Samanyolu simülasyonunda rekor! 100 milyar yıldız ilk kez modellendi

Japonya'da yürütülen çığır açıcı bir araştırmada, Samanyolu galaksisi ilk kez 100 milyardan fazla yıldız içerecek şekilde bilgisayar ortamında simüle edildi. Bu gelişme, galaksimizin evrimini ve yapısını anlamak için şimdiye kadar yapılan en kapsamlı ve hassas modelleme olarak bilim dünyasında büyük yankı uyandırdı. Araştırmacılar, yapay zekâ teknolojisinin desteğiyle, galaksinin karmaşık süreçlerini çok daha hızlı ve ayrıntılı biçimde analiz edebildiklerini belirtiyor. Bu sayede, daha önce bir milyar yıldız ile sınırlı kalan modellerin ötesine geçilerek, galaksinin gerçekçi bir temsili elde edildi.

Yapay zekâ ile galaktik sınırlar aşıldı

Samanyolu'nun simülasyonu, astronomi alanında uzun süredir çözülmesi beklenen bir sorundu. Çünkü galaksimizdeki yıldızların ve gaz bulutlarının evrimi, farklı zaman ve mekân ölçeklerinde gerçekleşen karmaşık olaylara bağlı. Özellikle süpernova patlamaları gibi kısa süreli ve küçük ölçekli fenomenler, bilgisayar destekli modellerde ciddi bir darboğaz oluşturuyordu. Araştırmada görev alan bilim insanları, bu sorunu aşmak için anahtar kelime olan yapay zekâ teknolojisinden yararlandı. Geliştirilen sistem sayesinde, ana simülasyon sırasında ortaya çıkan süpernova olayları, detaylı biçimde eğitilmiş bir yapay zekâ modeline aktarılıyor. Bu model, patlamanın etkilerini ve gazların dağılımını yüksek doğrulukla tahmin ederek, sonuçları ana simülasyona geri iletiyor. Böylece, hem zamandan hem de bilgisayar kaynaklarından büyük ölçüde tasarruf sağlanıyor. Yapay zekâ entegrasyonu, galaksi modellemesinde yeni bir dönemin başlangıcını simgeliyor.

100 milyar yıldızlık simülasyonun önemi ve teknik detaylar

Bu yeni Samanyolu simülasyonu, bir milyar yıldız sınırını aşarak 100 milyardan fazla yıldızın ve onların evrimsel süreçlerinin aynı anda modellenmesini mümkün kıldı. Ayrıca, 50 milyar gaz bulutunun gelişimi ve 180 milyar sanal parçacıkla temsil edilen karanlık madde de simülasyonun kapsamına dâhil edildi. Toplamda 300 milyar parçacık ve 2.000 yıl zaman adımı kullanılan bu model, galaksinin karmaşık yapısını ve dinamiklerini daha önce hiç olmadığı kadar ayrıntılı biçimde ortaya koyuyor. Araştırmacılar, bu devasa simülasyonun, galaksimizin yaklaşık bir milyon yıllık zaman gelişimini yalnızca 2,78 saatte tamamlayabildiğini belirtiyor. Önceki yöntemlerle aynı sürecin tamamlanması için 36 yıl gibi bir süre gerekirken, yapay zekâ destekli bu yeni yaklaşım, hesaplama süresini yaklaşık 115 güne indiriyor. Bu hız ve doğruluk, astronomi araştırmalarında büyük bir devrim olarak değerlendiriliyor.

Yapay zekâ destekli simülasyonların bilimsel etkileri

Yapay zekâ tabanlı bu simülasyon yöntemi, yalnızca Samanyolu'nun değil, evrendeki diğer galaksilerin ve kozmik yapıların da daha gerçekçi biçimde modellenmesine olanak tanıyor. Bilim insanları, bu teknolojinin iklim, hava durumu ve okyanus simülasyonları gibi farklı alanlarda da kullanılabileceğini vurguluyor. Özellikle çok ölçekli ve karmaşık süreçlerin aynı anda modellenmesi gereken durumlarda, yapay zekâ entegrasyonu sayesinde büyük ilerlemeler kaydedilebileceği düşünülüyor. Araştırmanın liderlerinden Keiya Hirashima, yapay zekâ destekli simülasyonların bilimsel keşiflerde gerçek bir araç haline geldiğine dikkat çekiyor. Bu sayede, galaksimizde yaşam için gerekli olan elementlerin nasıl oluştuğu ve dağıldığı gibi temel sorulara daha hızlı ve doğru yanıtlar bulunabiliyor. Ayrıca, galaksinin evrimsel süreçlerinin anlaşılması, evrenin genel yapısı ve tarihi hakkında da önemli ipuçları sunuyor.