Çok alçak yörüngede operasyon yapabilecek DiskSat uyduları yakında uzaya gidecek

Uzay teknolojisinde önemli bir adım atılmak üzere. Rocket Lab tarafından gerçekleştirilecek olan STP-S30 görevi, Uzay Kuvvetleri ve NASA'nın işbirliğiyle geliştirilen DiskSat uyduları ile çok alçak Dünya yörüngesinde yeni operasyon imkanlarını test etmeyi hedefliyor. Planlanan fırlatma tarihi 18 Aralık Doğu saatiyle 00:00'da Virginia'daki Wallops Adası'ndaki Orta Atlantik Bölgesel Uzay Limanı'ndan gerçekleştirilecek. Electron roketi ile uzaya gönderilecek bu dört uydu, ilk hedef olan 2026 baharından daha erken bir tarihte görevine başlayacak.

DiskSat uyduları nedir ve nasıl çalışacak?

DiskSat, geleneksel küçük uydu tasarımlarından tamamen farklı bir konsept sunuyor. Her bir uzay aracı yaklaşık üç fit çapında ve düz bir tabak gibi şekillendirilmiş olup, bu özgün tasarım Aerospace Corp. tarafından NASA finansmanıyla geliştirilmiştir. Disk şeklindeki yapı, geleneksel küçük uyduların sağladığından çok daha fazla yüzey alanı sunarak, daha yüksek güç üretimi ve aletler için daha geniş bir alan oluşturmaktadır. Bu konfigürasyon, benzer kütledeki cubesat'larla tipik olarak mümkün olandan çok daha geniş bir görev yelpazesini desteklemeyi amaçlamaktadır.

DiskSat uyduları, Dünya atmosferinin üst katmanlarında düşük sürüklenme oryantasyonunda uçmak için özel olarak optimize edilmiştir. Tasarım, Rocket Lab'in Electron roketinin yük hacmine göre uyarlanmış ve fırlatma için birden fazla DiskSat bir dağıtıcının içine istiflenmiş durumdadır. Roket yörüngeye ulaştığında, bu uyduların her biri tek tek konuşlandırılacaktır. Uzay Kuvvetleri, NASA ile yapılan bir anlaşma kapsamında fırlatma ve yörünge üstü operasyon desteği sağlamaktadır.

STP-S30 görevinin hedefleri ve teknolojik yenilikleri

Uzay Sistemleri Komutanlığı tarafından açıklanan bilgilere göre, STP-S30 görevinin temel hedefleri oldukça kapsamlıdır. Görev, DiskSat veri yolunun performansını ve faydasını karakterize etmeyi, disk şeklindeki gövdeye monte edilmiş güneş pilleri aracılığıyla 100 watt'a kadar elektrik gücü üretebileceklerini göstermeyi ve çok alçak Dünya yörüngesi dahil olmak üzere birden fazla yörünge rejimine manevra yapmayı amaçlamaktadır. Uzay aracındaki ikincil yükler, iletişim ve uzay ortamı algılama deneylerini destekleyecek şekilde tasarlanmıştır.

Bu görev, potansiyel askeri faydası olan deneysel sistemler için uzaya erişim sağlayan askeri Uzay Test Programı kapsamında gerçekleştirilmektedir. Uzay Kuvvetleri, 2024 yılında STP-S30 için Rocket Lab'e 14,4 milyon dolarlık bir sözleşme vermiştir. Bu yatırım, DiskSat teknolojisinin ne kadar önemli görüldüğünü ve gelecekteki uygulamalarının potansiyelini göstermektedir.

Çok alçak yörüngede operasyonların zorlukları ve çözümleri

Çok alçak Dünya yörüngesi (VLEO), genellikle yaklaşık 300 kilometrenin altındaki irtifalar olarak tanımlanmaktadır. Bu bölgedeki uyduların karşı karşıya olduğu en büyük zorluk, yörünge irtifasını hızla azaltan ve görev ömürlerini önemli ölçüde kısaltan atmosferik sürüklenme problemidir. Tipik olarak sürekli itme olmaksızın, bu yörüngede çalışan uyduların görev ömürleri sadece günler veya haftalarla sınırlı kalmaktadır.