hükümeti, gençlerin dijital ortamdaki güvenliğini sağlamak amacıyla türünün ilk örneği olan bir yasağa imza atıyor. Gelecek ay başında yürürlüğe girecek olan bu kararla, 16 yaş altındaki çocuklar başta TikTok, Instagram ve Facebook olmak üzere birçok sosyal medya platformuna erişim sağlayamayacak. Yasak, diğer ülkeler tarafından yakından takip ediliyor ve küresel düzeyde benzer adımların alınmasının habercisi olabilir.

Avustralya neden sosyal medya yasağına gidiyor?

Avustralya hükümeti, sosyal medya platformlarının tasarım özelliklerinin gençleri ekran başında daha fazla zaman geçirmeye teşvik ettiğini ve bu durumun sağlıklarına ciddi zarar verebileceğini belirtmiştir. Hükümetin 2025 başlarında yaptırdığı araştırma, 10 ile 15 yaş arasındaki çocukların yüzde 96'sının sosyal medya kullandığını ortaya koymaktadır. Araştırmanın en endişe verici bulgusu ise bu çocukların onda yedisinin zararlı içeriğe maruz kaldığı yönündedir.

Zararlı içerik kategorisine kadın düşmanı materyaller, şiddet içerikli yayınlar, yeme bozuklukları ve intiharı teşvik eden mesajlar dahildir. Araştırmaya katılan çocukların yedide biri, yetişkinler veya daha yaşlı çocuklardan tımar niteliğinde davranışlar yaşadığını bildirmiştir. Daha da önemlisi, araştırmaya katılanların yarısından fazlası siber zorbalığın hedefi olduklarını ifade etmiştir. Bu veriler, Avustralya hükümetinin sosyal medya yasağına gitmesinin temel nedenlerini açıkça göstermektedir.

Yasak hangi platformları kapsıyor ve nasıl uygulanacak?

Avustralya'nın sosyal medya yasağı, Facebook, Instagram, Snapchat, Threads, TikTok, X, YouTube, Reddit ve yayın platformları Kick ile Twitch olmak üzere on platformı kapsamaktadır. Hükümet, potansiyel siteleri değerlendirirken üç ana kriteri göz önünde bulundurmuştur. Bunlardan ilki, platformun tek veya önemli amacının iki veya daha fazla kullanıcı arasında çevrimiçi sosyal etkileşimi sağlamak olup olmadığıdır. İkinci kriter, kullanıcıların bazı veya tüm diğer kullanıcılarla etkileşime girebilmesidir. Üçüncü kriter ise kullanıcıların materyal yayınlayabilmesidir.

Bu kriterlere göre YouTube Kids, Google Classroom ve WhatsApp yasak kapsamı dışında tutulmuştur. Çünkü bu platformlar hükümetin belirlediği kriterleri karşılamadığı düşünülmektedir. 16 yaş altındakiler, hesap gerektirmeyen çevrimiçi platformlarda çoğu içeriği görüntülemeye devam edebileceklerdir. Ancak eleştirmenler, hükümeti yasağı çevrimiçi oyun sitelerini de kapsayacak şekilde genişletmeye çağırmaktadır. Roblox ve Discord gibi platformlar, dahil edilmekten kaçınmak için görünüşte bir girişimde bazı özelliklere yaş kontrolleri getirmiştir.

Çocuklar ve ebeveynler yasağı ihlal ettikleri için cezalandırılmayacak olsa da, sosyal medya şirketleri ciddi veya tekrarlanan ihlaller için 49,5 milyon Avustralya dolarına kadar para cezasıyla karşı karşıya kalacaktır. Hükümet, firmaların çocukları platformlarından uzak tutmak için makul adımlar atması gerektiğini ve birden fazla yaş güvence teknolojisi kullanması gerektiğini belirtmiştir. Bu teknolojiler arasında hükümet kimlikleri, yüz veya ses tanıma ve bir kişinin yaşını tahmin etmek için çevrimiçi davranış ile etkileşimleri analiz eden yaş çıkarımı yer almaktadır.

Platformlar, kullanıcıların kendi kendilerini onaylamasına veya ebeveynlerin çocuklarını garanti etmesine güvenemeyecektir. Facebook, Instagram ve Threads'in sahibi Meta, 4 Aralık'tan itibaren genç hesapları kapatmaya başlamıştır. Yanlışlıkla atılan herkesin yaşlarını kanıtlamak için hükümet kimliği kullanabileceğini veya video selfie sağlayabileceğini belirtmiştir. Snapchat ise kullanıcıların doğrulama için banka hesapları, fotoğraflı kimlik veya selfie kullanabileceğini açıklamıştır.