Bu alışkanlıkları uygulamadan mutlu olamazsınız! İşte bilimsel yöntemler

Günümüzde birçok kişi, mutluluğun doğuştan gelen bir özellik ya da dış koşullara bağlı bir ayrıcalık olduğunu düşünüyor. Ancak Kaliforniya Üniversitesi San Francisco Psikiyatri Bölümü'nde görev yapan Prof. Dr. Elissa Epel, bu yaygın kanının aksine, mutluluğun büyük ölçüde günlük alışkanlıklarımızla şekillendiğini belirtiyor. Epel'in liderliğinde yürütülen The Big JOY Project kapsamında elde edilen bulgular, küçük ama düzenli davranış değişikliklerinin, beynimizin mutlulukla ilgili bölgelerini olumlu yönde yeniden yapılandırabileceğini gösteriyor. Özellikle mikro alışkanlıklar olarak adlandırılan, günlük hayata kolayca entegre edilebilen bu davranışlar, Türkiye'deki okurlar için de ulaşılabilir ve sürdürülebilir bir mutluluk artışı vadediyor.

Mutluluğun anahtarı: Bilinçli alışkanlıklar ve mikro eylemler

Prof. Dr. Elissa Epel'in araştırmalarına göre, mutluluk yalnızca genetik mirasımız ya da yaşam koşullarımızla sınırlı değil. Tam tersine, günlük hayatımıza dahil edebileceğimiz mikro alışkanlıklar, beynimizin ödül ve motivasyon sistemlerini harekete geçirerek daha fazla neşe ve tatmin duygusu yaşamamızı sağlıyor. Epel, "Mutluluğumuz üzerinde düşündüğümüzden çok daha fazla kontrolümüz var. Küçük ama etkili alışkanlıklar, hayatımızda kalıcı değişiklikler yaratabilir," diyor. The Big JOY Project'in ortaya koyduğu 12 günlük alışkanlık önerisi, bilimsel verilere dayanıyor ve herkesin kolayca uygulayabileceği pratik adımlar içeriyor. Bu alışkanlıklar, yalnızca bireysel mutluluğu artırmakla kalmıyor; aynı zamanda toplumsal ilişkileri güçlendiriyor ve genel yaşam kalitesini yükseltiyor. Türkiye'de de giderek artan stres ve kaygı düzeyi göz önüne alındığında, bu bilimsel yöntemler, daha mutlu bir toplum için önemli bir fırsat sunuyor.

Günde 5 iyilik: Küçük adımlar, büyük mutluluklar

Mutluluğun anahtar kelimesi olan "alışkanlık", özellikle başkalarına yönelik küçük iyiliklerde kendini gösteriyor. Prof. Dr. Epel, her gün beş farklı kişiye küçük bir iyilik yapmanın, hem iyiliği yapan hem de yapılan kişi üzerinde pozitif etkiler yarattığını vurguluyor. Bu iyilikler, bir arkadaşınıza esprili bir mesaj göndermekten, yaşlı bir akrabanızı aramaya, bir sosyal medya paylaşımına olumlu yorum yazmaktan, sokakta gördüğünüz bir çöpü toplamaya kadar uzanabiliyor. Araştırmalar, bu tür mikro alışkanlıkların, beynin ödül sistemini harekete geçirdiğini ve kişinin kendisini daha iyi hissetmesini sağladığını ortaya koyuyor. Türkiye'de de toplumsal dayanışmanın ve yardımlaşmanın önem kazandığı bu dönemde, günlük iyilik alışkanlıkları, hem bireysel hem de toplumsal mutluluğun artmasına katkı sunuyor.

Mizah ve doğa ile ruh halini iyileştirmek mümkün

Alışkanlıkların mutluluk üzerindeki etkisi yalnızca sosyal ilişkilerle sınırlı değil. Gülmek, mizahı hayatın bir parçası haline getirmek ve doğayla iç içe olmak da ruh halini olumlu yönde etkiliyor. Prof. Dr. Epel, bir hafta boyunca her akşam gün içinde karşılaşılan üç komik olayı not almanın, depresyon belirtilerini azaltmada ve uzun vadede daha mutlu hissetmede etkili olduğunu belirtiyor. Benzer şekilde, her gün dışarı çıkıp doğanın seslerini, kokularını ve manzarasını bilinçli şekilde deneyimlemek, stresin azalmasına ve genel ruh halinin iyileşmesine katkı sağlıyor. Türkiye'nin zengin doğal güzellikleri, bu alışkanlıkların kolayca uygulanabilmesine olanak tanıyor. Özellikle şehir yaşamının getirdiği yoğun stresle başa çıkmak isteyenler için, doğada geçirilen kısa süreler bile önemli bir fark yaratabiliyor.

Olumsuzlukları yeniden çerçevelemek ve başkalarının mutluluğuna ortak olmak

Hayatta karşılaşılan olumsuzluklar, çoğu zaman mutluluk arayışının önünde engel gibi görünebilir. Ancak Prof. Dr. Epel, olumsuz olayları yeniden çerçeveleyerek, içinde bulunduğumuz durumun olumlu yönlerini bulmanın mümkün olduğunu ifade ediyor. Bu yaklaşım, yaşanan sıkıntıların geçici olduğunu kabul etmeyi ve her zorluğun içinde bir öğrenme fırsatı görebilmeyi gerektiriyor. Alışkanlık haline getirilen bu bakış açısı, kişinin psikolojik dayanıklılığını artırıyor. Ayrıca, başkalarının hayatındaki olumlu gelişmelere ilgi göstermek ve onları aktif şekilde dinlemek de, hem karşılıklı güveni hem de mutluluğu güçlendiriyor. Türkiye'de aile ve arkadaşlık ilişkilerinin güçlü olduğu düşünüldüğünde, bu alışkanlıklar sosyal bağları daha da sağlamlaştırabilir.

Değerlerinizi onaylamak ve şefkatle öfkeyi dönüştürmek

Mutluluğun sürdürülebilir olması için, kişinin kendi değerleriyle uyumlu bir yaşam sürmesi büyük önem taşıyor. Prof. Dr. Epel, bireylerin en önemli dört değerini belirleyip, bu değerlerin günlük yaşamda nasıl yer bulduğunu sık sık gözden geçirmelerini öneriyor. Bu alışkanlık, zor kararlar alırken yol gösterici olabiliyor ve kişinin kendini daha tatmin olmuş hissetmesini sağlıyor. Öte yandan, öfke gibi olumsuz duygularla başa çıkmak da alışkanlık haline getirilebilecek bir süreç. Epel'in aktardığı araştırmalara göre, geçmişte yaşanan kırgınlıkları şefkatle değerlendirmek, empatiyi artırıyor ve kişinin kendisiyle barışık olmasına yardımcı oluyor. Türkiye'de de sıklıkla karşılaşılan aile içi ve sosyal çatışmalarda, şefkat temelli yaklaşımlar, ilişkileri onarmada etkili olabilir.