Hiçbir doktor bunu öngörmemişti! Parkinson hastalarının hayatını değiştiren icat

Mehmet Can Çoban - Aralık 12, 2025 17:28 | Son Güncelleme Tarihi: Aralık 12, 2025 17:30

İtalyan mucit Alessandra Galli tarafından geliştirilen OnCue adlı akıllı bilgisayar klavyesi, Parkinson hastalığından etkilenen kişilerin günlük yaşamda kaybettikleri özerkliklerini kısmen geri kazanmalarını sağlıyor. Ergonomik tasarımı ve yapay zeka destekli haptik sinyalleriyle donatılan bu cihaz, 5 Kasım 2025'te prestijli James Dyson Ödülü'nü kazandı.

Kapat

HABERİN DEVAMI

Parkinson hastalığı, milyonlarca insanın yaşamını derinden etkileyen ve motor fonksiyonlarında ciddi bozulmalar yaratan nörodejeneratif bir rahatsızlıktır. Titreme, hareketlerde yavaşlama ve ince motor becerilerin ilerleyici kaybı gibi semptomlar, hastaların günlük aktivitelerinde önemli zorluklar yaşamalarına neden olmaktadır. İşte bu noktada, İtalyan mucit Alessandra Galli tarafından tasarlanan OnCue klavyesi, Parkinson hastalarının dijital dünyayla etkileşim kurabilmelerini ve yaşam kalitelerini iyileştirmelerini hedefleyen yenilikçi bir çözüm sunmaktadır. Kasım 2025'te son James Dyson Ödülü'nü kazanan bu ergonomik ve terapötik cihaz, hiçbir doktor tarafından öngörülmeyen bir icat olarak tıbbi teknoloji alanında devrim niteliğinde bir adım temsil etmektedir.

OnCue klavyesinin devrimci tasarımı

OnCue klavyesi, geleneksel AZERTY veya QWERTY düzenlemesinden tamamen farklı bir yapıya sahiptir. Tuşlar, simetrik bir ızgara üzerinde dikey ve yatay hizalamayı takip eden ortolineer bir düzenlemeyle organize edilmiştir. Bu tasarım seçimi, parmakların doğal şeklini daha iyi desteklemek ve yanal hareketleri minimize etmek amacıyla yapılmıştır. Sonuç olarak, kullanıcılar daha ergonomik bir yazma deneyimi yaşarken, uzun vadede yazma hızlarında da iyileşme gözlemlenebilmektedir.

Klavyenin fiziksel yapısı da oldukça düşünülmüş bir şekilde tasarlanmıştır. Cihaz iki ayrı parçaya bölünmüş olup, her bir parça bir el için ayrı ayrı kullanılmaktadır. Tuşlar yükseltilmiş konumda bulunduğundan, kullanıcılar daha doğal bir duruş benimseyebilmekte ve böylece eller ile bileklerdeki yorgunluk ve ağrı önemli ölçüde azalmaktadır. Bu ergonomik yaklaşım, Parkinson hastalarının yazma aktivitesini daha uzun süre rahatlıkla gerçekleştirebilmelerini sağlamaktadır.

Yapay zeka ve haptik teknoloji ile desteklenen akıllı özellikler

OnCue klavyesinin en dikkat çekici yönü, haptik ve görsel sinyallerle donatılmış olmasıdır. Parkinson hastalığından etkilenen kişiler, her tuşa bastıklarında hafif titreşim hissedebilecekleri bileklikler takmaktadırlar. Bu titreşimler, beynin bir ritim tutmasına yardımcı olmakta ve motor kontrol sorunlarının üstesinden gelinmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Tıpkı metronom gibi çalışan bu sistem, hastaların daha düzenli ve kontrollü hareketler yapabilmelerini teşvik etmektedir.

Cihazın zekâsı burada bitmiyor. Bir tuşa uzun süre basılması durumunda, titreşimin yoğunluğu otomatik olarak artmakta ve bu artış, hastaya hareketini gevşetmesi gerektiğini işaret etmektedir. Ayrıca, bu titreşimlere yapay zeka tarafından yönetilen bir aydınlatma sistemi eşlik etmektedir. Böylece, görsel ve dokunsal geri bildirimler birlikte çalışarak, Parkinson hastalarının yazma deneyimini daha güvenli ve etkili hale getirmektedir.

Parkinson hastalarının yaşamında özerklik ve bağımsızlık

OnCue klavyesinin temel amacı, Parkinson hastalığından etkilenen kişilerin dijital dünyayla olan bağlantısını güçlendirmektir. İnternet gezintisinden video oyunlarına kadar pek çok aktivite, bu akıllı klavye sayesinde daha erişilebilir hale gelmektedir. Hastaların, hastalıktan kaynaklanan motor kontrol sorunlarına rağmen, bilgisayarlarını daha rahat kullanabilmeleri, onların günlük yaşamda kısmen de olsa özerkliklerini yeniden kazanmalarını sağlamaktadır.

Mevcut yardımcı teknolojilerin çoğu, Parkinson hastalığının karmaşık semptomlarını göz ardı ederek, yalnızca tek bir motor bozukluğu hedeflemektedir. Buna karşılık, OnCue klavyesi, hastalığın çok yönlü etkilerini dikkate alarak, bütünsel bir çözüm sunmaktadır. Tasarımcı Alessandra Galli, hiçbir mevcut klavyenin Parkinson hastalarına özgü görsel işaretler içermediğini ve dijital etkileşime bu tür işaretlerin uygulanmadığını belirtmiştir. OnCue, bu boşluğu doldurmak için geliştirilmiş ilk cihaz olarak, tıbbi teknoloji alanında önemli bir yenilik temsil etmektedir.

Geleceğe yönelik potansiyel ve genişleme olanakları

OnCue klavyesinin başarısı, yalnızca Parkinson hastalığı ile sınırlı değildir. Zamanla, bu akıllı cihaz, Alzheimer hastalığı ve hatta Huntington hastalığı gibi diğer nörodejeneratif hastalıklara daha özel olarak uyarlanabilir. Her bir hastalığın kendine özgü motor semptomları olduğundan, OnCue'nun modüler yapısı, farklı hastalıkların gereksinimlerine göre özelleştirilme potansiyeline sahiptir.

James Dyson Ödülü'nün kazanılması, OnCue klavyesinin sadece bir araç olmaktan çok daha fazlasını temsil ettiğini göstermektedir. Bu ödül, Alessandra Galli'nin inovasyonunun, Parkinson hastalarının yaşam kalitesini iyileştirme konusundaki ciddi ve etkili bir çabayı yansıttığını doğrulamaktadır. Hastalık nedeniyle özerkliklerini kaybeden insanların, bu teknoloji sayesinde dijital dünyaya yeniden katılabilmeleri ve bağımsızlıklarını kısmen geri kazanabilmeleri, tıbbi teknoloji alanında gerçek anlamda bir başarı hikâyesidir. OnCue klavyesi, Parkinson hastalığından etkilenen milyonlarca kişiye umut vererek, onların yaşamında anlamlı bir değişim yaratmaya hazırlanmaktadır.

Etiketler:

Parkinson hastalığı OnCue klavyesi James Dyson Ödülü tıbbi teknoloji Alessandra Galli