Mars'ta bulunması imkânsız olan kaya NASA'yı şaşırttı

Kubilay Dikmen - Aralık 01, 2025 00:46 | Son Güncelleme Tarihi: Aralık 01, 2025 00:47

NASA'nın Mars Perseverance gezgini, Jezero Krateri'nin Vernodden bölgesinde demir ve nikel açısından zengin, 80 santimetre genişliğinde bir kayayı tespit etti. Phippsaksla adı verilen bu kaya, Mars'tan gelmediği düşünülen bir meteorit olabilir.

Kapat

HABERİN DEVAMI

NASA'nın Mars Perseverance gezgini, beş yılı aşkın süredir kızıl gezegendeki görevini sürdürürken, yolundaki her kayaya bakmak için durmaya devam ediyor. Tıpkı meraklı bir çocuğun adım adım ilerlerken etrafındaki nesneleri incelemesi gibi, bu uzay aracı da Mars'ın yüzeyinde yavaş yavaş ilerlemeye devam etmektedir. En son keşiflerinden biri ise bilim insanlarını oldukça şaşırtmış ve onları derin düşüncelere sevk etmiştir.

Gizemli kayayla karşılaşma

Jezero Krateri'nin Vernodden bölgesinde bulunan ve Phippsaksla adı verilen bu kaya, yaklaşık 80 santimetre genişliğinde olup, çevresindeki diğer kayalardan oldukça farklı görünmektedir. NASA bilim insanları kayayı ilk olarak benzersiz şekli ve çevresindeki taşlardan daha yüksekte duruşu nedeniyle fark etmiştir. Merakla yontulmuş bir görünüme sahip olan bu kaya, Perseverance gezgininin gelişmiş Mastcam-Z kameralarının dikkatini çekmiş ve araştırmacılar hemen birkaç fotoğraf çekmeye karar vermiştir. Görüş alanında çekici yeni bir hedefle karşılaşan gezgin, detaylı inceleme için yakın ve uzak mesafeden çekimler gerçekleştirmiştir.

Meteorit olduğunun kanıtları

Phippsaksla'nın bileşimi, bu kayayı jeolojik çevresinde gerçekten yabancı kılan temel faktördür. Kaya, demir ve nikel açısından oldukça zengin bir yapıya sahiptir ve bu özellik, onun Mars'tan gelmemiş olabileceğini güçlü bir şekilde göstermektedir. Aslında bu kaya, geçmişte bir noktada gezegene çarpan bir meteorit olduğu düşünülmektedir. Demir-nikel meteoritler, taşlı kuzenlerinden çok daha az yaygın görülen bir tür olup, tipik olarak büyük asteroidlerin çekirdeğinden oluşmaktadır. Güneş Sistemi'nin ilk günlerinde ısınan kayaların kalplerine batan ağır mineraller olarak yaratılan bu meteoritler, milyarlarca yıl boyunca uzay boşluğunda yolculuk yapmış olabilir.

Perseverance gezgini, Phippsaksla'nın kimyasını ayrıntılı bir şekilde analiz etmek için SuperCam aletinin lazerlerini ve spektrometrelerini kullanmıştır. Spektrometreler ışık dalga boylarını ölçerek, kayaların bileşimini belirlemede kritik bir rol oynamaktadır. Bu analiz sonucunda, demir ve nikel içeriğinin net bir ölçümü sağlanmış ve kayaların meteorit kökenli olduğu hipotezi güçlenmiştir. Bilim insanları, bu bulguyu doğrulamak için daha fazla analiz yapılması gerektiğini belirtmişlerdir.

Mars'ta meteorit bulunması ne anlama geliyor

Demir-nikel meteoritler Mars'taki diğer yerlerde zaten bulunmuş olsa da, Perseverance gezgininin şimdiye kadar böyle biriyle karşılaşmamış olması bir tür sürpriz niteliğindedir. Jezero Krateri'nin Vernodden bölgesindeki bu meteoritin varlığı tamamen beklenmedik olmayabilir, ancak yine de önemli bir keşif olarak değerlendirilmektedir. Eğer Phippsaksla gerçekten Mars'ın yüzeyinde oturan bir meteorit ise, bu Perseverance için bir başka önemli ilk olacak ve bize kızıl gezegen ile onun tarihi hakkında daha fazla ipucu verecektir. Bu tür keşifler, gezegenlerin geçmiş dönemlerinde nasıl şekillendiğini ve dış kaynaklardan ne tür etkilerin aldığını anlamamıza yardımcı olmaktadır.

Perseverance'ın örnekleme yetenekleri

Perseverance gezgini, Mars kaya örneklerini toplayan ilk gezgin olma özelliğini taşımaktadır. Gezgine yerleştirilmiş minyatür bir laboratuvar, araştırmacıların bu örneklere daha yakından bakmalarını ve kökenlerini belirlemelerini sağlamaktadır. Yerleşik bir matkap kullanarak, gezgin Mars'ın yüzeyinden derinlemesine örnekler almayı başarmıştır. NASA, Phippsaksla'nın bir parçasını eve geri getirmeye değer olduğuna karar verirse, örnekler gelecekteki taşıma için saklanabilir. Ne yazık ki, Perseverance kaya koleksiyonunun hiçbirini yardımsız olarak Dünya'ya geri gönderemez; örnekleri gidip almak için başka bir araca ihtiyaç duyulmaktadır. Bu durum, gelecekteki Mars misyonlarının planlanmasında önemli bir rol oynamaktadır.

Perseverance'ın başarıları ve devam eden görev

Perseverance gezgini, Şubat 2021'de Mars'a indiğinden beri pek çok önemli başarı elde etmiştir. Eski göl yatakları etrafında seyahat ederek, yüzeyde büyüleyici kayalar keşfetmiş ve gezegende bir zamanlar yaşamın var olmuş olabileceğine dair işaretler bulmuştur. Gezgin, bize Mars manzarasının bazı özelliklerinin, volkanlar dahil olmak üzere, yakın çekimini vermeyi başarmıştır; bu tür detaylı görüntüler, şimdiki teknolojiye rağmen Dünya'daki teleskoplarla mümkün değildir. Perseverance hatta başka bir gezegende yol gezileri için yeni bir rekor kırmış ve cesur kaşif olarak tanınan bu araç, gelecekte daha birçok keşif yapması muhtemeldir. Görevinin sonu için belirlenmiş bir tarih bulunmadığından, bu meraklı kaya araştırıcısı bir süre daha paylaşmak için yeni taşlar bulmaya devam edebilecektir. Her yeni keşif, Mars'ın geçmişi ve evrenin sırları hakkında bizim bilgimizi genişletmektedir.

Etiketler:

NASA Mars Perseverance meteorit keşfi Jezero Krateri uzay araştırması