Astronomlar uyarıyor; Yıldızların patlamaları gezegenleri yok edebilir!

Uluslararası araştırma ekipleri, güneş sistemimizin dışında başka bir yıldızdan salınan dev bir yıldız patlaması tespit ettiklerini duyurdu. Bu çığır açan keşif, Nature dergisinde Çarşamba günü yayınlanan çalışmada detaylı biçimde anlatıldı. Söz konusu yıldız patlaması, bazı yönleriyle geçen hafta Dünya'nın kuzey yarımküresinde kuzey ışıklarını tetikleyen güneş fırtınalarına benzerlik gösterse de, ölçeği ve yıkıcı potansiyeli açısından çok daha tehditkar bir karaktere sahiptir.

Koronal kütle atımı nedir ve ne kadar tehlikeli?

Yıldız patlamasının muhtemel nedeni, koronal kütle atımı olarak bilinen bir fenomendir. Güneş sistemimizde bu tür olaylar, güneşin dış atmosferinden fırlayan plazma adı verilen iyonize gaz ve manyetik alanlardan oluşan büyük bulutlar şeklinde ortaya çıkar. Dünya'ya ulaşacak kadar büyük olan bu patlamalar, uzay hava olaylarına veya gezegenimizin manyetik alanında ciddi bozulmalara neden olabilir. Güneş fırtınaları, Dünya'nın kutuplarında görkemli kuzey ışıkları yaratsa da, aynı zamanda iletişim sistemlerini, elektrik şebekesini ve uydu operasyonlarını ciddi biçimde bozabilmektedir. Ancak StKM 1-1262 yıldızından salınan yıldız patlaması, bu tür sorunların çok ötesinde, yakın yörüngede dönen herhangi bir gezegenin atmosferini tamamen soyabilecek kadar güçlüdür.

Uzak yıldızdan gelen muazzam enerji

StKM 1-1262, Dünya'dan yaklaşık 130 ışık yılı uzaklıkta konumlanan bir kırmızı cüce yıldızıdır. Bu yıldızdan fırlatılan yıldız patlaması, saatte 5,3 milyon mil, yani saniyede 2.400 kilometre hızla uzaya doğru yayılmıştır. Araştırma yazarlarının bulgularına göre, böyle bir hız güneşimizden salınan her 2.000 koronal kütle atımından sadece birinde kaydedilmiştir. Paris Gözlemevi'nde araştırma görevlisi Cyril Tasse, yıldızın son derece manyetize olmuş, kaynayan bir plazma kovasına benzediğini ve bu patlamanın güneşin üretebileceği en güçlüsünden 10 ila 100 bin kat daha güçlü olduğunu belirtmiştir. Tasse'nin açıklamasına göre, bu keşif güneş sistemi dışı uzay hava olaylarına yepyeni bir pencere açmıştır.

Ötegezegenler için yaşanabilirlik sorusu

Yıldızlardan salınan bu tür şiddetli aktivitelerin ötegezegenler üzerindeki etkisini anlamak, astronomlar için son derece kritik bir öneme sahiptir. Bilim insanları, güneş sistemimizin ötesindeki herhangi bir gezegenin yaşam için potansiyel olarak yaşanabilir olup olmadığını belirlemek için bu verileri kullanmaktadır. Yoğun ve hızlı madde patlaması, yakın yörüngede dönen bir gezegenin atmosferini soyacak kadar güçlüdür. Bu durum, başka yıldız sistemlerinde yaşamın gelişebileceği koşulları önemli ölçüde sınırlandırmaktadır. Özellikle kırmızı cüce yıldızlar etrafında dönen gezegenlerin, bu tür şiddetli yıldız fırtınalarından korunması gerektiği anlaşılmaktadır.