Cambridge sözlüğü parasocial terimini yılın kelimesi ilan etti, işte nedeni

Ada Kahriman - Kasım 19, 2025 14:23 | Son Güncelleme Tarihi: Kasım 19, 2025 14:35

Cambridge sözlüğü, insanların ünlülerle veya yapay zeka chatbot'larıyla hissettikleri tek taraflı bağlantıyı tanımlayan 'parasocial' terimini yılın kelimesi seçti. Sosyal medya ve internet çağında bu olgu giderek yaygınlaşıyor.

Kapat

HABERİN DEVAMI

Cambridge Dictionary, parasocial terimini 2025 yılının kelimesi olarak belirledi. Bu seçim, günümüzde milyonlarca insanın ünlüler, sosyal medya yıldızları ve hatta yapay zeka araçlarıyla geliştirdikleri tek taraflı ilişkilerin toplumda ne kadar yaygın hale geldiğini göstermektedir. Parasocial, kişinin kendisi tarafından tanınmayan ünlü bireylerle hissettiği duygusal bağlantıyı ifade etmektedir.

Parasocial teriminin kökeni ve gelişimi

Parasocial kavramı ilk olarak 1956 yılında ortaya çıkmıştır. Chicago Üniversitesi'nden sosyologlar, televizyon izleyicilerinin ekrandaki kişilikleriyle aile ve arkadaşlarıyla olan ilişkilerini taklit eden bağlantılar kurduklarını gözlemlemişlerdir. Ancak bu bağlantıların temel özelliği, tamamen tek taraflı olmasıydır. İzleyici ünlüyü tanırken, ünlü izleyiciyi hiçbir şekilde tanımamaktadır. Geçen yıllar içinde, özellikle internet, sosyal medya platformları ve yapay zeka teknolojisinin gelişmesiyle birlikte, parasocial ilişkiler için ortam ve fırsatlar katlanarak artmıştır.

Parasocial ilişkilerin modern dönemdeki yükselişi

Cambridge Dictionary editörü Colin McIntosh, parasocial teriminin 2025 yılının ruhunu yansıttığını belirtmiştir. Milyonlarca insan şu anda parasocial ilişkilere aktif olarak katılmakta, birçoğu ise bu olgunun yükselişinden heyecan duymaktadır. Cambridge Dictionary web sitesinin istatistikleri, parasocial terimi için yapılan aramalarda önemli bir artış göstermektedir. Sözlük, Taylor Swift'in NFL yıldızı Travis Kelce ile nişanlanması, Lily Allen'ın ayrılığından sonra yayımladığı albüm ve güvenilir arkadaş rolü oynayan yapay zeka chatbot'larını parasocial ilişkilerin güncel örnekleri olarak sunmuştur.

Parasocial ilişkilerin psikolojik ve sosyal etkileri

Cambridge Üniversitesi'nde deneysel sosyal psikoloji profesörü Simone Schnall, parasocial ilişkilerin hayran kültürünü, ünlülüğü ve insanların internette etkileşim kurma biçimini yeniden tanımladığını vurgulamıştır. Geleneksel medyaya olan güvenin azalması, insanları influencer'lar ve sosyal medya yıldızlarına yöneltmektedir. Ancak bu durum, bazı durumlarda sağlıksız ve yoğun ilişkilere yol açabilmektedir. Taylor Swift gibi ünlülerle kurulan parasocial bağlar, şarkı sözlerinin takıntılı yorumlanmasına ve çevrimiçi tartışmaların yoğunlaşmasına neden olabilmektedir.

Yapay zeka ve parasocial ilişkilerin yeni boyutu

Profesör Schnall, yapay zeka teknolojisinin parasocial eğilimlere yeni bir boyut kazandırdığı konusunda uyarıda bulunmuştur. ChatGPT gibi yapay zeka araçları, birçok kullanıcı tarafından olumlu onaylar sunan arkadaşlar olarak veya hatta terapi yerine geçen araçlar olarak algılanmaktadır. Bu durum, insanların gerçek insan ilişkilerinden ziyade yapay zeka sistemleriyle duygusal bağ kurmasına neden olabilmektedir. Parasocial ilişkilerin yapay zeka çağında aldığı bu yeni form, toplumsal ve psikolojik açıdan yeni sorunlar ve tartışmaları beraberinde getirmektedir. Cambridge'in parasocial terimini yılın kelimesi seçmesi, bu olgunun modern yaşamda ne kadar merkezi bir rol oynadığını ve gelecekte daha da önem kazanacağını göstermektedir.

Etiketler:

parasocial Cambridge Dictionary sosyal medya ünlü kültürü yapay zeka