Göz kırpma davranışıyla ilgili bu gerçeği öğrenince şaşıracaksınız!

Kanada'nın önde gelen üniversitelerinden Concordia Üniversitesi'nde yapılan bir araştırma, dinleme sırasında göz kırpma davranışının önemli ölçüde değiştiğini ortaya koydu. Araştırmacılar, özellikle arka planda gürültü varken, insanların göz kırpma sıklığının azaldığını tespit etti. Bu bulgu, göz kırpmanın yalnızca göz sağlığı için değil, aynı zamanda bilişsel süreçlerle de yakından ilişkili olabileceğini gösteriyor. Araştırmada öne çıkan anahtar kelime olan "göz kırpma", dinleme ve bilişsel yük arasındaki bağlantının anlaşılmasında kilit rol oynuyor.

Göz kırpma davranışı dinleme sırasında nasıl değişiyor?

Montreal merkezli Concordia Üniversitesi'nin psikoloji bölümünden Pénélope Coupal ve ekibi, insanların konuşma dinlerken göz kırpma sıklıklarını incelemek üzere iki ayrı deney gerçekleştirdi. Toplamda 49 katılımcı üzerinde yapılan bu deneylerde, gönüllülere yüksek sesle okunan cümleler dinletildi ve göz kırpma oranları detaylı şekilde kaydedildi. Deneylerde iki temel değişken dikkate alındı: aydınlatma koşulları ve arka plan gürültüsü. Katılımcılar, farklı ışık seviyelerinde ve değişen gürültü ortamlarında cümleleri dinlerken göz kırpma davranışları izlendi. Sonuçlar, cümleler okunurken göz kırpma oranlarının, öncesine ve sonrasına kıyasla belirgin şekilde düştüğünü gösterdi. Özellikle arka planda gürültü seviyesi arttığında, göz kırpma sıklığı daha da azaldı. Bu durum, dinleme sırasında artan bilişsel yükün, göz kırpma davranışını baskıladığını ortaya koydu.

Bilişsel yük ve göz kırpma arasındaki ilişki

Araştırmanın bir diğer önemli bulgusu ise, göz kırpma sıklığının aydınlatma koşullarından etkilenmemesi oldu. Farklı ışık seviyelerinde göz kırpma oranlarında anlamlı bir değişiklik gözlenmedi. Bu da, göz kırpmanın temel belirleyicisinin görsel yorgunluk değil, konuşulanı anlama çabasıyla ilişkili bilişsel yük olduğunu gösteriyor. Katılımcılar arasında göz kırpma oranları kişisel olarak değişse de, dinleme sırasında göz kırpma sıklığının azalması grup genelinde tutarlı şekilde gözlemlendi. Araştırmacılar, beynin önemli bilgileri kaçırmamak için göz kırpma davranışını bilinçsizce düzenlediğini düşünüyor. Bu noktada "göz kırpma" kelimesi, hem işitsel hem de görsel bilgi kaybının önlenmesinde beynin geliştirdiği bir strateji olarak öne çıkıyor.

Göz kırpmanın bilişsel süreçlerdeki rolü

Çalışmada, göz kırpmanın yalnızca göz sağlığıyla ilgili bir refleks olmadığı, aynı zamanda zihinsel süreçlerin bir göstergesi olabileceği vurgulandı. Araştırmacı Mickael Deroche, göz kırpmanın hem görsel hem de işitsel bilgi kaybını önlemek için bastırıldığını belirtti. Özellikle önemli bilgiler aktarılırken, beynin göz kırpma sıklığını azaltarak dikkatin kesintiye uğramasını engellediği düşünülüyor. Ayrıca, göz kırpmanın yazılı metinleri işlerken veya duygusal tepkiler verirken bir tür zihinsel mola işlevi gördüğüne dair bulgular da mevcut. Bu nedenle, daha az sık göz kırpmak, kişinin dikkatini yoğun şekilde verdiğinin bir işareti olarak değerlendiriliyor. "Göz kırpma" davranışının işitsel sistemde de benzer bir düzenleyici mekanizma ile çalıştığı, işitsel dikkatin sürekliliğini sağlamak için optimize edildiği öne sürülüyor.