İnsanlar nesneleri dokunmadan hissedebiliyor mu? Bilim insanlarından çarpıcı keşif

İnsanların dokunmadan, yalnızca parmak uçlarını kullanarak kumun altında gömülü nesneleri algılayabildiği ortaya çıktı. Londra'daki Queen Mary Üniversitesi'nde yapılan yeni bir araştırma, 'uzaktan dokunma' olarak adlandırılan bu duyunun varlığını bilimsel olarak kanıtladı. Araştırma kapsamında gönüllüler, kumun içine gizlenmiş nesneleri temas etmeden tespit etmeyi başardı. Elde edilen sonuçlar, insan beyninin ve sinir sisteminin, klasik dokunma duyusunun ötesinde, çevredeki zayıf basınç dalgalarını algılayabilme kapasitesine sahip olduğunu gösterdi. Uzaktan dokunma kavramı, insan duyularının sınırlarını yeniden tanımlarken, bu yeteneğin hem evrimsel kökenleri hem de potansiyel uygulama alanları bilim insanlarının ilgisini çekiyor.

Uzaktan dokunma: İnsanların bilinmeyen duyusu

Çalışmanın başında yer alan psikolog Elisabetta Versace ve ekibi, insanların parmak uçlarındaki sinirlerin ötesine geçen bir algı mekanizmasına sahip olabileceğini öne sürdü. Araştırmada, katılımcılar kum dolu bir kutuda parmak uçlarını yüzeyde gezdirerek, gömülü nesneleri doğrudan temas olmadan tespit etmeye çalıştı. Deneyler sonucunda, gönüllülerin yaklaşık yüzde 70 doğruluk oranıyla kumun içinde saklanan küpleri bulabildiği gözlemlendi. Bu oran, insan beyninin ve sinir sisteminin, gevşek malzemeler içinde oluşan zayıf basınç dalgalarını algılayabildiğini gösteriyor. Uzaktan dokunma, özellikle kum veya tuz gibi granüler ortamlarda, taneciklerin hareketiyle oluşan küçük basınç değişimlerinin insan tarafından hissedilmesine dayanıyor. Bu duyunun, bazı kıyı kuşlarının ıslak kumun altında avlarını bulmasına benzer bir mekanizmayla çalıştığı düşünülüyor.

İnsan ve robot arasında dokunma yarışı

Araştırmada, insan performansı aynı görevi yerine getirmek üzere eğitilmiş bir robotik sistemle de karşılaştırıldı. Robot koluna yerleştirilen dokunsal sensörler ve makine öğrenme algoritmaları kullanılarak yapılan testlerde, robotun da kumun altında nesne tespiti yapabildiği belirlendi. Ancak, insan katılımcıların yaklaşık yüzde 70,7 doğruluk oranına karşın, robot sistemin doğruluk oranı yüzde 40 seviyesinde kaldı. Robotik sistem zaman zaman daha derin nesneleri algılayabilse de, çok sayıda yanlış pozitif sonuç üretti. Bu sonuçlar, insan beyninin ve sinir sisteminin, en ince fiziksel sinyalleri ayırt etme konusunda halen makinelerden daha başarılı olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar, robotların performansını artırmak için fizik tabanlı simülasyonlarla gerçek deneylerin birleştirilebileceğini ve yanlış pozitiflerin azaltılabileceğini belirtiyor.

Uzaktan dokunmanın doğadaki örnekleri ve evrimsel kökeni

Uzaktan dokunma duyusu, yalnızca insanlara özgü bir fenomen değil. Doğada, özellikle bazı kuş türlerinde ve balıklarda benzer mekanizmalar uzun süredir gözlemleniyor. Kıyı kuşları, gagalarının ucundaki özel alıcılar sayesinde, ıslak kumun altında saklanan avlarını basınç gradyanlarını hissederek bulabiliyor. Balıklar ise yan hat organlarıyla suyun içindeki titreşimleri algılayabiliyor ve bu sayede sürüler halinde hareket edebiliyor. Memelilerde ise bıyıklar, hava akımlarını ve dokunsal sinyalleri algılayarak çevreyi tanımalarına yardımcı oluyor. İnsanlarda ise bu tür özel yapılar bulunmamasına rağmen, sinir sisteminin zayıf fiziksel ipuçlarını yorumlayabilme yeteneğini koruduğu anlaşıldı. Bu bulgu, uzaktan dokunmanın yeni evrimleşmiş bir yetenekten ziyade, insanlarda uzun süredir var olan ve büyük ölçüde kullanılmayan bir kapasite olabileceğini düşündürüyor.