Yapay zeka Raphael tablosundaki gizli detayı ortaya çıkardı

Deniz Zeybek - Aralık 08, 2025 21:41 | Son Güncelleme Tarihi: Aralık 08, 2025 21:44

Yapay zeka teknolojisi, İtalyan ressam Raphael'in Madonna della Rosa adlı eserinde, tablonun bir bölümünün başka bir sanatçı tarafından yapılmış olabileceğini ortaya çıkardı. İngiltere ve Amerika'daki araştırmacılar tarafından geliştirilen algoritma, yüzyıllardır tartışılan bu sanat eserinin kökenine ışık tuttu.

Kapat

HABERİN DEVAMI

Yapay zeka sanat dünyasında yeni bir kapı açıyor

Yapay zeka teknolojisinin gelişmesiyle birlikte, insan gözünden kaçan pek çok detay artık ortaya çıkarılabiliyor. 2023 yılında, özel olarak eğitilmiş bir yapay zeka sinir ağı, Raphael'in ünlü eseri Madonna della Rosa'da dikkat çekici bir bulguya ulaştı. Söz konusu tablo, Gül Madonnası olarak da bilinir ve sanat tarihinde önemli bir yere sahiptir. Yapay zeka tarafından yapılan analiz, tablonun sol üst köşesinde yer alan Aziz Joseph'in yüzünün aslında Raphael tarafından boyanmamış olabileceğini göstermiştir. Bu keşif, yüzyıllardır sanat tarihçilerin tartıştığı bir soruya yanıt vermiş ve yapay zekanın sanat alanındaki potansiyelini gözler önüne sermiştir.

Raphael'in eserinin özgünlüğü uzun süredir tartışılıyor

Bilim insanları, Madonna della Rosa'nın tamamen Raphael'in orijinal çalışması olup olmadığı konusunda uzun yıllar boyunca tartışmalar yapmışlardır. Bir sanat eserinin kökenini belirlemek için çeşitli kanıtlar ve detaylı incelemeler gerekir. Ancak yapay zeka algoritmasına dayanan yeni bir analiz yöntemi, tablonun bazı bölümlerinin başka bir sanatçının elinden çıkmış olabileceğini destekleyen bulgulara ulaşmıştır. İngiltere ve Amerika'daki araştırmacılar, Raphael'in bilinen ve doğrulanmış eserlerini temel alarak özel bir analiz sistemi geliştirmişlerdir. Bu sistem, İtalyan ustanın fırça işinin karakteristik özelliklerini öğrenerek, diğer eserleri analiz etmeye hazırlanmıştır.

Bradford Üniversitesi'nden matematikçi ve bilgisayar bilimcisi Hassan Ugail, yapay zekanın nasıl çalıştığını açıklamıştır. Araştırma ekibi, doğrulanmış Raphael tablolarının resimlerini kullanarak bilgisayarı, fırça darbelerinden, renk paletinden, gölgelendirmeden ve çalışmanın her yönünden, Raphael'in tarzını çok detaylı bir dereceye kadar tanıması için eğitmiştir. Derin özellik analizi adı verilen bu yöntem, bilgisayarın insan gözünden çok daha derine, mikroskobik seviyeye kadar görmesini sağlamıştır. Bu teknoloji, sanat eserlerinin analiz edilmesinde devrim niteliğinde bir adım olarak değerlendirilmektedir.

Yapay zeka algoritmasının başarısı ve yöntemi

Makine öğrenimi süreçleri genellikle geniş bir örnek havuzu üzerinde eğitilmesi gerekir. Ancak Raphael gibi tek bir sanatçının hayat boyu çalışması söz konusu olduğunda, bu tür geniş veri setleri her zaman mevcut olmaz. Bu zorlukla karşılaşan araştırma ekibi, Microsoft tarafından geliştirilen ResNet50 adlı önceden eğitilmiş mimariyi, Destek Vektör Makinesi adlı geleneksel bir makine öğrenimi tekniğiyle birleştirerek yeni bir sistem oluşturmuştur. Bu kombinasyon, sınırlı veri ile bile yüksek doğruluk oranına ulaşmayı mümkün kılmıştır.

Yapay zeka yöntemi, daha önceki testlerde Raphael tablolarını tanımlamada yüzde 98 doğruluk seviyesine sahip olduğu gösterilmiştir. Genellikle, bu tür analizler bütün resimler üzerinde yapılır. Ancak bu araştırma için ekip, ayrıca bireysel yüzlere bakmasını istemiştir. Madonna, Çocuk ve Aziz John'un hepsi Raphael'in elinden yaratılmış olarak ortaya çıkarken, Aziz Joseph için durum farklı olmuştur. Araştırmacılar, tablonun özgünlüğü üzerine önceki tartışmalarda, Aziz Joseph'in yüzünün çerçevedeki diğerlerinden daha az iyi yapılmış olduğunun düşünüldüğünü belirtmişlerdir.

Gizli detay nasıl ortaya çıkarıldı

Hassan Ugail, yapay zekanın bulguları hakkında detaylı açıklamalar yapmıştır. Madonna della Rosa'yı bir bütün olarak test ettiklerinde, sonuçlar kesin olmamıştır. Bunun üzerine araştırma ekibi, sonra bireysel parçaları test etmeye karar vermiştir. Resmin geri kalanı Raphael olarak doğrulanırken, Joseph'in yüzü büyük olasılıkla Raphael değil olarak çıkmıştır. Bu bulgu, yüzyıllardır sanat tarihçilerin şüphelendiği bir durumu neredeyse kesinlikle kanıtlamıştır.

Raphael'in öğrencilerinden biri olan Giulio Romano, dördüncü yüzden sorumlu olabilir. Ancak bu hiçbir şekilde kesin değildir ve daha fazla araştırma gerekebilir. Yine de bu bulgu, modern teknolojinin klasik tabloların sırlarını ortaya çıkarmasının güzel bir örneğidir. Madonna della Rosa'nın 1518 ile 1520 yılları arasında tuval üzerine boyanmış olduğunu uzmanlar düşünmektedir. Sanat eleştirmenlerinin Raphael'in sanat eserinin tamamını boyamamış olabileceğinden şüphelenmeye başlaması 1800'lerin ortalarına dayanmaktadır. Şimdi bu şüpheler neredeyse kesinlikle doğru kanıtlanmış durumdadır.

Yapay zeka sanat uzmanlarına yardımcı olacak

Çalışmanın arkasındaki araştırma ekibi, bu yapay zekanın gelecekte sanat uzmanlarının yerini almaktan ziyade onlara yardımcı olacağını vurgulamaya heveslidir. Hassan Ugail, bu teknolojinin amacını açık bir şekilde ifade etmiştir. Yapay zekanın insanların işlerini alması durumu söz konusu değildir. Bir sanat eserini doğrulama süreci, kökeni, pigmentleri, çalışmanın durumu ve benzeri birçok yöne bakmayı içerir. Bu çok yönlü inceleme süreci, yalnızca yapay zeka tarafından yapılamaz.

Ancak, bu tür bir yazılım, doğrulama sürecinde yardımcı olmak için bir araç olarak kullanılabilir. Yapay zeka, sanat tarihçilerin ve uzmanların çalışmalarını hızlandırabilir ve daha doğru sonuçlara ulaşmalarını sağlayabilir. Bu yaklaşım, teknoloji ve insan uzmanlığının birlikte çalışmasının ne kadar etkili olabileceğini göstermektedir. Gelecekte, benzer yapay zeka sistemleri, müze koleksiyonlarının doğrulanması, sanat eserlerinin restorasyonu ve sanat tarihi araştırmalarında geniş ölçüde kullanılabilir. Bu gelişme, sanat dünyasında yeni bir çağın başlangıcını işaret etmektedir.

Etiketler:

yapay zeka Raphael sanat analizi Madonna della Rosa sanat tarihi