Bilim insanları çay ve çikolatada bulunan bileşiğin kalp sağlığını koruduğunu kanıtladı

Flavan-3-oller, flavonoid ailesine mensup doğal bitki bileşikleridir ve bitkilerin rengini oluşturan, aynı zamanda onları güneş ışığı ile zararlı etkenlerden koruyan organik yapıların bir parçasıdır. Bu bileşikler, insanların günlük tükettiği birçok tanıdık gıda ürününde doğal olarak yer almaktadır. Kakao, yeşil çay, siyah çay, üzüm, elma ve çeşitli meyveler bu bileşiklerin en yaygın kaynakları arasında yer almaktadır. Bitter çikolatada veya güçlü çayda hissedilen hafif ekşi ya da acı tat, işte bu flavan-3-ollerin varlığını göstermektedir. Araştırmacılar, bu bileşiklerin sağlık üzerindeki olumlu etkilerine uzun yıllardır ilgi göstermektedir ve son yıllarda yapılan çalışmalar, bu ilginin ne kadar haklı olduğunu göstermektedir.

Araştırmanın kapsamı ve bulgular

Meslektaşlarıyla birlikte yürütülen araştırma, flavan-3-ol adı verilen bitki bileşiklerinin kan basıncını düşürmeye ve kan damarı fonksiyonunu iyileştirmeye yardımcı olup olamayacağını incelemek amacıyla tasarlanmıştır. Çalışma, 5.200'den fazla katılımcıyı kapsayan 145 randomize kontrollü deneyden elde edilen verilerin analiz edilmesiyle gerçekleştirilmiştir. Bu deneylerde kakao, çay, üzüm, elma ve epikateksin gibi izole bileşikler dahil olmak üzere çeşitli flavan-3-ol açısından zengin gıda ve takviyeler test edilmiştir. Araştırmacılar, bu gıdaların kan basıncı ve akış aracılı dilatasyon (FMD) adı verilen kan damarlarının iç astarının işlevselliğini ölçen iki temel kardiyovasküler belirteç üzerindeki etkilerini ölçmüştür. Çalışmalar, tek doz uygulamalardan başlayarak haftalar veya aylar süren uzun vadeli müdahalelere kadar çeşitlenmiştir.

Katılımcılar ortalama olarak günde yaklaşık 586 miligram flavan-3-ol tüketmişlerdir; bu miktar kabaca iki ila üç fincan çayda, bir ila iki porsiyon bitter çikolatada, iki yemek kaşığı kakao tozunda veya birkaç elmada bulunan miktara eşdeğerdir. Araştırmanın sonuçları oldukça dikkat çekicidir: flavan-3-ollerin düzenli tüketimi, ofis kan basıncında ortalama 2,8 milimetre civa sistolik (üst sayı) ve 2,0 milimetre civa diyastolik (alt sayı) düşüşe yol açmıştır. Bu bulgular, flavan-3-ollerin günlük bileşikler olarak kalp sağlığını korumak için gerçek bir potansiyele sahip olabileceğini göstermektedir.

Kan basıncı kontrolü ve kardiyovasküler koruma

Flavan-3-ollerin sağladığı faydalar, özellikle yüksek kan basıncı olan bireyler için daha belirgin olmakla birlikte, normal okumaları olan insanlar da vasküler fonksiyonda iyileşmeler gözlemlemişlerdir. Bu bulgu, flavan-3-ollerin kardiyovasküler sorunları başlamadan önce önlemeye yardımcı olabileceğini güçlü bir şekilde göstermektedir. Yüksek kan basıncı, tam teşekküllü hipertansiyon olarak nitelendirilmeyen seviyelerde bile, dünya çapında kalp hastalığının başlıca itici güçlerinden biridir. Avrupa Kardiyoloji Derneği'nin son kılavuzları, 120 ila 139 sistolik ve 70 ila 89 diyastolik aralığında olan 'yüksek' kan basıncının bile artan risk taşıdığını kabul etmektedir.

Doktorlar tarafından yaşam tarzı değişiklikleri, özellikle diyet ve egzersiz, kan basıncı yönetimi için birinci basamak stratejiler olarak önerilmektedir. Ancak hastalar ve hatta sağlık hizmeti sağlayıcıları bile hangi gıdaların gerçekten fark yarattığı konusunda genellikle net ve spesifik rehberlikten yoksundurlar. Bu araştırma, günlük gıdalar aracılığıyla flavan-3-ol alımını artırmanın kardiyovasküler sağlığı desteklemek için basit ve kanıta dayalı bir yol sunabileceğini göstererek bu önemli boşluğu doldurmaya yardımcı olmaktadır.

Cosmos çalışması ve kakao flavanollerinin etkisi

2022 yılında gerçekleştirilen Cosmos denemesi (Kakao Takviyesi ve Multivitamin Sonuçları Çalışması), 21.000'den fazla insanı takip ederek kakao flavanollerinin sağlık üzerindeki etkilerini araştırmıştır. Bu geniş kapsamlı çalışmanın sonuçları, kakao flavanollerinin multivitamin takviyelerinin aksine, kardiyovasküler hastalıktan ölümleri yüzde 27 oranında azalttığını bulmuştur. Bu önemli bulgu, flavan-3-ollerin sadece kan basıncını düşürmekle kalmayıp, aynı zamanda kalp hastalığından kaynaklanan ölüm riskini de önemli ölçüde azaltabileceğini göstermektedir.