Güney Kore'nin uzay hayali! HANBIT-Nano'nun ilk denemesi hüsranla bitti!

Güney Kore merkezli uzay şirketi Innospace, geliştirdiği HANBIT-Nano roketini 23 Aralık 2025 tarihinde Brezilya'nın Alcântara Uzay Merkezi'nden uzaya göndermeyi denedi. F1 Spaceward misyonu kapsamında gerçekleştirilen bu ilk yörünge denemesi, kalkıştan yaklaşık otuz saniye sonra yaşanan beklenmedik bir arıza nedeniyle başarısızlıkla sonuçlandı. Roket, fırlatmadan 80 saniye sonra yere çakıldı ve taşıdığı beş uyduyu tamamen kaybetti. Bu gelişme, Güney Kore'nin özel sektör eliyle yörüngeye ulaşma çabalarında önemli bir dönüm noktası olarak kayıtlara geçti.

HANBIT-Nano: Güney Kore'nin özel uzay girişiminde ilk adım

HANBIT-Nano, Innospace tarafından geliştirilen ve 500 kilometre yükseklikteki heliosentrik polar yörüngeye yaklaşık 90 kilogramlık yük taşıma kapasitesine sahip iki aşamalı bir mikrolansör olarak tasarlandı. Roketin toplam uzunluğu 21,8 metreye, çapı ise 1,4 metreye ulaşıyor. Birinci aşamada parafin ve sıvı oksijenle çalışan 25 ton itiş gücünde hibrit bir motor kullanılırken, ikinci aşamada ise ya hibrit Hyper motoru (3,5 ton itiş gücü) ya da metan ve sıvı oksijenle çalışan 3 tonluk LiMER motoru tercih edilebiliyor. İlk fırlatmada hibrit motorun kullanılması dikkat çekti. HANBIT-Nano'nun bu ilk denemesi, şirketin daha önce başarıyla fırlattığı HANBIT-TLV adlı alt yörünge roketinin tecrübesi üzerine inşa edildi. HANBIT-TLV, 16,3 metre uzunluğunda ve 15 ton itiş gücünde hibrit motora sahip tek aşamalı bir vektör olarak 19 Mart 2023'te yine Alcântara'dan başarıyla fırlatılmıştı. Bu başarı, HANBIT-Nano'nun geliştirilmesine ve daha iddialı hedefler belirlenmesine zemin hazırladı.

Başlangıçta HANBIT-Nano'nun, HANBIT-TLV gibi 1 metre çapında ve LEO'da 50 kilogram yük taşıyacak şekilde tasarlanması planlanıyordu. Ancak Innospace, zamanla bu tasarımı gözden geçirerek roketin kapasitesini ve boyutunu artırma kararı aldı. Şirket, HANBIT-Nano'nun ardından, iki adet 29 kN itiş gücünde metan motoruna sahip ikinci aşama ve 4 kN motorlu bir üst aşama ile donatılacak HANBIT-Micro adlı yeni bir roket geliştirmeyi hedefliyor. HANBIT-Micro'nun, 170 kilogramlık yükü SSO'ya taşıyabilmesi planlanıyor. Nihai hedef ise, 3,7 metre çapında ve 39,6 metre uzunluğunda, 1,3 ton yükü LEO'ya ulaştırabilecek HANBIT-Mini adlı fırlatıcıya ulaşmak. HANBIT-Mini'nin birinci aşamasında dokuz Hyper motoru, ikinci aşamada bir motor ve üçüncü aşamada iki adet 29 kN metan motoru kullanılacak. Bu gelişmeler, Güney Kore'nin uzay teknolojilerindeki iddiasını ve HANBIT-Nano'nun bu süreçteki rolünü gözler önüne seriyor.

Alcântara Uzay Merkezi'nin zorlu geçmişi ve HANBIT-Nano'nun fırlatması

Brezilya'nın kuzeydoğusunda yer alan Alcântara Uzay Merkezi, 1982 yılında inşa edildi ve uzun yıllar boyunca ülkenin uzay programının merkezi olmayı hedefledi. Ancak bu üs, geçmişte yaşanan bir dizi başarısızlık ve trajik kazayla anılıyor. Özellikle Brezilya'nın VLS-1 adlı üç buçuk aşamalı katı yakıtlı roketinin burada yapılan üç test uçuşunun da başarısızlıkla sonuçlanması, merkezin şanssız bir üne kavuşmasına neden oldu. 22 Ağustos 2003'te yaşanan son VLS-1 fırlatmasında, birinci aşama motorlarından birinin teknik personel tarafından çevrili platformda ateş alması sonucu 21 kişi hayatını kaybetti. Bu trajik olayın ardından VLS programı tamamen iptal edildi ve Alcântara, uzun süre yabancı fırlatıcıların üssü olma çabalarına sahne oldu.

İsrail'in Shavit roketi ve Rusya'nın Proton fırlatıcısı gibi çeşitli yabancı projeler gündeme gelse de, Ukrayna'nın Tsiklon 4 roketi Alcântara'dan fırlatılmaya en çok yaklaşan proje oldu. Ancak, Ukrayna'daki siyasi istikrarsızlık ve Kırım'ın ilhakı sonrası yaşanan gelişmeler, Brezilya hükümetinin bu projeyi iptal etmesine yol açtı. HANBIT-Nano, Alcântara Uzay Merkezi'nden yörüngeye ulaşmayı deneyen ikinci roket olarak tarihe geçti. Bu başarısız girişim, merkezin "lanetli" geçmişini bir kez daha gündeme getirdi. Innospace'in HANBIT-Nano fırlatması, Brezilya'nın uzay üssünün uluslararası alanda yeniden dikkat çekmesini sağladı. Şirket, gelecekte HANBIT ailesinin diğer üyelerini de bu merkezden fırlatmayı planlıyor.

Güney Kore'nin uzayda yükselen hedefleri ve HANBIT-Nano'nun rolü

Innospace, 2017 yılında Kim Soo-jong tarafından Güney Kore'nin Cheongju kentinde kuruldu ve kısa sürede ülkenin önde gelen özel uzay girişimlerinden biri haline geldi. Şirket, HANBIT ailesiyle birlikte Güney Kore'nin uzay yarışında daha etkin bir rol üstlenmesini amaçlıyor. HANBIT-Nano'nun ilk fırlatması, her ne kadar başarısızlıkla sonuçlansa da, şirketin teknolojik gelişim sürecinde önemli bir deneyim olarak değerlendiriliyor. Innospace, sadece Brezilya'daki Alcântara değil, aynı zamanda Avustralya'daki Arnhem ve Norveç'teki Andøya ticari uzay merkezlerinden de fırlatma anlaşmaları imzaladı. Ayrıca, Güney Kore'nin Naro Uzay Merkezi'nden de fırlatma yapmayı planlıyor. Ancak, ülkedeki katı roket ve füze düzenlemeleri, şirketin yurt dışında alternatif fırlatma alanları aramasına neden oluyor. Güney Kore'nin teknik olarak Kuzey Kore ile hâlâ savaş halinde olması, bu düzenlemelerin sıkılığında etkili bir faktör olarak öne çıkıyor.