Güneş'in X sınıfı patlaması Avustralya'da iletişimi vurdu

8 Aralık sabahı gerçekleşen güçlü bir güneş patlaması, Avustralya genelinde ve Güneydoğu Asya'nın bazı bölgelerinde radyo iletişimini geçici olarak sekteye uğrattı. X1.1 sınıfında kaydedilen bu güneş patlaması, özellikle Avustralya'nın güneş gören tarafında kısa dalga radyo sinyallerinin zayıflamasına ve bazı bölgelerde tamamen kaybolmasına neden oldu. Uzmanlar, güneş patlaması ile birlikte uzaya fırlatılan koronal kütle atımının (CME) ise Dünya'ya yönelmediğini belirtti. Ancak, son günlerde artan güneş aktivitesi nedeniyle jeomanyetik fırtına riskinin devam ettiğine dikkat çekildi.

Güneş patlaması ve etkileri

Güneş patlaması, Güneş'in atmosferinde biriken yoğun manyetik enerjinin ani bir şekilde serbest kalmasıyla ortaya çıkıyor. Bu olay sırasında yayılan elektromanyetik radyasyon, Dünya'nın üst atmosferini etkileyerek özellikle yüksek frekanslı radyo dalgalarında kesintilere yol açabiliyor. 8 Aralık'ta gözlemlenen X1.1 sınıfı güneş patlaması, Güneş'in batı kenarında bulunan ve AR4298 olarak adlandırılan güneş lekesi bölgesinden kaynaklandı. Bu bölgenin önümüzdeki günlerde Güneş'in görüş alanından çıkması bekleniyor. Patlamanın ardından uzaya fırlatılan koronal kütle atımı, ilk analizlere göre Dünya'ya ulaşmayacak. Ancak, son günlerde yaşanan benzer patlamalardan kaynaklanan başka CME'lerin 8-9 Aralık tarihlerinde Dünya'ya çarpabileceği öngörülüyor. Bu nedenle, uzmanlar özellikle yüksek ve orta enlemlerde jeomanyetik fırtına ve kuzey ışıkları görülme ihtimaline karşı uyarılarda bulunuyor.

Radyo iletişimi neden etkileniyor?

Güneş patlaması sırasında ortaya çıkan radyasyon, Dünya'nın atmosferinin üst katmanlarını iyonize ediyor. Normalde, yüksek frekanslı radyo dalgaları iyonosferin üst tabakalarından sekerek uzun mesafelere ulaşabiliyor. Ancak, güçlü bir güneş patlaması sırasında iyonosferin alt ve daha yoğun bölümleri aşırı derecede iyonize oluyor. Bu durumda, radyo dalgaları atmosferdeki parçacıklarla daha sık karşılaşıyor ve enerjilerinin bir kısmını kaybediyor. Sonuç olarak, radyo sinyalleri zayıflıyor, bozuluyor ya da tamamen kesilebiliyor. Avustralya ve çevresinde yaşanan son olayda da, güneş patlaması nedeniyle kısa dalga radyo iletişiminde belirgin aksamalar gözlendi. Bu tür kesintiler, özellikle deniz ve hava taşımacılığı gibi alanlarda iletişim güvenliğini olumsuz etkileyebiliyor.