ANASAYFA
TV PROGRAMLARI
PROGRAMLAR
YAYIN AKIŞI
CANLI YAYIN
24 RADYO
REKLAM
İLETİŞİM VE KÜNYE

Işığın manyetik etkisi 180 yıllık bilim varsayımını değiştirdi

Büşra Mutlu - | Son Güncelleme Tarihi:
Işığın manyetik etkisi 180 yıllık bilim varsayımını değiştirdi

Kudüs İbrani Üniversitesi'nden araştırmacılar, ışık dalgalarının manyetik bileşeninin madde üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu kanıtlayarak, 1845'ten beri kabul edilen Faraday etkisinin eksik olduğunu gösterdi.

Kapat

HABERİN DEVAMI

Bilim insanları tarafından gerçekleştirilen son dönem çalışmalar, elektromanyetik dalgaların bir malzeme içerisinden geçerken kendi manyetik bileşeni ile nasıl etkileşim kurduğunu ortaya koymaktadır. Bu bulgu, yüz seksen yıl boyunca fizik biliminin temel taşlarından biri olarak kabul edilen ve yalnızca ışığın elektrik alanı ile manyetizm arasındaki ilişkiyi dikkate alan bir varsayımı güncellemiştir. Keşfedilen bu fenomen, ışık ve madde arasındaki karmaşık etkileşimlerin daha derinlemesine anlaşılmasını sağlamakta ve gelecekteki teknolojik uygulamalar için yeni kapılar açmaktadır.

Faraday etkisinin tarihçesi ve temel ilkeleri

Faraday etkisi, ilk kez 1845 yılında ünlü fizikçi Michael Faraday tarafından tanımlanmış ve manyetizm ile ışık dalgaları arasındaki etkileşimin en eski kanıtlarını sunmuştur. Bu etki, şeffaf bir malzemeden geçen ışık huzmesinin, söz konusu malzeme bir manyetik alana maruz kaldığında nasıl değiştiğini açıklamaktadır. Özellikle bu durum, ışık huzmesinin polarizasyon yönünü, yani titreşim düzlemini değiştirmektedir. Işık polarize olmadığında, elektromanyetik salınımları çeşitli yönlerde meydana gelmektedir. Ancak polarize olmuş ışık, bu salınımları tek bir yön boyunca düzenli bir şekilde gerçekleştirir. Bunu anlamak için, kırışık bir kazağın liflerini düzleştirmeye benzetebiliriz; tıpkı lifler düzlendiğinde düzenli hale geldiği gibi, ışık da polarize olduğunda belirli bir düzlemde titreşir.

Yüz seksen yıllık varsayımın çöküşü

Faraday etkisinin ışığın polarizasyonu üzerindeki etkisinin, yalnızca elektromanyetik dalgalanmanın elektriksel bileşeninin malzemenin manyetizması ve ek manyetik alanla etkileşmesi meselesi olduğu uzun süredir bilim dünyasında kabul görmüştür. Ancak geçen yıl, Kudüs İbrani Üniversitesi'nden araştırma ekibi bu anlayışı sorgulamaya başlamıştır. Ekip, Faraday etkisinin tersinde, ışığın polarizasyonunun bir malzemede manyetik bir moment oluşturduğu durumda, manyetik tarafın ince ancak açık bir etkisini deneysel olarak göstermiştir. Bu keşif, bilim insanlarının daha derinlemesine araştırma yapmasına ve ışığın manyetik bileşeninin Faraday etkisinin kendisinde de rol oynayıp oynamadığını sorgulamasına yol açmıştır.

Araştırmanın metodolojisi ve hesaplamalar

Araştırmacılar, deneylerinin bulgularını katı malzemelerde manyetizmanın dinamiklerini tanımlayan Landau–Lifshitz–Gilbert denklemi temelinde karmaşık matematiksel hesaplamalarla birleştirmiştir. Bu yaklaşım, aynı ince etkileşimin Faraday etkisinin kendisinde de iş başında olup olmadığını belirlemelerine olanak sağlamıştır. Hesaplamalarını temel almak için, araştırmacılar manyetize edilebilen ve fiber optik ile telekomünikasyon teknolojilerinde yaygın olarak kullanılan Terbiyum-Galyum-Garnet kristalinin fiziksel modellerini kullanmıştır. Bu kristal, ışığın manyetik alanının etkisini incelemek için ideal bir malzeme olarak seçilmiştir. Yapılan hesaplamalar, ışığın manyetik alanının görünür dalga boylarında Faraday etkisinin yaklaşık yüzde on yedisine ve kızılötesi dalga boylarında yüzde yetmişine katkıda bulunduğunu öne sürmektedir. Bu bulgular, daha önce varsayıldığı gibi bu etkinin önemsiz olmaktan çok uzak olduğunu göstermektedir.

Işığın manyetik alanının madde ile etkileşimi

Araştırma sonuçları, Faraday etkisinin doğrudan ışığın salınımlı manyetik alanından etkilendiğini ve sadece elektrik alanından değil, her iki bileşenden de etkilendiğini göstermektedir. Fizikçi Amir Capua, bu bulguyu şöyle açıklamaktadır: Işık sadece maddeyi aydınlatmaz, aynı zamanda onu manyetik olarak etkiler. Statik manyetik alan ışığı büker ve ışık da karşılığında malzemenin manyetik özelliklerini ortaya çıkarır. Araştırma ekibi, ışığın manyetik kısmının birinci dereceden bir etkiye sahip olduğunu ve bu süreçte şaşırtıcı derecede aktif olduğunu bulmuştur. Bu keşif, ışığın manyetik alanının madde ile etkileşmesi için başka bir yol ortaya koymaktadır. Işık, bir elektronun yükü ile etkileşerek değil, onun temel yönlerinden biri olan spini ile etkileşerek maddeyi etkilemektedir. Her madde parçasındaki her elektronun hem yükü hem de spini bulunmaktadır.

Elektronun spini ve dairesel polarizasyon

Capua, bu atılımın kalbinde belirlediği temel ilkeyi açıklamaktadır. Çok genel terimlerle, elektronun spinini ekseni etrafında dönen küçük bir yük olarak hayal etmek mümkündür; neredeyse minyatür bir topaç gibi davranır. Dönen elektronla etkileşmek ve spin ekseninin yönünü saptırmak için, onunla etkileşen manyetik alanın da dönmesi, yani dairesel olarak polarize olması gerekmektedir. Bu bulgu, güzel bir şekilde dengeli bir resim oluşturmaktadır: elektrik alanı yük üzerinde doğrusal bir kuvvet uygularken, dönen dairesel polarize bir manyetik alan elektronun spini üzerinde bir tork uygulamaktadır. Bu mekanizma, ışık ve madde arasındaki etkileşimin çok daha karmaşık ve çok katmanlı olduğunu göstermektedir.

Teknolojik uygulamalar ve gelecek perspektifi

Yerleşik Faraday etkisindeki bu gözden kaçan etkileşimi keşfetmek, bilim insanlarına ışık ve maddeyi daha hassas bir şekilde kontrol etmenin yollarını sunmaktadır. Bu gelişme, potansiyel olarak algılama, bellek ve hesaplamada önemli ilerlemelere yol açabilir. Özellikle, spin tabanlı kuantum bitlerin daha yüksek hassasiyetli kontrolü yoluyla kuantum bilgisayar yeniliklerinde atılımlar beklenmektedir. Spintronik alanı, bilgiyi depolamak ve manipüle etmek için yüklerin yerine elektron spinlerini kullanmaktadır. Elektrik mühendisi Benjamin Assouline, bu keşfin önerdiğini şöyle ifade etmektedir: Manyetik bilgiyi doğrudan ışıkla kontrol edebileceğinizdir. Bu yetenek, veri depolama, kuantum hesaplama ve diğer ileri teknolojilerde devrim yaratabilir. Araştırma sonuçları, manyetik bilginin ışık aracılığıyla kontrol edilebileceğini göstererek, gelecekteki teknolojik uygulamaların temelini oluşturmaktadır.

Son olarak, bu çalışma bilim dünyası için heyecan vericidir çünkü araştırmacılara bilimin temel taşlarından birini hatırlatmaktadır. Yani, araştırmacılar iyi kurulmuş modellerde bile, ışığın veya diğer elektromanyetik fenomenlerin henüz bilinmeyen diğer özelliklerini herhangi bir zamanda keşfedebilecekleri anlamına gelmektedir. Bu bulgu, fizik biliminin ne kadar dinamik ve keşfe açık bir alan olduğunu göstermekte, gelecekte daha pek çok sürprizin beklemekte olduğunu işaret etmektedir.


Etiketler:
Faraday etkisi elektromanyetik dalgalar manyetizm ve ışık kuantum bilgisayar spintronik teknoloji