Kronik kabızlığı hafifletmenin sürpriz yolu: Kivi, maden suyu ve çavdar ekmeği

Uzun süreli kabızlık sorunu yaşayan milyonlarca insan için yeni umut kapısı açılıyor. British Dietetic Association tarafından hazırlanan güncel kılavuzlar, kronik kabızlığı yönetmede kullanılabilecek gıda ve içeceklere ilişkin kapsamlı öneriler sunuyor. Bu rehberlerin medya tarafından en çok vurgulanan tarafı kivi meyvesinin günlük tüketimi olsa da, aslında daha geniş bir perspektif sunuyor. Özellikle dikkat çeken bir bulgu ise, kabızlık tedavisinde yüksek lifli diyetlerin mutlak zorunlu olmadığının ortaya konmasıdır.

Bilim insanları hangi çalışmaları inceledi?

Araştırmacılar, yetişkinlerde kronik kabızlık için beslenme müdahaleleri hakkında bilimsel kanıt toplamak amacıyla 75 adet klinik çalışmayı detaylı biçimde gözden geçirdiler. Bu çalışmaların kalitesi birbirinden farklı olduğu için, araştırmacılar verinin güvenilirliği konusunda dikkatli bir değerlendirme yapma zorunluluğu hissettiler. Kabızlığın her birey için farklı anlamlar taşıyabileceği gerçeğinden hareketle, geniş bir tanım çerçevesi kullanmaya karar verdiler. Bu çerçeve, hastaların kendi algılarına dayalı kabızlık tanımlarının yanı sıra tıbbi araştırmalarda kullanılan resmi tanımları da kapsıyordu. Genel olarak kronik kabızlık, bir kişinin en az üç ay boyunca az sayıda ve sert dışkı çıkarması olarak tanımlanmaktadır. Araştırmacılar sonuç olarak 59 farklı tavsiye ürettiler ancak bu önerilerin çoğunun düşük kaliteli bilimsel kanıtlara dayandığını açıkça belirttiler.

Kivi meyvesi neden etkili ve günde kaç tane yenmeli?

Kabızlığı iyileştirmek için araştırmacılar, en az dört hafta boyunca günde iki ila üç kivi meyvesi tüketilmesini tavsiye ettiler. İster yeşil çeşit ister altın çeşit olsun, bilimsel veriler her iki türün de faydalı olabileceğini göstermektedir. Kivi meyvesinin etkisinin arkasında birkaç önemli mekanizma bulunmaktadır. Öncelikle, kivi meyvesindeki lif yapısı suyla karıştığında oldukça şişer ve bu özelliği elma lifinden daha belirgindir. Bu şişme süreci, dışkıların daha hacimli hale gelmesine ve bağırsaklar içinde daha kolay hareket etmesine yardımcı olur. Kabuğu da dahil olmak üzere tüm meyveyi tüketmek, sadece iç kısmını yemenin aksine daha fazla lif sağlar; ancak kabuğu olmadan kivi meyvesi yemek de tamamen faydalı bir seçenektir.

Yeşil kivi meyvesinin içinde aktinidin adı verilen özel bir enzim bulunur ve bu enzim, vücudun midede ve ince bağırsakta protein sindirimini kolaylaştırır. Bu sayede gıda proteinleri daha yumuşak bir yapıya dönüşür ve bağırsaklardan geçişi kolaylaşır, böylece kabızlık sorununa yardımcı olabilir. Ayrıca kivi meyvesi, rafit adı verilen bir kristal türü içerir. Bu kristallerin bağırsaklarda mukus üretimini artırdığına, bağırsakları yağladığına ve dışkının geçişini hızlandırdığına inanılmaktadır. Son olarak, kivi meyvesi tüketimi, kabızlıkla ilişkilendirilen metan üreten bakteri türlerinin sayısında azalmaya neden olabilir.

Maden suyu ve magnezyum takviyelerinin rolü

Araştırmacılar, maden suyu içmenin kabızlık tedavisinde olumlu etkileri olduğunu raporlaştırdılar. Öneride bulundukları doza göre, iki ila altı hafta boyunca günde 0,5 ila 1,5 litre (yaklaşık iki ila altı bardak) maden suyu tüketilmesi tavsiye edilmektedir. Maden suyunun bu etkisinin temel nedeni, içerdiği magnezyum mineralinin müşil görevi görmesidir. Gerçekten de, magnezyum oksit sıklıkla kronik kabızlık tedavisi için bir diyet takviyesi olarak kullanılmaktadır. Kılavuzlar, magnezyum oksitin dışkıyı yumuşatmaya ve dışkı sıklığını artırmaya yardımcı olabileceğini doğrulamıştır. Araştırmacılar, en az dört hafta boyunca günde 0,5 ila 1,5 gram magnezyum alınmasını önermiştir.

Ancak bu tavsiye herkes için uygun olmayabilir ve dikkatli bir değerlendirme gerektirir. Örneğin, böbrek hastalığı olan kişilerin magnezyum takviyesi konusunda çok dikkatli olması gerekmektedir. Magnezyum takviyeleri ayrıca diğer ilaçlarla etkileşime girebilir ve bu nedenle bir sağlık profesyoneli ile danışmak önemlidir.