Dünya'nın dönüş hızı değişiyor, zaman ölçümü yeniden tanımlanabilir

Özkan Özger - Aralık 12, 2025 10:50 | Son Güncelleme Tarihi: Aralık 12, 2025 11:28

Gezegenimiz 2020'den bu yana normalden daha hızlı dönmeye başladı. NASA ve Jeofizik Enstitüsü tarafından kaydedilen verilere göre, günler birkaç milisaniye kısalıyor ve bilim insanları bunun nedenini henüz tam olarak açıklayamıyor.

Kapat

HABERİN DEVAMI

Dünya'nın dönüş hızı son yıllarda gözle görülür biçimde artmış ve bu durum zaman ölçümünü yeniden tanımlamayı gerektirebilecek boyutlara ulaşmıştır. Gezegenimiz kendi ekseni etrafında dönerken, bu dönüş hızı 2020 yılından itibaren önceki dönemlere kıyasla belirgin şekilde hızlanmaya başlamıştır. Dünya'nın dönüş hızındaki bu değişim, atomik saatlerle yapılan hassas ölçümler sonucunda tespit edilmiş ve bilim camiasında önemli tartışmalara yol açmıştır.

Dünya'nın dönüş hızı neden artıyor?

Astrofizikçi Graham Jones tarafından yapılan araştırmalara göre, 9 Temmuz, 22 Temmuz ve 5 Ağustos tarihleri şimdiye kadar kaydedilen en hızlı günler olmuştur. Özellikle 5 Temmuz 2024 tarihinde Dünya'nın dönüş hızı rekor kırmış ve bu gün normal bir güne kıyasla 1,66 milisaniye daha kısa sürmüştür. Bu mikro düzeydeki zaman farkları, insan algısı tarafından hiç fark edilmese de, teknolojik sistemler açısından önemli sonuçlar doğurmaktadır. Dünya'nın dönüş hızındaki bu hızlanma, bilim insanlarının uzun yıllardır gözlemlediği yavaşlama trendinin tersine dönmesi anlamına gelmektedir.

Normalde bir güneş günü tam olarak 24 saat, yani 86.400 saniye sürmektedir. Ancak Dünya hiçbir zaman bu kesin ölçüye tam olarak uymamıştır ve zaman zaman birkaç milisaniye kayıp yaşamıştır. Tarihsel olarak, Dünya'nın dönüş hızının giderek yavaşlaması beklenen bir durum olmuştur; bu yavaşlama özellikle gelgit sürtünmesinden kaynaklanmaktadır. Gelgit sürtünmesi, Ay'ın Dünya üzerindeki yerçekimi etkisiyle doğrudan ilişkilidir. Ancak 2020 yılında her şey değişmiş ve Dünya'nın dönüş hızı beklenmedik biçimde artmaya başlamıştır.

Bilim insanları henüz açıklama yapamıyor

Dünya'nın dönüş hızındaki bu hızlanmanın kesin nedeni hala bilinmemektedir. Araştırmacılar, bu olayın ay döngüsünün belirli anlarıyla ilişkili olabileceğini düşünmektedirler. Özellikle Ay'ın yörüngesi Dünya'nın ekvatorundan uzaklaştığında, Dünya'nın dönüş hızında değişimler gözlemlenmiştir. Ay'ın Dünya'nın kütlesi üzerindeki inanılmaz etkisi, bu hızlanmanın olası bir açıklaması olarak değerlendirilmektedir. Ancak bu ilişki her zaman bu kadar belirgin olmamıştır ve son yıllardaki hızlanma, bilim insanlarını şaşırtmaya devam etmektedir.

2020 yılından bu yana, Dünya'nın dönüş hızındaki değişimler neredeyse her yaz gözlemlenmiştir. 2021'de bir gün 1,47 milisaniye daha az sürmüş, 2022'de bu fark 1,59 milisaniyeye çıkmış ve 2023'te 1,31 milisaniye olmuştur. Bu veriler, atomik saatler kullanılarak ölçülmüştür; atomik saatler Dünya'daki en hassas zaman ölçüm araçlarıdır. Bu saatler sadece zaman ölçümü için değil, aynı zamanda GPS sistemleri, uydu iletişimi ve küresel ağ senkronizasyonu için de kullanılmaktadır. Dolayısıyla Dünya'nın dönüş hızındaki değişimler, teknolojik altyapının tamamını etkileme potansiyeline sahiptir.

Günlerin kısalması teknoloji için ne anlama geliyor?

Günlük hayatımız açısından, Dünya'nın dönüş hızındaki bu değişimler pratik olarak hiçbir etki yaratmamaktadır. İnsan vücudu bu mikro düzeydeki zaman farkını algılayamaz ve yaşam rutini etkilenmez. Ancak teknolojik dünya için durum oldukça farklıdır. Tüm modern sistemler GPS ve uydu teknolojisine bağımlı olmuştur ve bu sistemlerin işleyişi hassas zaman senkronizasyonuna dayanmaktadır. Dünya'nın dönüş hızındaki değişimler, bu sistemlerin hizasının bozulmasına neden olabilir ve mühendisler tüm olasılıkları değerlendirmektedir.

İnternet altyapısı, finansal işlemler, hava trafik kontrolü ve iletişim ağları gibi kritik sistemler, atomik saatlerle senkronize edilmiş zaman bilgisine bağımlıdır. Dünya'nın dönüş hızındaki değişimler, bu sistemlerde kademeli olarak hizalanma sorunları yaratabilir. Mühendisler ve bilim insanları, bu sorunları önceden tespit etmek ve çözüm üretmek için çalışmaktadırlar. Henüz internet hizmetlerinin aniden kesileceği gibi dramatik sonuçlar beklenmese de, uzun vadede teknik ayarlamalar gerekebilecektir.

Dünya'nın dönüş hızı gelecekte nasıl değişecek?

Dünya'nın dönüş hızındaki bu hızlanmanın ne kadar süreceği ve ne zaman tersine döneceği belirsizdir. Bilim insanları, eğer mevcut eğilim devam ederse, çok uzak bir gelecekte Dünya'nın Ay ile senkronize olacağına inanmaktadır. Bu senaryoya göre, Dünya'nın dönüş hızı Ay'ın Dünya etrafındaki dönem ile eşleşecektir. Ancak bu olayın gerçekleşmesi için 50 milyar yıl geçmesi gerekecektir; bu, insanlığın var olduğu sürenin milyonlarca katıdır.

O uzak gelecekte, Dünya'nın dönüş hızı ve Ay'ın yörünge hareketi tamamen senkronize olacak ve her zaman Ay'ın aynı yüzünü göreceğiz. Gelgitler ortadan kalkacak ve Dünya'nın sadece yarısı Ay'ı görebilecektir. Ancak bu noktada, Güneş sönüyor olacak ve Dünya yaşanmaz hale gelecektir. Dolayısıyla bu değişimlerin insanlık üzerinde herhangi bir etkisi olmayacaktır. Şu anda yaşayan hiçbir canlı, bu dönemin gelmesini görmeyecektir ve bu nedenle endişelenmeye gerek yoktur.

Dünya'nın dönüş hızındaki değişimler, binlerce hatta milyonlarca yıl içinde gerçekleşen kademeli süreçlerdir. Ani bir durma veya radikal bir değişim olmayacaktır. Şu anda yaşadığımız hızlanma, gezegenimizin doğal dinamikleri içinde meydana gelen bir olay olup, bu süreci daha iyi anlamak için bilim insanları araştırmalarını sürdürmektedir. Dünya'nın dönüş hızındaki bu değişimler, gezegenimizin karmaşık fiziksel sistemlerinin bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir.

Etiketler:

Dünya dönüş hızı NASA zaman jeofizik