Dil öğrenmek beyin yaşlanmasını yavaşlatıyor

Nature Aging dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, çok dillilik ile daha yavaş yaşlanma arasında güçlü bir bağlantı olduğunu göstermektedir. Yirmi yedi Avrupa ülkesinden elli bir ile doksan yaş arasındaki seksen altı bin yüz kırk dokuz kişinin verilerini inceleyerek, araştırmacılar iki dilli topluluklarda yaşayan veya birden fazla dil konuşan bireylerin, yalnızca bir dil konuşan kişilere göre daha yavaş yaşlandığını tespit etmiştir. Bu bulgu, dil öğrenmenin sadece entelektüel bir kazanç olmaktan öte, biyolojik yaşlanma sürecini etkileyebilecek kadar önemli olduğunu göstermektedir.

Araştırmanın yöntemi ve biyodavranışsal yaş farkı

Dr. Ludovica Amoruso liderliğindeki araştırma ekibi, katılımcıların vücudunun ve davranışının onları gerçek yaşlarına kıyasla ne kadar yaşlı gösterdiğini tahmin etmek amacıyla 'biyodavranışsal yaş farkı' olarak adlandırılan bir ölçüm sistemi geliştirmiştir. Bu sistem, temel sağlık bilgileri, yaşam tarzı alışkanlıkları ve sosyal faktörleri içeren kapsamlı verileri analiz ederek çalışmaktadır. Negatif bir biyodavranışsal yaş farkı skoru, bireyin yavaş yaşlandığını ve kronolojik yaşından daha genç kaldığını gösterirken, pozitif bir skor kişinin gerçek yaşından daha hızlı yaşlandığını işaret etmektedir. Araştırmacılar iki dilli topluluklardan gelen bireyleri tek dilli topluluklardan gelen kişilerle karşılaştırarak verilerde çarpıcı farklılıklar bulmuşlardır.

Çok dillilik ve yaşlanma hızı arasındaki fark

Çalışmanın sonuçlarına göre, tek dilli topluluklardan gelen bireyler, en az bir ek dil konuşan bireylere kıyasla yaklaşık iki kat daha fazla hızlanmış yaşlanma gösterme olasılığına sahiptir. Buna karşılık, en az bir ek dil konuşan kişiler hızlanmış yaşlanma riskinin kabaca yarısına maruz kalmaktadırlar. Bu istatistiksel fark, çok dillilik ile sağlıklı yaşlanma arasında doğrudan bir ilişki olduğunu güçlü bir şekilde desteklemektedir. Trinity College Dublin'de sinirbilimci olan ve çalışmanın ortak yazarı Agustin Ibanez, Euronews'e yaptığı açıklamada, her ek dilin ölçülebilir bir koruma sağladığını belirtmiştir. Ibanez, birden fazla dil kullanmak gibi günlük zihinsel aktivitelerin yaşlanmanın biyolojik hızını etkileyebileceğine dair güçlü bir sinyal olduğunu vurgulamıştır.

Daha önceki araştırmalar da çok dillilik ile daha yavaş yaşlanma arasında bir ilişki bulmuş olsa da, bu yeni çalışma çok daha geniş bir örneklem grubu üzerinde yapılmıştır. Seksen altı binden fazla katılımcı ile gerçekleştirilen bu analiz, topluluklarda çok dillilik ile daha yavaş yaşlanma ve genel sağlık arasında daha güçlü ve daha güvenilir bir ilişki ortaya koymaktadır. Bu bulgu, dil öğrenmenin sadece kültürel veya profesyonel avantajlar sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda beyin sağlığı ve yaşlanma sürecine doğrudan etki ettiğini göstermektedir.