Kaliforniya şirketi geceyi aydınlatmak istiyor, bilim insanları uyarıyor

Gece gökyüzünün binlerce yapay ışıkla kesilerek gün ortası gibi parlayacağı bir senaryo hayal etmek zor gelse de, bu fikir artık bilim kurgu alanından çıkıp gerçek bir girişim projesine dönüşmüştür. 2021 yılında kurulan Reflect Orbital adlı Kaliforniya merkezli şirket, güneş-eşzamanlı bir yörüngeye dev yansıtıcılar yerleştirerek güneş ışığını karanlık bölgelere yönlendirme planı sunmuştur. Her biri tenis kortu büyüklüğündeki bu dev aynalar, dolunayın ışığının dört katı kadar yoğunlukla beş kilometre genişliğinde alanları aydınlatabilecektir. Şirketin hedefi, daha fazla güneş enerjisi üretmek, bitki yetiştirmek ve geleneksel kentsel aydınlatmanın yerini almak için güneşlenme süresini uzatmaktır. Reflect Orbital, ilk test uydusu EARENDIL-1'i 2026 başında fırlatmak için Federal İletişim Komisyonu'na başvuru sunmuştur. Eğer bu aşama onaylanırsa, şirket 2030 yılına kadar 4.000 aynaya kadar yerleştirmeyi hedeflemektedir.

Gökbilim ve doğa için büyük tehdit

Fütüristik görünen bu proje, bilim camiasında ciddi endişeler yaratmıştır. Tek bir ayna bile büyük bir ışık kirliliği kaynağı haline gelebilir ve tam takımyıldız yerleştirilirse, gökyüzünü kesen binlerce ışık noktası yıldız gözlemini neredeyse imkansız hale getirebilir. Royal Astronomical Society'nin yürütme direktör yardımcısı Robert Massey, bu durumun SpaceX'in Starlink uydularının neden olduğu sorunlara benzer olacağını belirtmiştir. Gökbilimciler için bu senaryo, zaten kazara güneş ışığını Dünya'ya yansıtan ve astronomik görüntülemeyi bozan uyduların etkisini hatırlatmaktadır.

Ancak sorunlar yalnızca gökbilimle sınırlı değildir. Ani flaşlar pilotların dikkatini dağıtabilir, birçok hayvan türünün doğal döngüleri bozulabilir ve ekosistemlerde ciddi hasarlar meydana gelebilir. Çevresel riskler ayrıca ömürlerinin sonunda atmosfere düşebilecek dev aynalar ile diğer uydular veya mikrometeoritler arasındaki çarpışmalardan kaynaklanmaktadır. Kanada'daki gökbilimci Samantha Lawler, bilim insanlarının korkusunu şu sözlerle özetlemiştir: "Basit bir Kaliforniya şirketi, birkaç milyon dolar ve tek bir ajansın onayıyla tüm gezegenin gece gökyüzünü değiştirebilir. Bu korkutucu."

Teknik zorluklar ve enerji verimliliği soruları

Çekici görünen konseptin arkasında çok karmaşık bir teknik gerçeklik gizlenmektedir. 4.000 dev aynayı kesin yörüngelere yerleştirmek ve kontrol etmek, özellikle zaten çok kalabalık olan alçak Dünya yörüngesinde büyük bir zorluk oluşturmaktadır. Geçmiş girişimler, bu projenin ne kadar zor olduğunu göstermektedir. 1990'lardaki Rus Znamya yansıtıcıları gibi önceki denemeler, kontrol sorunları ve uyduların atmosferde parçalanması nedeniyle başarısız olmuştur.