Emekliliğe yeni formül: Çalıştıkça artan maaş

AKŞAM GAZETESİ - Kasım 09, 2025 10:04 | Son Güncelleme Tarihi: Kasım 09, 2025 10:04

Hükümet, “çalıştıkça artan maaş” yaklaşımıyla uzun süre çalışanların emekli aylıklarında artış sağlayan bir modele hazırlanıyor. Amaç, erken emeklilik eğilimini azaltmak ve prim ödeme süresini artıranları teşvik etmek.

Kapat

HABERİN DEVAMI

Cumhurbaşkanlığı 2026 Yılı Programı'nda yer alan "aylık bağlama oranının (ABO) yeniden yapılandırılması" hedefi, emeklilik sisteminde yeni bir sayfa açıyor. Henüz yasa taslağı veya teknik formül bulunmasa da, "çalıştıkça artan maaş" yaklaşımıyla uzun süre çalışanların emekli aylıklarında artış sağlayan bir model hazırlanıyor. Amaç, erken emeklilik eğilimini azaltmak ve prim ödeme süresini artıranları teşvik etmek. Mevcut sistemde, 2008 sonrası yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun'a göre, yıllık ortalama aylık bağlama oranı yüzde 2 düzeyinde. 1999 öncesinde bu oran yüzde 3.5'lara kadar çıkabiliyordu.

BİNLERCE TL'LİK KAYIP VAR

Bu fark, uzun süre prim ödeyen sigortalıların maaşında binlerce liralık kayıplara neden oldu. Yeni dönemde hedef, çalışma süresiyle orantılı bir emekli maaşı sistemi kurmak. Programda, "Az çalışana az maaş, çok çalışana yüksek maaş" prensibi açıkça vurgulanıyor. Bu da, sistemin sabit oranlı yapıdan çıkarılıp kademeli hale getirileceği anlamına geliyor.

OECD ÜLKELERİ ÖRNEĞİ

OECD ülkelerinde benzeri uygulamalar bulunuyor ve bu sistem, çalışanları daha uzun süre istihdamda tutmayı teşvik ediyor. Yeni formülün özellikle orta yaş grubundaki sigortalılar için "birkaç yıl daha çalışma" kararını ekonomik olarak cazip hale getirmesi bekleniyor. Kısa vadede düşük primle erken emeklilik planlayanlar için dezavantaj gibi görünse de, uzun vadede maaşların çalışma süresiyle orantılı artması daha adil bir yapı sağlayacak.

Programda yer alan hedef, henüz kanunlaşmış bir düzenleme değil. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın 2026 yılı içinde hazırlayacağı Sosyal Güvenlik Reform Paketi ile teknik detayların netleşmesi bekleniyor. Ancak yön belli: Sosyal güvenlikte yeni dönem, katkı esaslı bir yapıya doğru ilerliyor.

MEVCUT EMEKLİLER ETKİLENMEYECEK

Yeni düzenleme planlanırken kamuoyunda en çok merak edilen konu, mevcut emeklilerin maaşlarının etkilenip etkilenmeyeceği. Programda bu konuda herhangi bir kesinti veya düşüş öngörülmüyor. Hâlihazırda emekli olanlar, mevcut haklarını korumaya devam edecek. Alt sınır aylığı ve mevcut emekli maaşı hesaplama yöntemleri yürürlükte kalacak. Değişiklikler, düzenlemenin yürürlüğe girmesinden sonra emekli olacakları kapsayacak. Kısacası mevcut emeklilerin maaşları düşmeyecek, sistem yalnızca uzun vadede gelir dengesini sağlamayı amaçlıyor.

AMAÇ MALİ DENGE VE ADALET

Sosyal Güvenlik Kurumu'nun bütçe açığının temel nedeni, prim gelirlerinin emekli maaşlarını karşılamada yetersiz kalması. Yeni sistemle hedef, hem mali sürdürülebilirliği sağlamak hem de çalışma süresiyle maaş arasındaki adaletsizliği gidermek. Uzun vadede, "ne kadar katkı, o kadar hak" anlayışına dayalı bir model öngörülüyor. Bu modelle, erken emeklilik eğilimi azalacak; çalışanlar daha uzun süre sisteme prim ödeyerek hem kendi gelirini hem de sosyal güvenliğin mali dengesini güçlendirecek.

Etiketler:

emeklilik çalışma maaş orta yaş emekli emekli maaşları