James Webb uzay teleskopu evrenin ilk süpernovasını keşfetti

James Webb Uzay Teleskopu, derin uzay araştırmalarında elde ettiği başarıların sayısına yenisini ekledi. Söz konusu başarı, teleskopun kameralarının şimdiye kadar kaydedilen en eski ve en uzak yıldız patlamasını tanımlaması ile gerçekleşti. Astronomy & Astrophysics dergisinde yayınlanan iki bilimsel araştırmaya göre, bu süpernova Büyük Patlama'dan sadece 720 milyon yıl sonra gerçekleşmiş olup, evrenin ilk dönemlerine dair önemli ipuçları sağlamaktadır.

Yeniden İyonlaşma Çağı'nda tespit edilen süpernova

Keşfedilen süpernova, evrenin tarihinde oldukça kritik bir dönemi işaret etmektedir. Bu dönem, Yeniden İyonlaşma Çağı olarak bilinir ve yeni yıldızlar ile galaksilerin yoğun radyasyonu sayesinde nötr hidrojen gazının iyonlaştırılmaya başlandığı zaman dilimini kapsamaktadır. Bu süreç, gazın ışığa karşı şeffaf hale gelmesini mümkün kılmış ve evrenin görünürlüğünü artırmıştır. 250314A gama ışını patlaması olarak adlandırılan bu olay, Space Variable Objects Monitor (SVOM) uydusu tarafından ilk olarak tespit edilmiştir. Yoğun gama radyasyonu patlamasının uzun süresi, devasa kütleli bir yıldızın patlayıcı ölümünün doğrudan sonucu olduğunu göstermektedir ve bu tür patlamalar genellikle bir kara delik veya nötron yıldızı ile sonuçlanmaktadır.

Uluslararası gözlemevlerinin ortak çalışması

Gama ışını patlamasının analiz edilmesi süreci, birden fazla gözlemevinin koordineli çalışması ile gerçekleşmiştir. NASA'nın Neil Gehrels Swift Gözlemevi ve Şili'deki Very Large Telescope (VLT) de bu gama ışını patlamasını inceleyerek kaynağının mesafesini belirlemişlerdir. Yapılan ölçümler, patlamanın evrenin mevcut yaşının sadece yüzde beşine sahip olduğu bir dönemde meydana geldiğini ortaya koymaktadır. Mevcut kozmolojik modeller çerçevesinde değerlendirildiğinde, bu olay Büyük Patlama'dan yaklaşık 720 milyon yıl sonra gerçekleşmiş demektir. Hollanda'daki Radboud Üniversitesi'nden astrofizikçi Andrew Levan, bu keşfin önemini vurgulayarak, son elli yılda evrenin ilk milyar yılı içinde tespit edilen gama ışını patlamalarının sayısının çok az olduğunu belirtmiştir. Levan'a göre, bu süpernova keşfi hem tuhaf hem de heyecan verici bir gelişmedir.