Yapay zekanın gizli maliyeti! Üretkenlik artarken işler kaybolabilir

ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell, geçtiğimiz haftalarda düzenlenen basın toplantısında yapay zekanın ekonomi ve iş piyasası üzerindeki derin etkilerini detaylı biçimde analiz etti. Powell'ın değerlendirmelerine göre, yapay zeka teknolojisi önümüzdeki dönemde ekonomik dinamikleri kökten değiştirecek potansiyele sahiptir. Başkan, bu teknolojinin hem olumlu hem de olumsuz sonuçlar doğuracağını, ancak henüz tam olarak tahmin edilemeyecek kadar karmaşık bir sürece girildiğini vurgulamıştır.

Yapay zeka yatırımları ekonomik büyümeyi destekliyor

ABD Merkez Bankası'nın in son toplantısında açıklanan veriler, yapay zekanın ekonomik büyümeye olan katkısının ne denli önemli olduğunu ortaya koymaktadır. Fed yetkilileri, 2026 yılı için ekonomik büyüme tahminlerini revize ederek GSYİH büyümesini yüzde 2,3 olarak belirlemişlerdir. Bu rakam, Eylül ayında yapılan yüzde 1,8 projeksiyonundan belirgin bir şekilde yukarıya çıkış anlamına gelmektedir. Powell, bu yükseltilmiş büyüme beklentisinin arkasında esas itibariyle yapay zeka teknolojisine yapılan masif yatırımların yer aldığını açıklamıştır.

Veri merkezlerine yapılan yapay zeka harcamaları ve bununla ilişkili yatırımlar, işletmelerin genel yatırım faaliyetlerini canlı tutmaya devam etmektedir. Powell'ın ifadelerine göre, yapay zeka harcamalarının devam edeceği ve tüketici harcamalarının da güçlü kalacağı düşünüldüğünde, gelecek yıl için sağlam bir ekonomik büyüme beklentisi makul görülmektedir. Özellikle depo büyüklüğündeki yeni veri merkezleri, bu merkezleri işletmek için gerekli olan son teknoloji çipler ve ilgili donanımlar gibi alanlara yapılan harcamalar, ekonomik büyümenin temel itici güçleri haline gelmiştir.

Harvard Üniversitesi'nde ekonomi profesörü olarak görev yapan ve daha önce Obama yönetiminde ekonomi danışmanı olarak çalışan Jason Furman tarafından yapılan kapsamlı bir analiz, bu durumun boyutlarını açık biçimde göstermektedir. Furman'ın araştırmasına göre, 2025 yılının ilk altı aylık döneminde gerçekleşecek GSYİH büyümesinin neredeyse yüzde 92'si, bilgisayar ekipmanlarına yapılan yatırımlardan kaynaklanacaktır. Bu istatistik, yapay zeka altyapısına yapılan yatırımların ekonomik büyümeyi ne kadar güçlü biçimde desteklediğini açıkça göstermektedir.

Üretkenlik artışı ancak işsizlik riski de beraberinde geliyor

Powell, yapay zekanın ekonomik etkisinin sadece büyüme rakamlarıyla sınırlı olmadığını, aynı zamanda işgücü piyasasında köklü değişikliklere yol açabileceğini vurgulamıştır. Başkan, yapay zekanın kişisel ve profesyonel hayatta kullanıldığında ortaya çıkardığı üretkenlik artışının gözle görülür olduğunu belirtmiştir. Powell'ın gözlemlerine göre, bu teknoloji kullanan çalışanlar daha yüksek verimlilik göstermektedir. Ancak bu gelişmenin diğer tarafında, bazı çalışanların yeni işler bulması gerekliliği gibi ciddi bir sorun yatmaktadır.

Çalışılan saatler başına ekonomik üretimi ölçen üretkenlik göstergesi, Çalışma İstatistikleri Bürosu'nun en son verilerine göre ikinci çeyrekte yüzde 3,3 oranında artış göstermiştir. Ekonomistler, bu tür üretkenlik artışlarının ücret seviyeleri, şirket karları ve genel yaşam standartlarında olumlu kazanımlar sağlayabileceğini düşünmektedir. Ancak bu artışın dağılımı ve kimin yararlanacağı konusu hala belirsizdir.