Sosyal medya bağımlılığı gençlerin zihinsel yeteneklerinizi zayıflatıyor!

Sosyal medya platformlarının yaygınlaşmasıyla birlikte hepimizin hissettiği bir gerçek, artık bilimsel araştırmalarla da kanıtlanmış durumda: dijital çağda yaşayan insanların dikkat süreleri giderek kısalmakta ve bilişsel yetenekleri zayıflamaktadır. Griffin Üniversitesi'nden araştırmacılar tarafından gerçekleştirilen kapsamlı bir meta-analiz çalışması, bu endişelerin tamamen haklı olduğunu göstermektedir. Araştırma ekibi, 71 farklı bilimsel çalışmayı ve 98 bin 299 katılımcıdan toplanan verileri detaylı biçimde analiz ederek, kısa biçimli video içeriklerinin insanların zihinsel performansını nasıl etkilediğini ortaya koymaya çalışmıştır.

Kısa videolar ve bilişsel performans arasındaki bağlantı

Araştırmanın bulguları oldukça açık ve endişe vericidir. TikTok, Instagram Reels ve benzeri platformlardaki kısa biçimli videoların (SFV) yoğun kullanımı, özellikle dikkat kontrolü ve engelleyici süreçlerde daha zayıf bilişsel performansla doğrudan ilişkilidir. Araştırmacılar, bu ilişkinin sadece tesadüfi bir korelasyon olmadığını, aksine derin bir nedensellik içerdiğini vurgulamaktadırlar. Yüksek düzeyde kısa video tüketimi yapan kullanıcılar arasında gözlemlenen bilişsel gerginlik, beynin dikkat düzenlemesi ve dayanıklılığında ortaya çıkan bozulmaları yansıtmaktadır. Bu durum, akademik çalışmalar, mesleki görevler ve günlük hayatın hedeflerine yönelik faaliyetlerde dikkat ve yürütücü işlevlerin merkezi rolü göz önüne alındığında, uzun vadede ciddi sonuçlar doğurabilir.

Çalışmada özellikle vurgulanan bir nokta, sosyal medya platformlarının tasarım felsefesidir. Bu platformlar, hızlı geri bildirim mekanizmaları ve algoritmik içerik dağıtımı yoluyla kullanıcıları kısa, yüksek ödüllü etkileşimlere teşvik etmektedir. Sonuç olarak, uzun süreli konsantrasyonu gerektiren görevleri sürdürmek giderek daha zor hale gelmektedir. Okuduğunu anlama, karmaşık problem çözme veya derinlemesine araştırma gibi faaliyetler, bu tür platformaların psikolojik etkisi altında kalan bireyler için ciddi zorluklar oluşturmaya başlamıştır.

Sosyal medya bağımlılığının toplumsal etkileri

Araştırmanın sonuçları, birçok kişi için şaşırtıcı olmasa da, toplumun geleceği açısından derin sorular ortaya koymaktadır. Sosyal medya ve internet teknolojisinin yaygınlaşmasından önceki dönemlerde, insanlar daha uzun süreler boyunca konsantrasyonlarını koruyabiliyorlardı. Üniversite kütüphanelerinde saatlerce sessiz ortamlarda kitap okuyabilmek, bir proje üzerinde kesintisiz çalışabilmek, alakasız internet sekmelerine takılmadan odaklanabilmek mümkündü. Ancak sosyal medya platformlarının video-ağırlıklı hale gelmesiyle birlikte, bu yetenekler önemli ölçüde zayıflamıştır. Günümüzde, sevilen bir kitaba odaklanmak bile daha zor hale gelmiş, daha sık molalar vermek gerekli hale gelmiştir.

National Review'dan Michael Brendan Dougherty, bu konuya ilişkin Temmuz ayında yayınlanan bir köşe yazısında, sosyal medya bağımlılığının sadece bireysel düzeyde değil, toplumun temel kurumlarına da zarar verdiğini belirtmiştir. Eğer toplum olarak sosyal medyaya ve TikTok videolarına toplu biçimde bağımlıysak ve Amerikan kültürü artık dev vızıldayan internet etkileyicileri tarafından yaratılıyorsa, medeniyetin en iyi yönlerini nasıl koruyabiliriz? Sürekli paranoyak ve dikkat açısından yetersiz olduğumuzda, Kongre gibi güvenilen kurumları, kiliseler ve dini inançları, ya da halk sağlığını nasıl yeniden inşa edebiliriz? Bu sorular, sosyal medya bağımlılığının sadece bireysel bir sorun olmadığını, aksine toplumun yapısını tehdit eden bir kriz olduğunu göstermektedir.